АЛҒЫСӨЗ

1. Каржы каражат

2. Рынок ценных бумаг Казахстана

3. Финансы Казахстана – все номера

4. Саясат

5. АльПари

6. Деловая неделя

7. Казахстанская правда

8. Индустриальная Караганда

9. Банки Казахстана

10. Қаржы хабаршысы

11. Заң газеті

С.Ж. Асфендияров атындағы

Азақ ұлттық медицина университеті

Ү.И. Кенесариев, Р.М. Балмахаева, Н.Ж. Жақашов,

Ж.Ж. Бекмағамбетова, М.Е. Жоламанов, Қ.Қ.Тоғызбаева

ГИГИЕНА

(Жоғарғы оқу орындарына арналған

оқулық)

Профессор Ү.И.Кенесариевтің редакциясымен

Алматы

Авторлар ұжымы:

Кенесариев Ү.И., Балмахаева Р.М., Жақашов Н.Ж., Бекмағамбетова Ж.Ж., Жоламанов М.Е., Тоғызбаева Қ.Қ.

Пікір жазғандар:

РМҚК ҒТСЭС және МО ҚР ДСМ МСЭҚК пестицидтер токсикологиясы лабораториясының меңгерушісі, м.ғ.д. А.Ш. Нәжмедденова;

Қазақ тағамтану академиясының тағамды рационализациялау лабораториясының меңгерушісі, м.ғ.д. профессор М.М. Айтжанов;

С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ нутрициология кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.д. профессор А.А. Алдашев.

Гигиена:Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2012 ж – 671 б.

Қазақстан Республикасында алғаш рет дайындалған, медициналық жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған гигиена оқулығында адманың денсаулығын сақтау, нығайту және аурудың алдын алу үшін, қазіргі кезеңде гигиена ғылымы мен практикасы шешетін, негізгі мәселелер баяндалған.

Гигиенаның мақсаты, міндеттері және қолданатын әдістері, шет елдердегі және Қазақстандағы негізгі даму кезеңдері жазылған. Гигиеналық нормалаудың, сақтық және ағымдағы санитарлық бақылаудың аурудың алдын алу шараларын іске асырудағы рөлі көрсетілген. Адамның өмір сүретін ортасы мен өндірістік әрекеті ортасының әр түрлі факторларының сипаттамасы және олардың ағзаға әсері берілген, бұл факторлардың қолайсыз әсерлерінің алдын алу жөніндегі мәселелер қарастырылған. Атап айтқанда, ауа, су, топырақ, елді мекендер және тұрғын үй, тамақтану, балалар мен жасөспірімдер, аурухана гигиенасы, еңбек гигиенасы мен радиациялық гигиена, жеке адам гигиенасының өзекті мәселелеріне көп көңіл бөлінген, оларды құрастыру Қазақстан Республикасының жеке аймақтарындағы гигиеналық жағдайларға байланысты жүргізілген.

Оқулық Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрлігі бекіткен, «Жалпы медицина» және «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандықтары бойынша оқитын студенттерге арналған Типтік бағдарламаға сәйкес жазылған. Сонымен бірге, оқулықты басқа да медициналық мамандықтарда оқитын студенттер, аспиранттар, медициналық жоғарғы оқу орындарының оқытушылары және денсаулық сақтау саласындағы қызметкерлердің де пайдалануына болады.

С.Ж. Асфендияров атындағы

Қазақ Ұлттық

медицина университетінің

80 жылдығына арналған

АЛҒЫСӨЗ

Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы, экономикалық және әлеуметтік дамуында үлкен жетістіктерге жетіп, шетел мемлекеттерімен байланыстары нығайып, басқа елдермен тауар айналымы жылдан жылға ұлғаюда.

Елдің негізгі байлығы халық болып табылады, яғни қоғамның тіршілігін қамтамасыз ететін жүйеде - өндірістік үрдістерде, негізгі рөл атқаратын, өңдіруші кұштердің бөлігі.

Мемлекеттің негізгі міндеті, сөзсіз, республика азаматтарының денсаулығын сақтау және жақсарту болып табылады. Ауруды емдегеннен, оның алдын алу оңай екені белгілі, осыған сәйкес, аурулардың дамуынының алдын алуда профилактикалық медицина үлкен рөл атқарады, оның барлық негізгі жетістіктері қоршаған орта факторларының адам денсаулығына әсері туралы ғылымда – гигиенада жинақталған.

Қазақстанда дәрігерлер дайындау саласында білім беруді мемлекеттік тілде жүргізу кең қолданылуда. Бірақ, гигиена бойынша тек қана классикалық мәліметтер ғана келтіріліп қоймай, сонымен бірге республиканың әлеуметтік-экономикалық жағдайларының көптеген ерекшеліктері ескеріліп жазылған, медициналық жоғарғы оқу орындарына арналған «Жалпы гигиена» пәнінен қазақ тілінде дайындалған оқулық әлі жоқ.

Барлық салалардағы дәрігерлердің гигиенаның негіздерін білуі аурулардың көптеген түрлерінің алдын алудың кепілі болып табылады, жастарды салауатты өмір салтына сәйкес өмір сүруге тәрбиелеуге және тұрғындардың орташа өмір сүру уақытын ұзартуға мүмкіндік береді.

Гигиена - медицина ғылымының аса маңызды саласы, медициналық жоғарғы оқу орындарының негізгі міндеті – болашақ дәрігерлерде гигиеналық көзқарас қалыптастыру болып табылады.

Медицина жұртшылығының назарына ұсынылып отырған қазақ және орыс тілдеріндегі жалпы гигиена оқулығы, гигиеналық білімдерін өз жұмысында жақсы пайдалануға қабілетті медициналық кадрлар дайындауды қамтамасыз етуге арналған.

Авторлар ұжымы, осы оқулықтың мазмұны мен дайындалуына байланысты пікірлерін ұсынушыларға өз алғыстарын алды ала білдіреді. Оқулықтың бұл нұсқасы соңғы емес, келесі басылымдарда пікір білдірушілердің ұсыныстары мен ескертулері ескеріледі.