Жүйесi

Сабақтың мақсаты:Халықтарды және адам құқығын қорғаудағы

Африкалық жүйесiмен оқып танысу.

Жоспар:

1.Құқық және мiндет

2.Мемлекеттердiң мiндеттерi және оны орындау шаралары

3.Адам және халықтар құқығы туралы Африкалық комиссия

Ық және мiндет

Құқық дегенiмiз-ол,ресми түрде танылатын жеке және заңды тұлғалардың заңға сүйене отырып, әрекет жасау мүмкiндiгiн айтады. Мысалы, азаматтардың еңбек ету бостандығы,бiлiм, алу, меншiк иесi болу,кәсiпкерлiкпен айналысу құқығы. Сонымен қатар заңды тұлғалардың (мемлекеттiк органдардың,қоғамдық ұйымдардың) да құқықтық мүмкiндiктерi болады.Құқықдегенiмiз-ол, құқық нормаларының жүйеге келтiрiлген жиынтығын айтады.Құқық терминi оқу пәнiн бiлдiретiн ұғым ретiнде қолданылады.Мысалы,конституциялық,әкiмшiлiк т.б. құқытарын айтуға болады. Құықық-ол, мемлекет шығараған немесе бекiткен, орындалуы мемлекеттiк аппараттың күшiмен қамтамасыз етiлiп отыратын жалпыға бiрдей тәртiп ережелерiнiң (нормаларының) жиынтығы.

Құқықтың негiзгi қағидалары:

1.Қоғамдағы әртүрлi мүдде-мақсаттарды нормативтiк жүйемен реттеп басқару;

2.Адамдардың, ұйымдардың бостандығының iс-әрекеттерiнiң деңгейiн, шеңберiн норма арқылы анықтап отыру;

3.Адамдардың, ұйымдардың ара қатынастындағы келiспеушiлiктi шешудiң, реттеудiң негiзгi түрлерiн белгiлеп отыру;

4.Мемлекеттiк органның қабылдаған, бекiткен нормативтiк актiлерiнiң орындалуын бақылап отыру.

Құқытың мазмұны дегенiмiз-ол, қоғамдағы қатынастарды реттеп, басқарып отыратын нормативтiк актiлерiнiнң iшкi құрлысын айтады.

Мiндет дегенiмiз-ол, әрбiр тұлғаға жүктелген нақты мәселе жөнiнде белгiлi бiр мерзiмде орындауға жататын iс-әрекеттерiн айтады.Мысалы, саттың шешiмi бойынша борышқарға белгiлi бiр мерзiмде қарызды нақты көрсетiлген мерзiмде қайтару туралы мiндет жүктеледi. ҚР Конституциясында: ҚР қорғау-оның әрбiр азаматтыфның қасиеттi боршы және парызы деген. Республика азаматтары заңда белгiленген тәртiп бойынша әскери қызмет атқарады. (36-бап).ҚР азаматтары табиғатты сақтауға және табиғат байлықтарына ұқыпты қарауға мiндеттi.ҚР азаматтары тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлық жасауға, тарих пен мәдениет ескерткiштерiн қорғауға мiндеттi. Әркiм Республиканың мемлекеттiк рәмiздерiн құрметтеуге мiндеттi. Әркiм ҚР Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын,абыройы мен ар-намысын құрметтеуге мiндеттi. Құқық пен мiндет екеуi бiр-бiрiмен тығыз байланысты.ҚР Азаматтары құқыққа ие бола тұра сонымен қатар халық алдында өзiне жүктелген мiндеттi атқаруға тиiстi.Адам құқыққа ие бола тұра сонымен қатар жүктелеген мiндеттерi де атқаруға тиiстi болады.

ҚОРТЫНДЫ:

Ық дегенiмiз-ол,ресми түрде танылатын жеке және заңды

Тұлғалардың заңға сүйене отырып, әрекет жасау мүмкiндiгiн айтады.