Ағыстағы газдың температурасын анықтау. Тежелу температурасы. Температураны өлшейтін қабылдағыштар.

Аэрогазодинамиканың алдына қоятын практикалық мақсаттың көпшілігі - авиация, ракеталық техника, турбоқұрылыс, индустриялық өндіріс және т.б , өзінің шешімі үшін эксперименталді зерттеуді қажет етеді. Осы зерттеулердегі эксперименталді қондырғыларда - аэродинамикалық құбырларда және стендтерде - қарастырылып отырған ағыс (айталық, берілген биіктіктегі және жылдамдықтағы ұшақтың қозғалысы ) қалыптасады және қарастырылып отырған модельге түсірілген күштік және жылулық жүктемелер анықталады. Өлшеу нәтижелерін әдетте Мах саны, Рейнольдс саны, Прандтль саны сияқты өлшемсіз аэродинамикалық коэффиценттердің тәуелділіктері түрінде алады және сол өлшемсіз сандар арқылы самолеттің көтеру күшін және қарсыласуын, ракетаның және космостық корабльдің беткі қабатының қыздырылуын анықтайды. Үлкен жылдамдықтағы ағыста , әдетте 2 температураны қарастырады : газдың статикалық температурасы Т және тежелген ағыстың температурасы , мұндағы кинетикалық температура, - тұрақты қысымдағы газдың меншікті жылуға төзімділігі. Тежелу температурасы- газдың ағысын адиабаттық және изоэнтропиялық деп алғанды шоғырланған ағыстың жылулық характеристикаларының бірі. Ол идеал жетік газдың қозғалысы кезінде маңызды рөл атқарады. Адиабаттық ағыста ол газдың максималды мүмкін температурасына сәйкес келеді және оның ток сызығында тұрақты болып қалатын толық меншікті энергиясын сипаттайды. Массалық күштерді ескермегенде оның мәні Бернулли теңдеуінің негізінде есептеледі. Жылдамдық болған кезде екені анық. Егер статикалық температура Т үлкен болса, онда оны газдың сәулеленуі арқылы спектрлік әдісті қолдынып өлшейді. Ал егер керісінше статикалық температура аз болса, онда оны дыбыстың таралу жылдамдығы арқылы өлшейді. Жылуөткізгішті зерттегенде және кейбір газодинамикалық есептерді шешкен кезде ағыстағы газдың температурасын өлшеуді қажет етеді. Ағыстағы газдың тежелу температурасын анықтау үшіін арнайы құрылғы қолданылады, оның өлшеу элементі ретінде термопара немесе қарсыласу термометрі қызмет атқарады.