Бостандығы туралы теориялық даму негiзiнiң концепциясы.

Имануил Кант (1724-1804)-классикалық немiс философиясының көшбастаушысы және құқықтың қазiргi теориясындағы iргелi бағыттың бiрiнiң негiзiн қалаушы боды. Кеннигсберг университетiнiң профессоры Канттың iлiмi ХҮIII ғасырдың 70 жылдарында сыни тұрғыда қата қаралып қалыптасты.

И.Кант өзiнiң мына аталған еңбегiнде құқық туралы айтылған:

-“Бүкiләлемдiк-азаматтық тұрғыдағы жалпы тарих идеясы”.

-“Мәңгiлiк әлемге қатысты”.

-“Адамгершiлiк метафизикасы”.

Георг Вильгельм Фридрих Гегельдiң (1770-1831) “Бүкiләлемдiк тарихта” айтылған. Гегель- объективтi идеализмнiң ең көрнектi өкiлi. Оның негiзгi шығармалары: “Рух феноменологиясы” (1807), “Логика ғылымы” (1812-1816), “Филосо- фиалық” ғылымдар энциклопедиясы” (1817). Мемлекет және құқық мәселелерiне қатысты еңбегi былай аталды: “Құқық философиясы”(1821) болды.

Абсолюттiк идея дамуының үш кезеңiне сәйкес Гегель iлiмiнде бiлiмдер жүйесi үш бөлiмнен тұрды:

1.Логика-ұғымдардың дамуы.

2.Табиғат философиясы.

3.Рух философиясы.

Мемлекет және құқықтың барлық мәселелерiн Гегель рух философиясына жатқызады. Бұл еңбек үш бөлiмге бөлiнедi: А,Б,В.

“А”. Субъективтiк рух (индивидуалды жан):

1.антропология (жан тәннiң сезiнушi субстанциясы ретiнде);

2.феноменология (жанның санаға айналуы);

3.психология (жанның теориялық және практиклық қабiлеттерi);

“Б”. Объективтi рух:

1.абстракциялық құқық;

2.мораль;

3.адамгершiлiк.

“В”.Абсолюттiк рух:

1.эстетика;

2.дiн;

3.философия.

Адам құқығы дегенiмiз,ол- жалпыға тән адамзатқа деген бостандықты сақтау мен оның қоғамдық қатынастардағы сыртқы және iшкi объективтiк шынайы мән-жайын, нақты шындықты зерттей бiлудi жүзеге асыратын әрбiр тұлғаның iс-әрекеттерiн айтады.

Адам құқығы-ол , әрбiр тұлғаның туғаннан бастап пайда болатын табиғи құқығын айтады. Адами құқығы-ол, мемлекеттiк-құқықтық нысанда дамып-пiскен, нақты-тарихи деңгейлiктiң бостандығын айтады. Мемлекет әрбiр адамға құқыты сый ретiнде тарытпайды ол, тек туғаннан бастап пайда болады. Әрбiр адам туғаннан бастап бөлiнбес мынадай құқыққа ие болады:

-материалдық құқыққа;

-әлеуметтiк құқыққа;

-бостандық құқығына;

-теңдiк құқығына.

Густав Гуго (1764-1844) Геттинген университетiнiң профессоры “Қалыпты құқық философиясы ретiнде табиғи құқық оқулығы” деген шығармасында құқық қалыптасуының ұзақ тарихы процесi мәселесiн көтердi және құқықтық реттеудiң жоғарыдан жүргiзiлетiндiгi туралы пiкiрдi терiске шығарды. Заң құқықтыңжалғыз қайнар көзi емес дедi. Құқық заңгерлiк әрекеттен өзге, заң шығарушының еркiнен өзге жолдармен де қалыптасады. Заң шығарушының шығармашылық қабiлетi туралы көзқарасқа қайшы келе отырып Г.Гуго құқық та тiл сияқты ешқандай келiсiм мен бұйрықсыз өз-өзiнен құрылады деп есептедi.

Георг Пухта (1789-1846) Құқықтың тарихи мектебiнiң өкiлi, Берлин университетiнiң профессоры “Әдiлеттiк құқық” және “Институция курсы” еңбектерiнде ол құқытық тiл және әдет-ғұрып сияқты халық рухының , “халықтың жалпы санасының” өнiмi деп осы мектеп өкiлдерiнiнң ұсынған пiкiрлерiн қостады. ”Құқытың өз тарихы бар” деген пiкiрдi ұсынып, оның органикалық дамуын жақтады, мемлекеттi де халық рухынан шығарды. Г.Пухта монархиялық басқаруды қолдады.

ҚОРТЫНДЫ:

1. Имануил Кант-ол, классикалық немiс философиясының