ІІ. Өзін-өзі тексеруге арналған тесттер

1. Нарықтық жүйеде болатын фундаменталды мәселе:

A) Инвестициялар

B) Өнеркәсіп

C) Тұтынушы

D) Сиректік

E) Технологиялар

2. Аралас экономика жүйесі дегеніміз:

A) Дамуы, мемлекет жетімі және нарықпен реттелетін алуан түрлі меншік нысандарына негізделген экономикалық жүйе

B) Шаруашылық дамуы, баға тетігі мен мемлекеттік басқару арқылы реттелетін, жеке меншікке негізделген жүйе

C) Мемлекеттік, орталықтандырылған және жоспарлы реттеу әдістерне негізделген экономикалық жүйе

D) Өндіріс ресурстарының іс жүзінде қолданыс табуы дәстүрлер мен өндірісті жоспарлау арқылы анықталатын экономикалық жүйе

E) Нарықтық және дәстүрлі реттеуге негізделген жүйе

3. Дәстүрлі экономика:

A) Әкімшілікті басқарудағы экономика

B) Ұлттық көзқарастары қалыптасқан экономика

C) Таза рыноктық қатынастарға негізделген экономика

D) Халықтық дәстүр, әдет-ғұрып, табиғи заңдар тұрғысынан басқарылатын экономика

E) Дәстүрлі рыноктық жоспарлау қалыптасқан экономика

4. Экстенсивті даму жолының көздері қандай

A) Жаңа өнертабыстар мен технологиялар

B) Қызметкерлердің біліктілігін көтеру

C) Өндіріс факторларының санын көбейту

D) Қазіргі техника

E) Өндіргіш күштердеің дамуындағы саналық секіріс

5. Интенсивті даму жолының көздері қандай

A) Жаңа кен көздері

B) Жаңа технологиялар

C) Жаңа жерлерді игеру

D) Жұмыс күші санының өсуі

E) Өндірістік қуаттарды көбейту

6. Нарық экономиканың қай жағы әміршіл-әкімшіл жүйе өмір сүрген уақытында орын алды

A) Бәсеке

B) Жер мен кәсіпорынға жеке меншік

C) Кәсіпкерлікті таңдау бостандығы

D) Мемлекеттік емес нарықтағы тауар мен қызмет бағасының бостандығы

E) Меншікті жекешелендіру

7. Әкімшілдік-әміршілдік экономика қалай сипатталады:

A) Өндіріс құрал-жабдықтарына жеке меншікпен

B) Орталықтандырылған басқарумен

C) Нарықтық процестерге мемлекеттің қатысуымен

D) Мәдени және идеологиялық құндылықтардан тәуелді шешімдер қабылдаумен

E) Ұсыныс пен сұраныстың қатынасының нақты мехенизмімен

8. Төмендегі экономикалық жүйелердің қайсысы шынайы өмірде болмайды:

A) Таза капитализм

B) Дәстүрлі капитализм

C) Орталықтандырылған

D) Аралас экономика

E) Әкімшіл-әміршіл

9. Өзін-өзі реттейтін нарықтық жүйе кепіл береді:

A) Баға механизмі әрекетінің нәтижесінде тауар массасының тапшылығы мен артықшылығының жойылуына

B) Сұраныс пен ұсыныстың тұрақты өзара әрекетіне

C) Тауарлардың дефициті мен артықшылығының мүмкін еместігіне

D) Товарлар дефицитінің тұрақты ұзақ мерзімді болуына

E) Рыноктың үнемі тауарлармен толтырылуына

10. Швеция қандай экономикалық жүйеде дамып келеді

A) Әміршілді-әкімшілдік

B) Дәстүрлі нарықтық

C) Аралас

D) Таза нарықтық

E) Таза капитализм

11. Нарықтық жүйеде болатын фундаменталды мәселе:

A) Инвестициялар

B) Өнеркәсіп

C) Тұтынушы

D) Сиректік

E) Технологиялар

12. Аралас экономика жүйесі дегеніміз:

A) Дамуы, мемлекет жетімі және нарықпен реттелетін алуан түрлі меншік нысандарына негізделген экономикалық жүйе

B) Шаруашылық дамуы, баға тетігі мен мемлекеттік басқару арқылы реттелетін, жеке меншікке негізделген жүйе

C) Мемлекеттік, орталықтандырылған және жоспарлы реттеу әдістерне негізделген экономикалық жүйе

D) Өндіріс ресурстарының іс жүзінде қолданыс табуы дәстүрлер мен өндірісті жоспарлау арқылы анықталатын экономикалық жүйе

E) Нарықтық және дәстүрлі реттеуге негізделген жүйе

13. Дәстүрлі экономика:

A) Әкімшілікті басқарудағы экономика

B) Ұлттық көзқарастары қалыптасқан экономика

C) Таза рыноктық қатынастарға негізделген экономика

D) Халықтық дәстүр, әдет-ғұрып, табиғи заңдар тұрғысынан басқарылатын экономика

E) Дәстүрлі рыноктық жоспарлау қалыптасқан экономика

14. Аралас экономиканы не сипаттайды

A) Экономиканың әлеуметтік бағыттылығын нығайту

B) Экономиканы мемлекеттік реттеу

C) Экономикада мемлекеттік сектордың бар болуы

D) Жеке меншіктің бар болуы

E) Экономиканы әкімшіл-әміршілдік басқару

15. Экстенсивті даму жолының көздері қандай

A) Жаңа өнертабыстар мен технологиялар

B) Қызметкерлердің біліктілігін көтеру

C) Өндіріс факторларының санын көбейту

D) Қазіргі техника

E) Өндіргіш күштердеің дамуындағы саналық секіріс

16. Интенсивті даму жолының көздері қандай

A) Жаңа кен көздері

B) Жаңа технологиялар

C) Жаңа жерлерді игеру

D) Жұмыс күші санының өсуі

E) Өндірістік қуаттарды көбейту

17. Нарық экономиканың қай жағы әміршіл-әкімшіл жүйе өмір сүрген уақытында орын алды

A) Бәсеке

B) Жер мен кәсіпорынға жеке меншік

C) Кәсіпкерлікті таңдау бостандығы

D) Мемлекеттік емес нарықтағы тауар мен қызмет бағасының бостандығы

E) Меншікті жекешелендіру

18. Негізгі капитал бұл:

A) Өндірісте толық жұмсалатын және өз құнын біртіндеп сіңіретін капитал

B) Өз құрамына қажетті құралдарды қосатын негізгі капитал

C) Бағалы заттар, соның ішінде жылжымайтын мүлік

D) Өндірісте біртіндеп жұмсалатын және өз құнын бірден сіңіретін капитал

E) Айналмалы өндірістік капитал

19. Еңбек өнімділігі қатынасымен өлшенеді, төмендегілердің қатынасымен:

A) Капитал шығынының еңбек шығындарына

B) Өнімнің нақты көлемінің сағаттар санына

C) Жұмыс уақыты сағаттар санының өнімінің нақты көлеміне

D) Өнімнің нақты көлемінің халық санына

E) Капитал шығынының өнімінің нақты көлеміне

20. Төмендегі ғылыми мектептердің қайсысы байлықтың көзі ауыл шаруашылығында деп есептеген:

A) Ағылшын классикалық мектебі

B) Физиократтар мектебі

C) Меркантилистер мектебі

D) Маржиналистер мектебі

E) Кейнсиандық мектеп

21. Айналмалы капитал – бұл:

A) Шикізат, материалдар, ресурстар, отын, электр қуаты

B) Жалгерлік ақы, банктік пайыз және сақтандыру төлемдері

C) Ғимарат, станоктар, жабдықтар

D) Бағалы материалдар (құнды металдар, тастар)

E) Өндіріс жүйесінде айналыста болатын капитал

22. “Капиал” мәніне қатысы дұрыс емес жауапты табыңыз:

A) Бұл өндіріс құрал-жабдықтары

B) Бұл ақша

C) Бұл жаңа құн әкелетін құн

D) Бұл ғимарат, құрылыстар

E) Бұл станоктар мен жабдықтар

23. Капиталдың ауыспалы айналымы – бұл:

A) Тауардың өндіріс және айналыс процесін қамтитын және капиталдың бастапқы ақшалай формасына қайтарылуымен аяқталатын капитал қозғалысының бір циклі

B) Жасалынатын тауарлардың тек айналыс процесін қамтитын капиталдың қозғалысы

C) Айналыс пен өндірістің барлық кезеңдерін қамтитын капитал қозғалысының бірнеше циклдері

D) Тауардың тек өндіріс процесін қамтитын капиталдың қозғалысы

E) Капиталдың айналыс кезеңінен ақшалай формасына өтуі

24. Жетілген бәсеке жағдайындаға нарықа тән белгілер:

A) Шаған фирмалардың көптігі, әртекті өнімдер, нарыққа кіріп – шығуда кедергі жоқ, бірақ ақпарат жинауда қиындық бар

B) Шағын фирмалардың көптігі, сатып алушылар өте аз, сараланған өнім, нарыққа кіру мүмкіндігі еркін, ақпараттың барлық түрлері бойынша мәлімет жинау мүмкіндігі тең

C) Фирмалардың саны көп емес, ірі фирмалар бар, әртекті кіріп – шығуда кейбір кедергілер болуы мүмкін, ақпарат жинауда шектеулер бар

D) Шағын фирмалардың көптігі, бірдей өнімдер; нарыққа кіріп - шығу еркін, ақпараттың барлық турлері бойынша мәлімет жинау мүмкіндігі тең

E) Бір ірі фирма, бірегей өнім, нарыққа кірудегі іс жүзінде тежеуге келмейтін кедергілер, ақпарат жинауда кейбір шектеулер бар

25. Қандай белгі олигополияға мінездеме береді:

A) Ұсақ фирмалардың көптігі, әртекті өнімдер, нарыққа шығу қиындығы жоқ, бірақ, ақпарат алу қиынырақ

B) Ұсақ фирмалардың көбісі, сатып алушылар өте аз, нарықта еркін ақпарат алу

C) Ұсақ фирмалар саны көп емес, ірі фирмалар бар, нарыққа кіруде қиындықтар туындайды

D) Ұсақ фирмалардың көбісі бірдей товарлар шығарады, нарыққа еркін кіріп-шығуға болады, ақпараттың барлық түріне қолдары жетеді

E) Бір ірі фирма болады, бірдей товарлар шығарады, бағаны басқарады

26. Төмендегілердің қайсысы таза бәсекелі еңбек нарығын сипаттайды:

A) Жалақы қойылымын фирмалар да, жұмысшылар да бақылай алмайды

B) Жалақыны фирма орнатады, бірақ жалақы қойылымы жалданған жұмысшылар санына тәуелді

C) Жұмысшылар бір фирмада шоғырланған

D) Кәсіподақтардың жұмысшылар мүддесін қорғауы

E) Мемлекеттік қолдау

27. Төмендегілердің қайсысы монопсониялық еңбек нарығында жатады:

A) Жалақы қойылымын фирмалар да, жұмысшылар да бақылап, орната алмайды

B) Жалақыны фирма орнатады, бірақ жалақы қойылымы жалданған жұмысшылар санына тәуелді

C) Еңбекті жалдау барысында өзара бәсекелесетін фирмалар саны көп

D) Еңбекке сұраныстың өсуі және жалақының өсуі

E) Жалақы қойылымын жұмысшылар орнатады

28. Тауардың бағасының төмендеуінің себебі болуы мүмкін:

A) Жеке кәсіпкершілікке салықтардың өсуі

B) Тұтынушылық табыстардың өсуі

C) Өндірістік ресурстардың бағасының түсүі

D) Бірін-бірі толықтырушы тауарлардың бағасының түсуі

E) Субститут-тауарлардың бағасының түсуі

29. «Қалай өндіру керек” проблемасы тұрмайды, егер:

A) Егер өндіріс ресурстарының саны қатаң тұрақтылығы және «нақты тауарғаң байланысты

B) Адамдардың тұтынуына қажетті өндіріс ресурстарының шектеулі қоры болған жағдайда

C) Техникалық дамыған қоғамды, яғни бұл проблема тек қана техника жағынан болғанда

D) Егер экономика спецификалық экономикалық заңдарының әсерін сезбесе

E) Егер қоғам шет жақтан коррупциялық кедергісіз қызмет етсе

1. Адамдардың төлеуге қабілеттілігі мен қалауын қандай термин сипаттайды

A) Қажеттілік

B) Сұраныс

C) Өте қажеттілік

D) Қалауы

E) Мүмкіндік

1. Нарықтық экономикада “қалай өндіру” мәселесі шешіледі

A) Соңғы өнім бағасы арқылы анықталатын, тұтыну сұранысы көлемі мен динамикасы негізінде

B) Өндірушілердің пайда алуға және шығындарын минималдауға ұмтылуы арқылы

C) Экономикада өндіріс құрал-жабдықтарын кең түрде пайдалану негізінде

D) Өндірістің әртүрлі техналогиялық әдістерін пайдаланылатын мамандандыру негізінде

E) Өндірушілердің өндірісті ұлғайтуға ұмтылуы арқылы

1. “Не өндіру керек” деген мәселені нарықтық экономикада байланысты:

A) Экономикадағы мамандану деңгейін анықтаумен

B) Өндіріс құрал-жабдықтарын әлде тұтыну заттарын өндіруді таңдау

C) Дамуы өкіметке байланысты болатын жүйені құру

D) Жетілген бәсеке нарығының дамуымен

E) Монополияның дамуымен

33. Айнымалы шығындар дегеніміз:

A) Мөлшері өндіріс көлемінің өзгеруіне тәуелсіз өндіріс факторларының шығыны

B) Ресурс, шикізат, жалақы төлеуге байланысты шығындар

C) Кейбір коммуналды қызметтерге, сақтандыру жарналарын және банк несиесін өтеуге жұмсалатын шығындар

D) Ресурстардың сатып алу кезіндегі бағасының шығындары

E) Қоғам қажеттіліктеріне байланысты үнемі өзгеріп отыратын өндіріс шығындары

34. Тұрақты шығындар дегеніміз не

A) Негізгі қорларды пайдаланумен байланысты шығындар

B) Жалақының орнын толтыруға кеткен шығындармен байланысты шығындар

C) Банк несиелерінің орнын толтыру мен сақтандыру салымдарын төлеумен байланысты шығындар

D) Шикізат ресурстар электр қуатымен байланысты шығындар

E) Өндіріс көлемінен тәуелді өндіріс факторларының орнын толтырумен байланысты шығындар

35. Экономикалық пайда – бұл:

A) Барлық айқын және айқын емес шығындар сомасы

B) Барлық тұрақты және айнымалы шығындар сомасы

C) Жалпы пайда мен барлық шығындар арасындағы айырмашылық

D) Жалпы пайда мен тек айқын шығындар арасындағы айырмашылық

E) Орташа жалпы шығындар мен орташа айнымалы шығындар арасындағы айырмашылық

36. Товарды шығаруды ұлғайту мәселесін шешуде кәсіпкер нені қарастырады:

A) Жалпы орташа шығынды

B) Керекті шығынды

C) Шекті шығынды

D) Орташа күнделікті шығынды

E) Орташа өзгермелі шығынды

37. Фирманың ішкі шығыны дегеніміз

A) Фирманың өндіріс факторларын сатып алуға жұмсаған шығыны

B) Фирманың өз меншігіндегі ресурстарын пайдалалудың баламалы шығындары

D) Фирманың жалақы, өз жұмысшыларын сақтандыру жарналары түрінлегі төмендері

C) Тұтынылған қызмет үшін фирманың өзге ұйымдарға төлеген төлемдері

E) Фирманың өз ішіндегі электр энергиясы үшін төлеген және жалгерлік шығындары

38. Нақты табыс – бұл:

A) Белгілі бір уақыт аралығында қолдағы табысқа сатып алуға болатын, товар мен қызметтер саны

B) Жеке тұтынумен жеке жинаққа жұмсалынатын табыс

C) Белгілі бір уақытта жекелеген тұлғалармен алынған ақша мөлшері

D) Индивидтің өзіне тиесілі ақша мөлшері

E) Қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін қажетті барлық табыстар жиыны

39. Фирманың айқын шығындары – бұл:

A) Өндіріс факторларын пайдаланудағы фирманың нақты шығындары

B) Компанияның өндіріске шикізат сатып алуға және жалақы төлеуге кеткен шығындары

C) Меншікті ресурстарын пайдаланудағы фирманың ішкі шығындары

D) Фирманың шығаратын әрбір өнімдер бірлігіне жұмсайтын шығындары

E) Несие пайызын төлеуге байланысты шығындар

40. Жалпы шығындар формуласын көрсетіңіз:

A) АТС = АVС + АFС + МС

B) АТС = VС + FС

C) МС = АС / АТС

D) АС = TС + FС

E) ТС = VC + FC

41. Өндірістің айқын емес шығындары – бұл:

A) Өндіріс факторларын сатып алуға кететін фирма шығындары

B) Фирманың меншікті ресурстарын пайдаланудағы балама шығындары

C) Жұмыс күшіне жалақы, сақтандыру жарналары түріндегі фирма

D) Төлемдері басқа ұйымдарға көрсеткен қызметтері үшін фирманың төлемдері

E) Фирманың электр қуатын пайдаланғаны үшін, жалгерлік төлемдері үшін кететін ішкі шығындар

42. Шығындар экономикалық мағынада:

A) Өз құрамына айқын және айқын емес шығындарды, сонымен қатар қалыпты пайданы да қосады

B) Өз құрамына айқын шығындарды қосады, бірақ айқын емес шығындарды қоспайды

C) Өз құрамына айқын емес шығындарды қосады, бірақ айқын емес шығындарды қоспайды

D) Өз құрамына айқын және айқын емес шығындарды қоспайды

E) Айқын және айқын емес шығындардан қалыпты пайда мөлшерінде басым

43. Өндірістің айқын емес шығындары – бұл:

A) Өндіріс факторларын сатып алуға кететін фирма шығындары

B) Фирманың меншікті ресурстарын пайдаланудағы балама шығындары

C) Жұмыс күшіне жалақы, сақтандыру жарналары түріндегі фирма

D) Төлемдері басқа ұйымдарға көрсеткен қызметтері үшін фирманың төлемдері

E) Фирманың электр қуатын пайдаланғаны үшін, жалгерлік төлемдері үшін кететін ішкі шығындар

44. Өндіріс шығындардың өсуінің себебі болып табылады:

A) Сұраныс инфляциясы

B) Күткен инфляцияның

C) Ұсыныс инфляцияның

D) Басылынқы инфляцияның

E) Қарқынды инфляцияның

45. Ұзақ мерзімде:

A) Шығындардың барлығы айнымалы болады

B) Шығындардың барлығы тұрақты болады

C) Айнымалы шығындар тұрақты шығындардан жылдамырақ өседі

D) Тұрақты шығындар айнымалы шығындардан гөрі жылдамырақ өседі

E) Бүкіл шығындар көмескі шығындар ретінде көрініс табады

1. Бәсекелес фирма, пайдасын максимализациялауға ұмтылу барысында, қосымша жұмыскерді жалдау керек сол жағдайда, егер:

A) Жалпы түсім жалпы шығыннан аз болса

B) Шекті еңбек өнімі ақшалай түрінде жалақы қойылымынан төмен болса

C) Шекті өнімнің мөлшері ақшалай түрінде төмендесе

D) Шекті өнімнің мөлшері ақшалай түрінде артса

E) Шекті еңбек өнімі ақшалай түрінде жалақының қойылымынан артық болса

1. Фирма көбірек жұмыскерлерді жалдайды мынадай жағдайда:

A) MRP артық W-дан

B) MRP кем W-дан

C) MRP тең W

D) MC тең W

E) W артық MC-дан

48. ЖҰӨ-нің мөлшері мынаған байланысты:

A) Өндірілген игіліктердің санына

B) Өндіру кезіндегі пайдаланылатын ресурстардың санына

C) Елдегі динамиканың бағасына

D) Өндірілген игіліктердің және олардың бағаларының санына

E) Өндіру кезінде пайдаланылатын барлық өндіріс факторларынң санына

49. Төменде көрсетілген табыстардың қайсысы ЖҰӨ-та есептелмейді:

A) Аудандық аурухана персоналының жалақысы

B) “Спорт товарлары” дүкеніндегі велосипед құны

C) Комиссиялық дүкендегі жиһаз құны

D) Пәтер иелері кооперативіндегі сантехниктің қызмет ақысы

E) Оқытушының айлығы

50. ҰЕШ негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерін көрсетіңіз:

A) ЖҰӨ, ЖІӨ, ұлттық табыс, таза ұлттық өнім

B) Жиынтық сұраныс және ұсыныс, жұмыссыздық нормасы және инфляция деңгейі

C) Өндірістің ұлттық көлемі, ұлттық табыс, ұлттық байлық

D) ЖҰӨ, жеке табыс, қолдағы табыс

E) ЖІӨ, таза өнім, соңғы өнім

51. Таза ұлттық өнім бұл:

A) Аммортизациялық төлем сомасына азайтылған ЖҰӨ

B) Жеке табыспен жекеленген салықтың арасындағы айырма

C) Жалпы ішкі өнім қосылған ұлттық табыс

D) Түпкі тұтынуға арналған тауарлар мен қызметтердің құны

E) Өндірістік шығындарды қоспағандағы таза күйіндегі тауарлар мен қызметтердің құны

52. ЖҰӨ-ң қайталама есептелуін болдырмау нені білдіреді

A) Аралық өнімді есепке алмай, тек соңғы өнімді есепке алу құнын

B) Игілікті жасаудағы әрбір өндірістік процесті есепке алу құнын

C) ЖҰӨ-ң нақты көлемін бұрмалайтын көп дүркіндік есепке алуды болдырмау

D) ТҰӨ және амортизациялық аударымдарды ЖҰӨ-де есепке алмағанда

E) Жабдықтаушылардан сатып алынған, тек тұтынылған шикізатпен материалдар құны

53. Қолдағы табыс – бұл:

A) Жеке салықтарды және салықтық емес төлемдерді шегергеннен кейін қалатын жеке табыс

B) Жалақы және капиал сомасы

C) Жалақы, капитал пайызынан шегерілген жеке табыс салығы

D) А,В,С жауаптары

E) Есептелінген жалақы

54. Жалпы ішкі өнім бұл:

A) Қазіргі даму кезеңінде адамдар еңбегімен жасалған және белгілі бір уақытта қоғам иелігінде болатын материалдық құндылықтар жиынтығы

B) Ағымдық бағада көрінетін ұлттық өнім

C) Таза ұлттық өніммен салық арасындағы айырмашылық

D) Елдің кәсіпорындарында өндірілген материалдық игіліктер жиынтығының құны

E) Осы елдің өндіріс факторларын пайдалана отырып елде жасалған товарлар мен қызметтердің жиынтық құны

55. Нақты жалпы ұлттық өнім - бұл:

A) Тауарлар мен қызметтердің жалпы құны, тұрақты немесе инфляцияны есепке алып түзетілген бағамен өлшенген

B) Тауар мен қызметтің жалпы құны, қазіргі бағамен өлшенген

C) Тауар мен қызметтің жалпы құны, мемлекеттік салықты алып тастағанда бөлінуі

D) Тауар мен қызметтің жалпы құнынан ресурстарды алып тастағандағы болашақ тұтынуға бөлінген инвестициялар

E) (Ж.Ұ.Ө-нен) салықтан басқа ЖҰӨ

56. ҰЕШ негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерін көрсетіңіз:

A) ЖҰӨ, ЖІӨ, ұлттық табыс, таза ұлттық өнім

B) Жиынтық сұраныс және ұсыныс, жұмыссыздық нормасы және инфляция деңгейі

C) Өндірістің ұлттық көлемі, ұлттық табыс, ұлттық байлық

D) ЖҰӨ, жеке табыс, қолдағы табыс

E) ЖІӨ, таза өнім, соңғы өнім

57. Жапонияда Америкалық фирма орналасқан. Оның табысы:

A) АҚШ-ң Ж!Ө-не кіреді

B) АҚШ-ң ЖҰӨ-не кірмейді

C) АҚШ-ң ЖҰӨ-не кіреді

D) Дұрыс жауабы жоқ

E) АҚШ-ң ЖІӨ-не кірмейді

58. ЖҰӨ нен ТҰӨ-ге өту үшін не керек

A) Таза инвестициялық шығындарды қосу

B) Таза инвестицияларды алып тастау

C) Амортизацияны алып тастау

D) Негізгі капиталды тозуын алу

E) Амортизация көлемін қосу

59. Соңғы өнім-бұл:

A) ЖҰӨ-нен амортизацияны алу.

B) Онан арғы қайта өңдеуден өтетін және тұтынушыға түсуден бұрын бірнеше рет қайта сатылатын тауарлар мен қызметтер

C) Соңғы пайдалану үшін сатып алынатын тауарлар мен қызметтер

D) Барлық өндірілген өнім көлемінің нарықтық бағасынан оны өндіруде пайдаланған шикізат пен материалдардың тұтынылған құнын алу

E) Өндіретін игіліктің қосымша бірлігі

60. Егер экономика тұтастай жүйе ретінде зерттелсе, онда бұл:

A) Функционалдық талдау

B) Макроэкономикалық талдау

C) Нормативтік талдау

D) Позитивтік талдау

E) Микроэкономикалық талдау

61. Бухгалтерлік қоғам бұл:

A) Фирманың ортақ табысы мен балама кедергілерінің айырмашылықтары

B) Фирманың ортақ табысы мен сыртқы кедергілердің айырмашылығы

C) Жалпы кіріс пен дәл сол уақыттағы кедергілер

D) Үнемі жалпы пайдаға келетін кедергілер

E) Еңбек төлеміндегі кедергілер мен өзгермелі және үнемі кедергілер

62. Уақытша жұмыссыздық:

A) Өндірістің төмендеуі мен инфляциядан болады

B) Еңбек нарығының жеткілікті деңгейде тиімді ұйымдастырылмағанынан болады

C) Мекен жайды ауыстыруға байланысты мамандардың тұрақтамауын көрсетеді

D) Салааралық үйлесімнің өзгеруінен туындайды

E) Мамандардың кәсіптік-біліктілік құрылымының сәйкессіздігінен пайда болады

63. Жалпы жұмыссыздық деңгейі былай өлшенеді:

A) Ресми жұмыссыздардың жалпы халық санындағы үлесі

B) Барлық жұмыссыздардың халықтың еңбек қабілетіндегі үлесі

C) Барлық жұмыссыздардың еңбек ресурстар мөлшеріндегі үлесі

D) Тіркелген жұмыссыздардың еңбек қабілеті бар халықтың саны

E) Барлық жұмыссыздардың халықтың мөлшеріндегі саны

64. Инфляция деп айтуға болады, егер:

A) Ноу-хау автоқұрылысқа байланысты автокөлікке көтеріңкі баға

B) Өнеркәсіп еңбегінің өсуімен салыстырғанда еңбек ақының өсуінің алға шығуы

C) Құрылыс материалдарына көтеріңкі бағамен байланысты өтпелі толқын

D) Табиғаттың қолайсыз жағдайына байланысты картоптың бағасының қымбаттауы

E) Сұраныстың көбеюіне байланысты бағаның өсуі

65. Филлипс қисығы мынаны көрсетеді:

A) Инфляция және қоғам пайдасының деңгейін көрсетеді

B) Инфляция және жұмыссыздық деңгейі

C) Жұмыссыздық пен инфляцияның деңгейінің қайтымды байланысы

D) Сұраныс пен ұсыныстың еңбек нарығындағы деңгейі

E) Тікелей инфляция мен жұмыссыздықтың байланысы

66. Кезеңдік жұмыссздық мыналармен сипатталады:

A) Өндіріс құлдырауы және экономикалық дағдарыс арқылы

B) Жұмыс күшінің мамандық құрылымының өндіріс кезеңіне сәйкес келмеуімен

C) Жұмысшыларды кәсіпорындар мен ұйымдардан мерзім сайын босатумен

D) Маусымдық кезеңдерге байланысты жұмыстың болмауымен

E) Еңбек нарығындағы жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныстың сәйкессіздігімен

67. Гиперинфляция

A) Тауарлар бағасының жоғары болуымен сипатталатын теңгерімсіз инфляция

B) Халық шаруашылығының шырқын бұзатын, жылдық баға өсімі 100 пайыз болатын инфляция

C) Жылдық баға өсімі 500 пайыздан аспайтын инфляция

D) Жағымсыз салдары бар, 200 пайызға дейін жететін жылдам қарқынды инфляция

E) Бағаның өсуінен

68. Қалыпты инфляция сипаты:

A) Бағаның баяу өсу қарқыны (5% шамасында)

B) Бағаның 20% көтерілуі және одан да жоғары болуы

C) Бағаның тез қарқынды өсуі 55% дейін

D) Тауар массасымен салыстырғанда ақша массасының қарқынды өсуі

E) Бағаның 60% жоғары өсуі.

69. Құрылымдық жұмыссыздық сипаттайды:

A) Өндірістің құлдырауымен байланысты жұмысшылардың жаппай босатуды

B) Қызметкерлердің мекен-жайын өзгертуімен және басқа жұмысты іздеуімен байланысты жұмыстан босатылуы

C) Кәсіби-біліктілік сұраныс деңгейімен жұмыс күшінің ұсынысының сәйкес болмауы

D) Жаңа технологиялардың, станоктардың, жабдықтардың пайда болуы

E) Жұмыс күшінің жалақысы төмен жұмыстан жоғары жалақы төленетін жұмысқа ауысуын

70. “Қалыпты инфляция” бұл:

A) Әдетте жиынтық сұраныс әсерінен өршиді

B) Ұсыныстан туындайтын инфляция түрлерінің біріне жатқызуға болады

C) Рынок агенттерінің бейімделетін, инфляцияның күтілетін қарқынын көрсетеді

D) Айтарлықтый ауытқуларға бара алатын болжауға келе бермейтін деңгейімен сипатталады

E) Кейбір тауар бағасының жылына 50% көлемінде теңгерімділік өсуі

71. Өзінің жақын арада жұмыс істейтініне сенімі бар адам:

A) Жартылай жұмыспен қамтамасыз етілген қатарына кіреді

B) Жұмыссыздар қатарына кіреді

C) Еңбек күші құрамында ескерілмейді

D) Толық жұмыс істейтіндерде қарастырылмайды

E) Жұмыс істейтіндер қатарынан қарастырылады

72. Рыноктық экономика жағдайында инфляция нені білдіреді

A) Бағаның жалпы деңгейінің өсуін

B) Тауар массасына қарағанда ақша массасының көп болуы

C) Ақша мөлшерінің көп болған кезінде тауарлардың жетіспеушілігі

D) Ақша массасының құнсыздануы

E) Елде ақша массасының көп болуы

73. Табиғи жұмыссыздық:

A) Экономикалық дағдарыс кезіндегі өндіріс құлдырауынан пайда болады

B) Техникалық прогрестің жаңа жетістіктерін енгізу кезінде пайда болады

C) Экономикалық тұрақтылық жағдайымен тиімді өсу тәртіптемесіне сәйкес келеді

D) Жұмысбасты жұмыс күшінің 12-13%жұмыссыздық деңгейіне сәйкес келеді

E) Біртіндеп жұмыссыздыққа әкелетін, халықтың табиғи туылу деңгейіне байланысты пайда болады

74. Жұмыссыздық деңгейі – бұл жұмыссыздар санының:

A) Жалпы халық санына қатынасы

B) Еңбек ресурстары санына қатынасы

C) Жұмыс күшіне қатынасы

D) Шаруашылықтағы жұмысбастылардың жалпы санына қатынасы

E) Жұмасқа қабілетсіз азаматтарға қатынасы

75. Инфляция қалай өлшенеді

A) Сұраныстың бағалық икемділік көрсеткішінің көмегімен

B) Джини коэффициентінің көмегімен

C) Баға индексі көмегімен

D) Доу-Джонс индексі көмегімен

E) Икемділік коэффициентінің көмегімен

76. Қарқынды инфляция кезінде бағалар өседі:

A) Жылына 10%-ға дейін

B) Жылына жүздеген пайызға дейін

C) Аса жоғары қарқынмен

D) Өзгеріссіз үйлесімде

E) Өзгерісті үйлесімде

77. Мекен-жайдың, жұмыс орнының ауысуына байланысты мамандардың тұрақсыздығы:

A) Құрылымдық жұмыссыздық

B) Институционалдық жұмыссыздар

C) Фрикциондық жұмыссыздық

D) Ерікті жұмыссыздық

E) Циклдік жұмыссыздық

78. Сатып алушылар инфляциясын тудырады:

A) Жиынтық ұсыныстың молшылығы

B) Жұмыссыздықтың өсуі

C) Жиынтық сұраныстың молшылығы

D) Жалақының төмендеуі

E) Табыстың төмендеуі

1. Жалақының қойылымын арттырғанда:

A) Егер еңбекке сұраныс икемді болса, жұмысбастылықтың қысқаруы болады

B) Егер еңбекке сұраныс абсолютті икемсіз болса, жұмысбастылықтың қысқаруы болады

C) Егер еңбекке сұраныс икемді болса, жұмысбастылықтың артуы болады

D) Егер еңбекке сұраныс икемсіз болса, жұмысбастылықтың артуы болады

E) Егер еңбекке сұраныс икемсіз болса, жұмысбастылықтың қысқаруы болады

80. Банк жүйесінің құрылымы мынаны қамтиды:

A) Орталық банк, Коммерциялық банктер, жинақтаушы банктер

B) Жинақтаушы, инвестициялық банктер, зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялар

C) Қаржы министрлігі, орталық банк, коммерциялық банктер, және жинақ банкілері

D) Орталық банк, коммерциялық банк, арнаулы қаржы несие ұжымдары

E) 1-ші және 2-ші деңгейдегі банктер және барлық жинақ банкілері

81. Деноминация – бұл:

A) Жаңа валютаны оның атаулы мазмұнының өсуімен енгізу

B) Инфляцияны жою үшін ақша санын азайту

C) Мемлекетпен ақша бірлігінің атаулы мазмұнын төмендету

D) Мемлекет пен ақша бірлігінің алтын құрамын көбейту

E) Ақша бірлігінің атаулы мазмұнын көбейту

82. Вексель дегеніміз

A) Мемлекет, кәсіпорын, әр-түрлі ұйымдар шығарған, мерзімі белгілі уақытпен шектелген (3-5 жыл) , ал уақыты өткен соң өтеліп, пайыз түрінде табыс беретін құнды қағаз

B) Айналысқа акционерлік қоғаммен шығарылатын және оның иесінің осы қоғам капиталына белгілі ақша сомасын салғанын және жыл сайын оның пайдасынан табыс алуға және басқаларуға құқығы бар екенін мойындайтын құнды қағаз

C) Ешбір жағдайлармен қарыз міндеттемесі мен пайымдалмаған, белгілі көрсетілген мерзімде сөзсіз төленуі тиіс ақша сомасын көрсететін нақты бекітілген құнды қағаз формасы

D) Депозиттік құжаттармен қазыналық міндеттемелер түріндегі құнды қағаздар.

E) Дивиденд әкелетін құнды қағаз

83. Коммерциялық банк – бұл:

A) Ең алдымен депозиттер ашу мен қарыз беруге байланысты қызмет көрсету диапазоны кең банктер

B) Ақша айналымын бақылайтын, ақша-несие саясатын жүргізетін, кассалық қызмет көрсету және есеп айырысуды ұйымдастыратын, ұлттық валютаның тұрақтылығын қамтамасыз ететін банктер

C) Өнеркәсіптік және сауда кәсіпорындарын несиемен қамтамасыз етудегі әмбебап операцияларды халықтың салымдары негізінде жүргізетін банктер

D) Компаниялардың қаржылық есебін бағалау, қызметтерін жүзеге асыратын және олардың тиімді және пайдалы қызмет етуін қамтамасыз ететін банктер

E) Салымшылардың және ұйымдардың қорына қызмет көрсететін қаржылық мекеме

84. Коммерциялық несие дегеніміз:

A) Банктер тарапынан қысқа және ұзақ мерзімді қарыз түрінде берілетін несие

B) Пәтер, үй, көлік сияқты қозғалмайтын мүлікті кепілге алу арқылы берілетін несие

C) Бір кәсіпорындардың екінші кәсіпорындарға төлемін кейінге қалдыру шартымен тауар сатуы

D) Екінші деңгейдегі банктердің халыққа беретін несиесі

E) Ұлттық банк тарапынан коммерциялық банктерге берілетін несие

85. Банктік несие – бұл:

A) Банктермен, арнайы несие мекемелерімен, иеленушілермен ұсынылатын ақшалай қарыз

B) Қарызгер ретінде жергілікті органдар немесе мемлекет болып табылатын, несие қатынастарының жиынтығы

C) Қарыз капиталының халықаралық банктер мен ұйымдар арасындағы қозғалыс

D) Жылжымайтын мүлікті кепілге қою арқылы алынған ақшадай қарыз

E) Сатып алушылармен төленетін, дүкендердің тауарларды сатып алу үшін банктің беретін ақша құралдары

86. Ұзақ уақыт пайдаланылатын тауарларды сатып алу үшін жеке тұлғаға берілетін несие аталады:

A) Мемлекеттік

B) Коммерциялық

C) Ипотекалық

D) Тұтынушылық

E) Банктік

87. Банк – бұл:

A) Шағын кәсіпкерден өнеркәсіп инвестицияларына салу үшін жинайтын қаржы мекемесі

B) Қаржыны жандандыратын және басқа клиенттерге несие түрінде беретін, сонымен қатар басқа операцияларды орындайтын қаржы-несие мекемесі

C) Бөлектенген қаржы құрылымдарына және несиешілерге бақылау орнататын акционерлік, қаржы-несиелік мекеме

D) Ақша резервтерін және ақша массасының эмиссиясын сақтайтын қаржы мекемесі

E) Қаржы-шаруашылық қызметін бақылайтын қаржы мекемесі

88. Акция бағамы мынаған тәуелді болады:

A) Бағалы қағаздар нарығының жағдайы мен қарыз процентінің мөлшеріне

B) Шығарылған бағалы қағаздар санына

C) Экономиканың жалпы жағдайына

D) Дивиденд шамасына және қарыз капиталының мөлшеріне

E) Қарыз процентінің мөлшеріне

89. Арнаулы өзара қарыз құқықтары (СДР) дегеніміз:

A) Батыс, Батыс Еуропа және Жапон валюта қоржыны негізінде бағалайтын материалды нысаны жоқ халықаралық есеп-айырысу бірлігі

B) Азия, Африка және Латын Америкасы елдерінің халықаралық есеп-айырысу бірлігі

C) Дүниежүзіндегі барлық елдердің ұлттық валюталарын өткізу жөніндегі арнайы келісім

D) Батыс ұлттық валютасының бағамын бағдарлаушы ақша үлгісі

E) Араб валюта қорының ақшалық есептесу бірлігі

90. Протекционизмді жақтаушылары бойынша баж салығы, квота және басқа да сауда кедергілері қажет болады:

A) Шетелдік тауар демпингін жою үшін

B) Ішкі рынокта тауарлар бағасының арзандауымен жұмысбастылықты көтеру үшін

C) Шетел бәсекелестігінен отандық салаларды қорғау үшін

D) Отандық өнімнің сапасын көтеру үшін

E) Товарлар импортын төмендету мен экспортын көтеру үшін

91. Валюта бұл:

A) Дамыған нарықтық мемлекеттердің ақша бірлігі

B) Халықаралық есепте қолданылатын кез-келген ұлттық ақша бірлігі

C) Халықаралық есепте қолданылатын қандайда бір ұлттық ақша бірлігінде көрсетілген кез келген төлем құжат, міндеттеме

D) Доллар, евро, фунт стерлинг

E) В және С жауаптары

92. ЭКЮ дегеніміз:

A) Құбылмалы валюта бағамы

B) Доллар, иена және евро негізіндегі ұжымдық валюта

C) Шетел валютасы сатып алынатын ұлттық валюта бағамы

D) Латын америкасы елдерінің халықаралық есептеу бірлігі

E) Европа елдерінің 10 валютасы негізінде құрылған есеп айырысу бірлігі

93. Валюталық қатыныстар саласында “маржа” ұғымы нені білдіреді:

A) Ұлттық ақша бірлігінің щетел ақша бірлігіне шаққандағы бағамын

B) Белгілі бір уақыт аралығында жүзеге асырылатын мерзімді мәмле бағамын

C) Сатушы және сатып алушы бағамдары арасындағы айырмашылықты

D) Бір ақша бірлігін екінші ақша бірлігіне тіркеуді

E) Бір валюта құнының екінші валюта құнына қатысты күрт төмендеуі

94. Валюталық баға белгілеу – бұл:

A) Ұлттық ақша бірлігі бағамын ақша бірлігі бағамына тіркеу

B) Жекелеген валюталардың орташа безбенделген бағамын өлшеу үшін қолданылатын, тіркелген валюталар жиыны

C) Валюталық бағам айырмашылығынан пайда көтеру мақсатында жүргізілетін операция.

D) Екі ақша бірлігін айырбастаудың арақатынасы

E) Валюталық мәмле жасау субъектілері арасында туындайтын барлық қатынастар

95. Валюталық жүйедегі “кросс-бағам” нені білдіреді

A) Валютаны нақты белгіленген уақытттан кейін ұсыну

B) Валютаны 5 күннен кейін ұсыну

C) Сатылатын және сатып алынатын валюта бағамы

D) Үшінші бір елдің банкімен екі түрлі валютасының белгіленуін

E) Резиденттің шетел валютасын ұлттық валютаға сатып алатын банк бағамы

96. Кедендік протекционизм – бұл:

A) Тауарлардың еркін әкелімі мен әкетілімін бекіту

B) Шетел бәсекелестігінен отандық өнеркәсіпті қорғаудағы мемлекеттің саясаты

C) Елден әкелетін тауарларға баж салығын бекіту

D) Шетел капиталы үшін шектеулер бекіту

E) Елге әкелінетін таурлар үшін кедендік баж салығын орнату

97. Валюталық баға белгілеу – бұл:

A) Ұлттық ақша бірлігі бағамын ақша бірлігі бағамына тіркеу

B) Жекелеген валюталардың орташа безбелденген бағамын өлшеу үшін қолданылатын, тіркелген валюталар жиыны

C) Валюталық бағам айырмашылығынан пайда көтеру мақсатында жүргізілетін операция

D) Екі ақша бірлігін айырбастаудың арақатынасы

E) Валюталық мәмле жасау субъектілері арасында туындайтын барлық қатынастар жиынтығы

98. “Экспорт” – бұл:

A) Сыртқы рынокта құнының орнын толтыратын тауарлар әкетілімі

B) Өндіріс шығындары әлемдіктен жоғары болатын тауар әкетілімі

C) Ішкі рынокта құнның орнын толтыратын тауарлар әкетілімі

D) Елде өндіру экономикалық тиімсіз болатын, тауарлар әкелімі

E) Сыртқы рынокта құнның орнын толтыратын тауар әкелімі

99. Девальвация дегеніміз:

A) Ұлттық валюта бағамының шетел валютасына қатысты төмендеуі

B) Ұлттық валюта бағамының шетел валютасына қатысты көтерілуі

C) Алтынға шаққандағы ақша бірлігіндегі алтын құрамының ресми азаюы

D) Түрлі елдердің ақша бірлігінің құрамындағы алтын салмағының сандық арақатынасы

E) Алтынға, күміске немесе шетел валютасына шаққандағы ұлттық ақша бірлігі бағамының өсуі немесе ақша бірлігіндегі алтын құрамының ресми көтерілуі

100. Ғылыми мектептердің қайсысы қоғам байлығын айналыс саласына теліді:

A) Маржиналистер

B) Неоклассиктер

C) Физиократтар

D) Меркантилистер

E) Институционалистер