Ж ауыл шаруашылығын ұжымдастыру.же зардаптары 8 страница

73-соғыстан кеингі ж қаз әлеуметтік -1945-50ж ұлы отан соғысы жеңіспен аяқталғаннан кеин қазақстан еңбекшілері беибіт құрылысқа қаита оралд.соғыс қаз экономикасына да үлкен зардаптарынн тигізді.өнеркәсіп өнімдерінің асіресе бұқара халық көп қолданатын тауарлар өндіру түрлері қатты қысқарды.еңбек ресурстанының проблемасы едауір шиеленісті.ауыл шаруашылықғының материалдық техникалық базасы әбден төмендеді.сондықтан кеңес өкіметі оның жергілікті басшы органдары халық шаруашылығын қалпына келтіруге аирықша көңіл бөлді. Оның қарқынын шапшаңдатуға тиісті шаралар жүзеге асырылды.республикад ауыр индустрияны жедел дамыту,сонымен қатар жеңіл же тоқыма өнеркәсібін одан әрі өркендету көзделді. Тұргын үи құрылысын же қалалар мен жұмысшылардың тұрақты аудандарында мәдени тұрмыстық орындар жүиесін кеңеитуге ерекше көңіл болді.қаз халқы соғыстан кеингі 4 бесжылдық жоспарын көрсеткіштерін орындауға құлшына кірісті..бұл кезде ауыр өнеркәсіптің қараметалургия же түсті металургия саласы оидағыдаи дамыды.соғыстан кеингі жылдары 4-5 жылдық тапсырмаларды орындау барысында да өнеркәсіп салаларында жаңа техника түрлері енгізіліп отырды.1950электр қуатын өндіру 45ж қарағанда 2,3 есе өсті.көптеген зауыттар мен өнеркәсіптер кеңеитілді.ауыр өнеркәсіптің тез дамуы мен же оның жаңа салаларының құрылуы жеңіл же тамақ өнеркәсібінің одан әрі дамуына өз әсерін тигізді.тамақ өнеркәсібі де салынды.соғыстан кеингі жылдары көлік же жол қуаттары одан әрі дамыды.соғыстан кеингі жылдары яғни1946ж ауыл шаруашылығы үшін ең ауыр жыл болды.бірақта соңына қараи ауыл шаруашылығы аяққа тұрып астық дақылдарды өнімдердің жақы дамуымен баиланысты,ескірген техниканың орнына жаңа техника паидаланды.сонымен қатар соғыс кезінде же соғыстан кеингі жылдарда совхоз же колхоз өндірісін ұиымдастыруда көптеген кемшіліктердің орын алғаны анықталды.

74-1946-70ж республ қоғамдық саяси өмірі,мәдениет пен ғылымгың қудалауы бекмаханов-соғытың барлық ауырпалықтарын бастарынан өткізген бұқара халықтың санасында демократияға бет бұру қажеттігін түсіну барған саиын пісіп жетіле берді.осыған ораи қоғам мен партиялық мемл басшылықтың әкімшіл бұирық беру тәсілінің арасындағы қаишылық нақты көрініс тапты.ел басшылардың көпшілігі қоғамдағы қалыптасқан басқаруды әкімшіл жүиесін мінсіз деп түсінді. Осындаи күрделі жағдаида қағамдық ғалымдар саласы партия комитетінің қатаң бақылауында болды.мұның өзі қазақстанның қоғамдық саяси дамуына теріс ықпалын тигізіп ауыр зардаптарға ұшырады.қаз мәдениеті әдебиеті ғылымның дамуына 20ғ 50ж басында өзінің шырқауына жеткен тоталитарлық социализм идеологиясына кері әсерін тигізді.БК 2 орталық комитеттің звезда же ленинград журналдары туралы қаулысы кеңестік идеологиядан басқаша ойлаитын адамдарды қудалаудың жаңа науқанын ашып берді.осы кезде қазақстанда бекмаханов ісі ұиымдастырылды.ол іс боиынша бекмахановтың 1947ж шыққан 19ғ 20-40ж қазақстан деген монографиясында буржуазиялық концепциялар дамытылған же оның саяси идеалдық зияны бар деп табылды,1950ж правда газеті қазақстан тарихы маркстік лениндік тұрғыдан жазылсын деген мақаласында оның кітабын аиыптады.осыдан кеин бекмаханов академиядан шығарылды.кеин оны қазақ сср соты оны соттаиды 25 жылға,сол жылы сталин өледі.соитип бекмаханов туралы іс қаита қаралып оны босатады.40жаяғында бекмаханов ісі жалғыз болмады. Оған олжас сулеименов ахмет жұбанов тбасқалары саяси аиыптармен жазаланады.басқа да ғалымдар мен жазушылар саяси буржуазиялық ұлтшылдық қателіктерді жіберді деп дәлелсіз аиыпталады.соитип бари қудалауға ұшыраиды,соның бірі кср ғылым академиясының призенті қаныш сәтбаев,жазушы мұхтар әуезов қазақстаннан мәскеуге кетуге мәжбүр болады.сонымен соғыстан кеигні жылдары қазақстанның қоғамдық саяси өмірінде оның мәдени дамуында сталиндік тоталитарлық жүиенің үстемдігі нәтижесінде көптеген қарма қарсылықтар орын алды.

75-1946ж 80 қазақстан өнеркәсібі. Дамуы1946ж 18 наурызда 1946ж 50жылдарына арналған 4-5жылдық жоспар қабылданды,міндеттері кираған халық шаруашылығын қалпына келтіру ауыр өнеркәсіпті қалпына келтіру же қарқынды дамыту.бұрынғы қажетті өнеркәсіп орнату оларды қаит өңдеу болды,5жылдық құрылыста ақтөбеде зауыт іске қосылды.өскеменде 1947ж зауыттың 3 кезеңі іске қосылып маңғыстауда жаңа мұнай кәсіпшіліктернің саны көбеиіп мұнай өндіру 52 паиызға артты.52ж басында республикада кәсіпорындар саны 65 паиызға жетті.жеңіл же тамақ өнеркәсібін дамыту дамып қызылорда тігін фабрикасы іске осылып жұмысын бастады. Жамбылда қызылордада тері өнеркәсібі салынды.көлік жүиесі кеңеие түсіп 1950ж ұз 483 км моиынты жол темір салынды.баиланыс жүиелері барлық аимақтарды аудандарда тедефон баиланысын қосылып 1949ж көктемде алматыда 56 қаламен баиланыстыратын автоматтық станц салынды радио40ж салыстырғанда 2 есе артты қазақстан еңбек сүигіш фашистік басқыншылықтар зиян шеккен адамдарға көмек көрсетілді 1945 жукринаға 500 трактор ауыл шаруашылық машиналар 140паравоз жіберіліп 100ден асам ауыл шаруашылық мамандар аттандырылды.жеңілдетілген тағам мен 1 млн ірі қара қои жылқы сатылды.17,5 22мың жылқы 350 мың қои тегін берілді.