ашықтық қорғаныс деген не

Əрекет ету принципі. Электрлік тораптарда жұмыс режімі мен қысқа

тұйықталу түріне байланысты зақымдану токтары өзгереді, сондықтан токтық жəне тоқтық бағытталған қорғаныстардың сезімталдығы да, токкесерлердің əрекет аумақтары да тұрақты болып қала бермейді. Электрмен жабдықтау жүйесінің жұмысының минималь режімінде олар жеткіліксіз болып қалуы мүмкін. Күрделі тораптарда максималь токтық бағытталған қорғанысы талғаулық пен тез əрекеттілік талаптарға көбінесе қанағаттандырмайды. Осыған байланысты қалауынша қорғанысқа ие болу, оның сипаттамалық шамасы электрмен жабдықтау жүйесінің жұмысының режіміне байланысты емес, ал қорғаныстың əрекет ету уақыты тек оның орналастыру орны мен қысқа тұйықталу орнына дейін қашықтығынан анықталады. Осындай қорғаныс қашықтық қорғаныс болып табылады. Ол қорғанысты орнату орнындағы кернеудің токқа қатынасына əрекет етеді. Осы қатынас қорғаныс релесініңқыспақтарындағы кедергі деп аталады.

97.Диффернециалды қорғаныс схемасы?

Дифференциа́льная защи́та — один из видов релейной защиты, отличающийся абсолютной селективностью и выполняющейся быстродействующей (без искусственной выдержки времени). Применяется для защиты трансформаторов, автотрансформаторов, генераторов, генераторных блоков, двигателей, воздушныхлиний электропередачи и сборных шин (ошиновок). Различают продольную и поперечную дифференциальные защиты.

Электрлік қондырғылардың элементтерін қорғау үшін, кең тараған

дифференциал принципі қолданылады, оған негізделген абсолюттік талғаулы бойлық жəне көлденең дифференциал қорғаныстары. Бойлық дифференциал токтық қорғанысы негізінен шоғырланған параметрлі элементтерді қорғау үшін қолданылады, мысалы трансформаторларды. Ол сонымен қатар аса ұзын емес желіні қорғау үшін де қолданылады. Көлденең дифференциал қорғаныс токтық жəне токтық бағытталған түрінде, сондай-ақ балансты қорғаныс ретінде орындалады. Олар екі немесе одан да көп параллель желілерді қорғау үшін жəне синхронды генератордың статорының параллель тармақтары бар орамаларын орамаралық тұйықталудан қорғау үшін. Бойлық дифференциал токтық қорғанысының əрекет ету принципі. Бойлық дифференциал токтық қорғанысы қорғалатын элементтің басы мен соңындағы токтардың салыстырмасына негізделген. Желіні қорғау үшін оның шықпаларында трансформациялау коэффициенті бірдей ток өлшеуіш трансформаторлары қондырылады. Дифференциал қорғанысты орындауда екі түрлі - циркуляциялық токтары жəне теңестірілген кернеулері бар схемалары қолданылады.

10.1 сурет - Циркуляциялық токтары бар бойлық дифференциал токтық

қорғаныс схемасындағы токтардың таралымы жəне олардың векторлық

диаграммалары а) айналу ток схемасы, б) кернеу теңестіруші схемасы

Сонымен, бойлық дифференциал қорғанысы аумақтағы зақымдануда əрекет етеді жəне сыртқы қысқа тұйықталуларға, тербелулер токтарына, қалыпты жұмыстағы токтарға шағылыспайды, яғни ол абсолюттік талғаулыққа ие. Осындай принципиалды ерекшелік қорғанысты орындағанда уақыт ұстамасыз пайдалануға, ал іске қосылу тогын таңдаған кезде тербелулер жəне қалыпты режімдегі токтарды ескерудің қажеті жоқ. Ақиқатта, ток трансформаторлары қателіктерге ие. Сондықтан, ештеңеге қарамастан көрсетілген режімдегі бірінші ретті токтар III жəне IIII өзара тең жəне фазасы бойынша π бұрышына ығысқан, Осыған байланысты реледе ток пайда болады, балансты емес IНБ тогы деп аталатын. Дифференциал қорғаныстың дұрыс жұмыс етуі үшін, реледегі іске қосылу тогы балансты емес тогын ескертумен таңдалынуы керек. Циркуляциялық токтары бар дифференциал қорғаныстың балансты емес тогы жəне іске қосу тогы. Өлшеуіш ток трансформатордың алмастыру схемасынан белгілі: Сондықтан қалыпты жұмыстағы жəне сыртқы қысқа тұйықталулар кезіндегі дифференциал қорғаныстың релесіндегі тогы Соның нəтижесінде, балансты емес ток магниттелу токтарымен анықталады, өйткені олар бірдей емес кез келген екі ток трансформаторы үшін магниттелу сипаттамалары бірдей болмағандықтан (10.2 сурет).

10.2 сурет - Дифференциал қорғаныстың ток трансформаторларының

сипаттамалары

Бірінші реттік токтың ұлғаюына қарай магниттелу токтарының айырымыда, демек балансты емес ток та өседі. Қорғаныстың іске қосу тогын таңдау үшін сыртқы қысқа тұйықталулардағы балансты емес токтың максималь мүмкіндік мəнін білу керек. Бойлық дифференциал қорғанысының (10.3 сурет) ерекшелігі қорғанылатың аймақтардың ұштары арасындағы едəуір аралықпен шартталған. Қорғалатын желінің соңында орналасқан ТАI жəне TAII трансформаторларын байланыстыру үшін А жəне Б қосалқы станцияларының арасында қосымша сым орналастырылады. Екі жақтаң да сөндіргіштерді ажырату үшін қорғаныс схемасына бір-бірден əрқайсысы ұштарына КАI жəне КАII екі реле комплектісі қосылады. Көрсетіліммен сұраныстардың орындалуы қорғанысты күрделендіреді. Осы талаптарды орындау үшін шығын да көбейеді, сонымен қатар сезімталдық пен сенімділікке кері əсер етеді.

Токтық көлденең дифференциал қорғанысы. Бұл қорғаныс параметрлері бойынша аз ерекшеленетін аттас фазалардың параллель тармақтардың токтарын салыстырылуына негізделген. Қорғаныстың жұмыс істеу принципі қосарланған желіні қорғауды орындаудың мысалында көрсетілген (10.4 сурет).

Мұндай желілер 3-10 кВ кернеулі таратушы тораптарда бір тармақтың өткізгіштік қабілеті жеткілікті болмағанда қолданылады.

Қорғаныстың орындалуы үшін, қоректендіруші А шиналар жағынан орналастырылған трансформациялық коэффициентері бірдей ток трансформаторларын қолданамыз. КА ток релесі қосарланған желінің циркуляциялық токтары бар схемасы бойынша екі аттас фазаларының токтар айырымына қосылады. Токтардың шинадан желісіне шарт бойынша оң бағытта қолданылған болғанда реледегі ток бойлық дифференциал қорғаныста сияқты, қалыпты жұмыс кезінде жəне сыртқы қысқа тұйықталуларда (қосарланған желіден тыс К1 нүктесіндегі) реле орамымен тек қана балансты емес ток өтеді. Реленің іске қосылу тогы мына шарттар бойынша таңдалады: онда реле іске қосылады да желінің Q ажыратқышын өшіреді.

99.Турбо, гидрогенераторлар түрлері?.

Турбогенератор — работающий в паре с турбиной синхронный генератор. Основная функция в преобразовании механической энергии вращения паровой или газовой турбины в электрическую. Скорость вращения ротора 3000, 1500 об/мин. Механическая энергия от турбины преобразуется в электрическую посредством вращающегосямагнитного поля ротора в статоре. Поле ротора, которое создается током постоянного напряжения, протекающего в медной обмотке ротора, приводит к возникновению трёхфазного переменного напряжения и тока в обмотках статора. Напряжение и ток на статоре тем больше, чем сильнее поле ротора, т.е. больше ток протекающий в обмотках ротора. Напряжение и ток в обмотках ротора создает тиристорная система возбуждения или возбудитель - небольшой генератор на валу турбогенератора. Турбогенераторы имеют цилиндрический ротор установленный на двухподшипниках скольжения, в упрощенном виде напоминает увеличенный генератор легкового автомобиля. Выпускаются 2-х полюсные (3000 об/мин), 4-х полюсные (1500 об/мин как на Балаковской АЭС), следовательно, имеют высокие частоты вращения и проблемы с этим связанные. По способам охлаждения обмоток турбогенератора различают: с водяным охлаждением (три воды), с воздушным и водородным (чаще применяются на АЭС).

Типы турбогенераторов[править | править вики-текст]

Турбогенератор постоянного тока ТГ-1М паровоза ЛВ

В зависимости от системы охлаждения турбогенераторы подразделяются на несколько типов: с воздушным, масляным, водородным и водяным охлаждением. Также существуют комбинированные типы, например, генераторы с водородно-водяным охлаждением.

Также существуют специальные турбогенераторы, к примеру, локомотивные, служащие для питания цепей освещения и радиостанции паровоза. В авиации турбогенераторы служат дополнительными бортовыми источниками электроэнергии. Например, турбогенератор ТГ-60 работает на отбираемом от компрессора авиадвигателя сжатого воздуха, обеспечивая привод генератора трёхфазного переменного тока 208 вольт, 400 герц, номинальной мощностью 60 кВ*А.

Гидрогенератор — электрическая машина, предназначенная для выработки электроэнергии на гидроэлектростанции. Конструкция и параметры гидрогенераторов регламентируются ГОСТ 5616-89.

Обычно гидрогенератор представляет собой синхронную явнополюсную электрическую машину вертикального исполнения, приводимую во вращение от гидротурбины, хотя существуют и гидрогенераторы горизонтального исполнения (в том числе капсульные гидрогенераторы).

Конструкция гидрогенератора в основном определяется параметрами гидротурбины, которые в свою очередь зависят от природных условий в районе строительства гидроэлектростанции (напора воды и её расхода). В связи с этим для каждой гидроэлектростанции обычно проектируется новый гидрогенератор.

Гидрогенераторы обычно имеют сравнительно малую частоту вращения (до 500 об/мин) и достаточно большой диаметр (до 20 м), чем в первую очередь определяется вертикальное исполнение большинства гидрогенераторов, так как при горизонтальном исполнении становится невозможным обеспечение необходимой механической прочности и жёсткости элементов их конструкции.

Вертикальные гидрогенераторы обычно состоят из следующих основных частей:

· статор;

· ротор;

· верхняя крестовина;

· нижняя крестовина;

· подпятник (упорный подшипник, который воспринимает вертикальную нагрузку от вращающихся частей гидрогенератора и гидротурбины);

· направляющие подшипники.

По особенностям конструкции гидрогенераторы подразделяются на подвесные и зонтичные. У подвесных гидрогенераторов подпятник располагается над ротором в верхней крестовине, у зонтичных подпятник располагается под ротором в нижней крестовине или опирается на крышку турбины (в этом случае верхняя крестовина у гидрогенератора отсутствует).

На гидроаккумулирующих электростанциях используются обратимые гидрогенераторы (гидрогенераторы-двигатели), которые могут как вырабатывать электрическую энергию, так и потреблять её. От обычных гидрогенераторов они отличаются особой конструкцией подпятника, позволяющей ротору вращаться в обе стороны.

Горизонтальные капсульные гидрогенераторы представляют собой часть герметичной капсулы, содержащей помимо гидрогенератора гидротурбину и системы обеспечения. Капсула помещается непосредственно в проточную часть гидроэлектростанции.

98.Жоғары жиілікті қорғаныстар?

Высокочастотная защиты является быстродействующей и предназначена для линий средней и большой протяженности. Они применяются в тех случаях когда по условиям устойчивости или другим причинам необходимо быстрое отключение поврежденной линии с обеих сторон при К.З. в любом участке этой линии. Удовлетворяющие этому требованию продольные диф.защиты непригодны для данных линий вследствие большой стоимости соединительного кабеля.

ВЧ защиты состоят из двух комплектов, расположенных по концам линии. Особенностью этих защит является то, что им необходимо связь между комплектами защиты, которая осуществляется посредством токов высокой частоты, которые передаются по проводам защищаемой линии. По своему принципу ВЧ защиты не реагируют на К.З. вне защищаемой линии и поэтому не имеют выдержки времени. В настоящее время применяются два вида ВЧ защит:

1. направленная защита с ВЧ блокировкой, основанные на сравнении направления мощности защищаемой линии по концам;

2. дифференциально-фазные защиты, основанные на сравнении фаз токов.