КАТЕГОРИИ:
АстрономияБиологияГеографияДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Тұншықтырғыштық және нейтроптық әсері бар заттарға
ингаляциялық зақымдану кезінде өкпенің удан қабынуын тудыратын қосылыстар (аммиак, гептил, гидразин және басқалар) жатады, соның салдарынан жүйке жүйесі қатты зақымданады.
Метаболдық уларғаорганизмдегі заттардың метаболизмнің нәзік процестеріне араласатын улы қосылыстар (этилен тотығы, дихлорэтан, және басқалар) жатады. Бұлармен уланууға қатты қарсылықтың жоқтығымен сипатталады организм, әдеттегідей, біртіндеп дамиды және ауыр жағдайда бірнеше күннің бойында өліммен аяқталады.
Осы заттармен зақымданудың патологиялық процесіне көптеген органдар мен организмдер жүйесі, бірінші кезекте орталық жүйке жүйесі, үлпершікті ағзалар, ал кейде қан жүйесі тартылады.
Заттардың алмасуын бұзатын заттарғагалогенденген ароматты көмірсутегілердің тобына жататын улы қосылыстар (диоксин, полихлорланған бензофуравдар және басқалар) жатады. Осы заттар өкпе, ас қорьпу жолы мен тері ұлпалар арқылы әсер ете отыра, өте ұзаққа созылатын ауруды тудыруға қабілетті. Бұл жағдайда осы процеске іс жүзінде барлық органдар мен организм жүйелері тартылады. Осы заттардың әсерінің өзіндік ерекшеліктері заттың алмасуын бұзу болып табылады, бұл ақыр аяғында тіпті өлімге ұшыратуы мүмкін.
ҚӘУЗ атауы
| Әсерінің жалпы сипаттамасы
| Зақымдау белгілері
|
| Көзге, тыныс алу
| Көбірек жинақталу
| Аммиак
| оргаңдарына, орталық
| көздің жасын қатгы
| МН3
| жүке жүйесінің тері
| ағызып оны ауырта
|
| ұлпаларына қауіпті.
| ды, тұншықтырады,
|
| Аммиактың қатты
| қатты жөтелтеді,
|
| әсерінен кейін
| басты айналдырады,
|
| бірнеше минуттан соң
| асқазанды
|
| бұлшык еттің
| сыркыратады,
|
| әлсіздігі, көтеріңкі
| құстырады, дәретті
|
| рефлекторлык қозу,
| кешіктіреді. Көмейдің
|
| құрыспа пайда
| түйілуі мен дыбыс
|
| болады. Есту күрт
| сіңірлерінің кдбыну
|
| төмендейді, өкпе
| қауіпі пайда болады.
|
| қабынуы мүмкін.
| Ішке кдрай өткен соң
|
| Аммиакпен зақым-
| дененің қызаруы
|
| дану нәтижесінде
| және кілегейлі ұлпа-
|
| психикалық және
| лардың шыны тәрізді
|
| неврологиялық ауыт-
| қабынуы, кейде
|
| қу ықтимал. Көздің
| пайда болады.
|
| бұршағы, қабақтың
| Кеудені
|
| қараюы кейде тіпті
| сырқыратып, ыкы
|
| көздің көрмей қалуы
| лық аткызады, кейде
|
| мүмкін.
| құстырады. Тез
|
|
| шаймаса теріге әсер
|
|
| ету кезінде қызару
|
|
| бөрітпе пайда болады.
|
Көміртегі тотығы
(иісті СО
газ)
| Қандағы гемоглобин тотығынан оттегіні ығыстырады, карбок-сигемоглобинді жасайды. Оттегі көлемі 18-20%-дан 8%-ке дейін төмендеуі мүмкін (аноксемиз). Көміртегі тотығы
ұлпалық тыныс алуды бұза отыра тікелей улы әсер етуге кабілетті. Көміртеп тотығы әсерін жастар және бронхитпен және демікпемен, өкпе, бауыр, қан айналымы
органдарының ауруларынан, диабеттен зардап шегетін адамдар тез сезеді. Көмір алмасуына ықпал етіп, қандағы қант деңгейін көтереді. Фосфорлық және азоттық алмасуды бұзады. Адам тыныс алудың тоқтауынан қаза болады
| Көмір тотығынын әсері кезінде денені зіл басу мен бастың қысылуы сезіледі. Маңдай мен самай қатты сырқырайды бас айналады, құлақ шулайды, беттің терісі қызарып ысый-ды, әлсіздік пен қорқыныш сезімі билейді, маңдай күре тамырының, жалпы тамырдың соғуы жиі-лейді, жүрек айниды, құстырады. Бұдан кейін әлсіздік пен шарасыздық
пайда болады, ұйқы басады, дененің температурасы 38— 40°С қа дейін көтеріледі. Одан әрі адам есінен айырылып құсады
| Хлор CL
| Тыныс алу жолдарын тітіркендіреді, өкпені қабындыруы мүмкін. Қанда хлордың әсері кезінде бос амин қышқылдарының мөлшері бұзылады және кейбір тотықтарының белсенділігін төмендейді.
| Орташа және шағьн мөлшермен зақымданған кезде кеуденің төңірегі
қатты сырқырайды, көз қыжылдап түйіледі, жас ағады, азапты құрғақ жөтел пайда болады. 2 — 3 сағаттан соң өкпе қабынады. Үлкен мөлшердегі әсерлер тыныс алу орталы
|
|