![]() КАТЕГОРИИ:
АстрономияБиологияГеографияДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Т е о р и я л ы қ м а ғ л ұ м а т т а р. Сұйықтар мен газдардың қозғалысы кезінде ішкі үйкеліс күші пайда боладыСұйықтар мен газдардың қозғалысы кезінде ішкі үйкеліс күші пайда болады. Бұл күштің пайда болу себебі: сұйықтар мен газдардың қабаттары әртүрлі жылдамдықпен қозғалады. Ішкі үйкеліс күші сұйық қабаттарының қозғалу жылдамдықтарын теңестіруге тырысады. Сұйық қабаттарының жылдамдықтарының теңесуі жылдам қозғалатын қабаттың молекулалары баяу қозғалатын қабаттың молекулаларына импульс беру арқылы өтеді, яғни баяу қозғалатын қабаттың жылдамдығы артады. Баяу қозғалатын қабаттан шапшаң қозғалатын қабатқа өткен молекулалар одан импульс алады. Нәтижесінде шапшаң қозғалатын қабат тежеле бастайды. Сонымен, зат молекулаларының импульсі
бағытына қарсы екендігін көр- сетеді. Жылдамдық шамасының
ляр бағытта ұзындық бірлігінде
1-сурет
Динамикалық тұтқырлық немесе ішкі үйкеліс коэффициенті сан жағынан жылдамдық градиенті бірге тең болатын жанасу бетінің бірлік ауданына әсер ететін ішкі кедергі күшіне тең физикалық шама:
Оның Бірліктердің Халықаралық жүйесіндегі өлшем бірлігі
Практикада динамикалық тұтқырлық коэффициентімен қатар кинемати-калық тұтқырлық коэффициенті де жиі қолданылады: 1. Ауырлық күші
2-сурет 3. Тәжірибелік жолмен Стокс анықтаған кедергі күші:
мұндағы
Бастапқы кезде шардың жылдамдығы біршама арта түседі, бірақ оның жылдамдығы артқан сайын кедергі күші де артады. Бір кезде
Осы мезеттен бастап шар бірқалыпты Соңғы (7) формулаға (3), (4), (5) теңдеулерден P, Fа, Fс шамаларының мәндерін қойып, тұтқырлық коэффициентін анықтауға болады:
Эксперименттік қондырғы: ішіне глицерин толтырылған цилиндр пішіндес шыны ыдыс, диаметрі өте аз (2-3 мм шамасында) қорғасын шарлар. Цилиндрдің сыртқы бетіне бір-бірінен l қашықтықта екі горизонталь белгі түсірілген. Кішкене шарлардың диаметрін микрометрмен өлшейді.
|