Есеп шығаруға қойылытын негізгі талаптар

Есеп шғаруға төмендегідей талаптар қойылады:

А) Қатесіз шығару; ә) негіздеу (дәлелдеу); б) толық шығару; в) мүмкіндігінше тиімді жолмен шығару; г) есепті қаттау.

а) Есеп қатесіз шығарылу керек. Бұл негізгі талап. Оқушылар есеп шығару кезхінде алгоритмдік, логикалық, сызбалық, терминологиялық, шындықты бұрмалау сияқты қателер жіберуі мүмкін. Енді оқушылар жиі жіберетін қателіктерді көрсетелік.

Есеп: «Моторлы қайық өзен ағысымен 42 км және алғысқа қарсы 20 км жол жүріп және оған 5 сағат уақыт жұмсады. Егер өзен ағысының жылдамдығы 2 км/сағ болса, қайықтың өз жылдамдығы қандай?».

Есеп теңдеуін құру арқылы шығарылады.

Теңдеу түбірлері және 12 есеп жауабы ретінде алынса, онда шындықты бұрмалау қателігі жіберілгені. Себебі, қайық жылдамдығы өзен жылдамдығынан артық болуы тиіс, яғни есеп шартын қанағаттандырмайды. Жауабы: 12 км/сағ.

ә) есеп шығару кезеңінің әр сатысы міндетті түрде негізделіп, дәлелденіп отыруы қажет. Яғни әрбір жаңа ой қорытындысы қандай тұжырымнан туындалды, не себепті олай деп пайымдалуға хақымыз бар деген сұрақтарға мұқият жауап берілуі керек.

Әр жаңа тақырыпқа есептер шығарылғанда, мүмкін болатын жазу үлгісі беріліп, ілгеріде соның мұқият сақталуын қадағалаған жөн. Логарифмдік теңдеуді шығару кезеңдерінің жазу үлгісін ұсыналық:

Тексеру (1)

(1)-ге қойсақ, 1) х -1 -жалған

Жауабы: х