Блиц-тест. 1.Қатты күйде компоненттер бір-бірінде ерімийды және қоспа құрап химиялық реакцияға түспейді

1.Қатты күйде компоненттер бір-бірінде ерімийды және қоспа құрап химиялық реакцияға түспейді

A. Қатты ерітінді

B. Механикалық қоспа

C. Химиялық қосылыс

D. Суспензия

2. Компонеттер арасындағы қатынасы өзгеріп түратын қатты фазалар

A. Қатты ерітінді

B. Механикалық қоспа

C. Химиялық қосылыс

D. Суспензия

3.Еріген компоненттердің атомдары еріткіш заттың кристалдық торының кеуектеріне еңгізу арқылы түзіледі

A. Еңгізу қатты ерітінділер

B. Ауысу қатты ерітінділер

C. Түздың қатты ерітінділері

D. Цементтердің қатты ерітінділері

4. Әртүрлі қасиеттері және құрылымы бойынша бөлінетін элементтер арасындағы реакция нәтижесінде түзілетін қосылыс

A. Қатты ерітінді

B. Механикалық қоспа

C. Химиялық қосылыс

D. Суспензия

5.Комиртектің атом радиусы тең

1. 0,77Ǻ
2. 0,71Ǻ
3. 0,45Ǻ
4. 0,89Ǻ

Основная литература

1.Лившиц Б.Г. Металлография М, Металлургия, 1990.

2.Вегман Е.Ф., Руфанов Ю.Т., Федорченко И.Н., «Кристаллография, минералогия и рентгенография» М, Металлургия, 1990г.

3.Миловский А.В. «Минералогия и петрография» М, Москва 1979г.

4.Торопов Н.А. , Булак Л.Н. «Кристаллография и минералогия» М, Москва 1972г.

5.Захаров А.М.Диаграммы состояний двойных и тройных систем.М, Металлургия ,1978г.

6.Ермолов В.А. Геология: Учебник .Часть 1.М.МГТУ.2004г

7.ЕрмоловВ.А.Геология,Учебное пособие.Часть5 «Кристаллография, минералогия и геология камнесамоцветного сырья».М.МГТУ.2007г.

8.ЕрмоловВ.А, ПоповаГ.В, МосейкинВ.В.и др.Учебник. «Месторождения полезных ископаемых»М.МГТУ.2007г.

9.ЕрмоловА,ПоповГ.Б,МосейкинВ.В. и др.; Под ред.В.А.Ермолова. Месторождения полезных ископаемых .М.:Изд.МГГУ, 2004год (электр.библ.)

Дополнительная литература

10.Емельянов Н.А. «Практика руководства по минералогии» М, Москва 1972г.

11.Юшко С.А. Руководство для лабораторного исследования руд. Методы лабор. исследования руд.

Дәріс 13

Екі компонентті жүйе.

Жұмыстың мақсаты:екі компонентті жуйемен танысу.

1. Екі компонентті қорытпаның кристаллизациясы және оның фазалық құрамы және қатты жағдайдағы салқындау құрылымыФазалар тепе теңдігінің термодинамикалық шарттары.

2. Фазалық тепе теңдіктің диаграммасын салу тәсілі.Фаза ережесі. Сұйық және қатты күйлердегі шексіз ерігіш компоненттері бар фазалық диаграммалар жүйсі.

3. Компоненттері қатты күйде ерімейтін диаграммалар. Эвтектикалық және перитектикалық жүйедегі фазалық диаграмма.

4. Полиморфты айналымдағы фазалық диаграмма жүйесі.

Кілт сөздер: Компонент, фаза, құрылым,құрам, диаграмма, фаза ережесі, кристалдану, еркіндік дәрежесі, ликвидус, солидус,ереже,бос энергия.

Екі компонентті қорытпаның кристаллизациясы және оның фазалық құрамы және қатты жағдайдағы салқындау құрылымыФазалар

Қорытпаның кристалдануы таза металдың кристалдануының заңдылықтарына сүйенеді.Міндетті шарт болып саналады жүйенің минимум бос энергиялы күйге өтуі. Сұйықтық пен кристалданатын фазаның арасындағы диффузиондық үрдістің маңыздығы ең үлкен айырмашылық болып табылады.

Қатты күйдегі қорытпаларда компоненттің қатты күйде ерігіштігі температура өзгеруімен аллотропиялық түрленуімен, қатты ерітінділердің ыдырауымен түсіндірілетін қайта кристалдану үрдісі жүреді.

Бұл түрленулерді қатты күйдегі фазалық түрлену деп аталады.

Қатты күйдегі қатты кристалдану кезінде кристалданудың центрлері пайда болады және өседі.

Әдетте кристалдану центрлері көне фазалардың дәндерінің шекараларында және қоспалар бар жерде (олар жаңа кристалдар центрлерін түзе алады) пайда болады. Біраз уақыт бойы көне және жаңа фазалардың ортақ жазықтықтары болады. Тордың мұндай байланысы когерентті байланыс деп аталады. Көне және жаңа фазалардың айырмашылығы болғанда, түрлену аралық фазалардың түзілуімен өтеді.

Қорытпаның кристалдану үрдісі күй диаграммаларда зерттеледі.

Жоғарыда көрсетілгендей, металдарды немесе металдарды бейметалдармен қорыту арқылы алынатын күрделі заттарды қорытпалар деп атайды. Қорытпаны түзетін қарапайым заттар қорытпа компоненттері деп аталады. Оларға: таза металдар не бейметалдар, сондай-ақ тұрақты құрамның толық балқуға дейін ыдырамайтын аралық фазалары жатады.

Құрылымдары бір фазалы болатын қорытпаларды бір текті (гомогенді), ал құрылымдары әр түрлі фазадан тұратын қорытпалар деп атайды. Мұндай фазаларға: қатты ерітінділер, аралық фазалар мен таза элементтер жатады. Бір компоненттен құралған қорытпалардың фазалық күйі күй диаграммалармен сипатталады.