Ысқаша мағлұматтар. Синусоидал токтың тізбегіндегі қабылдағыштар үш тұрге бөлінеді

Синусоидал токтың тізбегіндегі қабылдағыштар үш тұрге бөлінеді. Олардан ток жүрген кезде жұмыс істеледі және магнит өрісі мен электр өрісі қоздырылады. Электр қабылдағышқа берілген электр энергиясы басқа бір энергияға түрленеді (мысалы: жылу, механикалық, химиялық, т.с.с.) және магнит пен электр өрісінің энергияларына.

Электр қабылдағыштардың кедергісі (R), индуктивтілік (L) және сыйымдылық (С) деп аталатын параметрлері олардың осы қасиеттерін сипаттайды.

Синусоидал токтардың тізбектерін зерттегенде осы қабылдағыштарды идеал резистор (R), идеалды индуктивті (L) және сыйымдылық (С) элементтердеп есептейміз.

Идеал резисторде ток пен кернеу фазалас болады, яғни олар бір уақытта нөлге тең, бір уақытта өсіп не кеміп отырады, ал электр энергиясы жылу энергиясына түрленіп тізбекке қайтып келмейді. Сондықтан мұндай элементті активті деп атаймыз.

Егер идеал резисторді синусоидал кернеу көзіне қоссақ, онда оның кернеуі мен тогы (3.1-сурет).

Кешенді түрінде

немесе , себебі .

Кернеу мен токтың ығысу фазасы , Ом заңы бойынша резистордың активті кедергісі немесе ,

ал активті қуаты Вт.

3.1-сурет. Токпен кернеудің синусоидал өзгеру графиктері

Тек қана индуктивтік қасиеті бар элементті (R=0; Х_с=0) идеал индуктивті элемент деп атайды. Бұл элементте электр энергиясы магнит өрісінің энергиясына түрленеді.

Идеал индуктивті элементтің кернеу мен тогы (3.2-сурет)

Кешенді түрінде

Фазалық ығысу бұрышы .

Ом заңы бойынша идеал индуктивті элементтің кедергісі, Х_L

3.2-сурет. Токпен кернеудің өзгеру графиктері.

немесе

Мұнда – реактивтік кедергісі.

Егер тек қана сыйымдылық қасиеті бар элемент болса, онда оны идеал сыйымдылықты элемент деп атайды (R=0; L=0). Бұл элементте электр энергиясы өрісінің энергиясына түрленеді.

Идеал сыйымдылықты элементтің кернеуі мен тогы (3.2-сурет)

Кешенді түрінде

Фазалық ығысу бұрышы .

3.2-сурет. Токпен кернеудің өзгеру графиктері.

Ом заңы бойынша сыйымдылықты элементтің кедергісі, Х_C

немесе ;

Мұнда - реактивті сыйымдылықтық кедергі.