Сурак Инвистициялаудын лизингтик тасил 3 страница

2)Қоғамның жарғылық капиталының мөлшерін ұлғайтқанда;3)Облигациялар шығару арқылы қарыз капиталын тартқанда шығарылады. Қазақстанда корпоративтік бағалы қағаздар нарығының баяу дамуының негізгі себептері – өндірістің құлдырауы және инфляцияның қарқындауы, сондай-ақ ірі отандық кәсіпорындардың акциясының бақылау бумаларын шетелдік басқарушы фирмаларға сатудың әсері. Сайып келгенде корпоративтік бағалы қағаздар нарығын дамыту инвестициялардың бос қаражатын тартуға және оны ұтымды пайдалануға, сөйтіп шаруашылық салалары арасында қайта бөлуге, нәтижесінде ел экономикасын көтеруге қызмет етуі тиіс.

89 сурак. КР багалы кагаздар, олардын калыптасу коздери.. КР багалы кагаздар муликтик кукыкты немесе олардын иелеринин осындай кужаттар шыгарган уйымдарга карыздын катысын куаландыратын акшалай кужаттар болып табылады. Бул аныктамада муликтик кукык багалы кагаздарды кенинен тусинуди кажет етеди: 1) олардын иелеринин белгили бир шаруашылык жургизуши субьектинин копиталына катысуын жане бул катысудан табыстын ьир болигин алудын растайтын кужаттар ретинде; 2) оларда тулгаланган муликтик кукыктарды иске асыру жане иеленушилердин кажеттиликтерин канагаттандыру ушин усынылатын кужаттар ретнде; булай баяндауда багалы кагаздар угымы биркатар есеп айырысу-шаруашылык операцияларын: чектерди, варанттарды камтиди. 3) карыз катнастары мем-тик сондай ак корпаративтик багалы кагаздар ретинде де тулгаланады. Баг каг ерекше тауар ретинде омир суреди, онын озинин оган тан онда жумысты уйымдастыру мен ережелери бар рыногы болуы тиис. Алайда баг каг рыногында сатылатын тауарлар озгеше тауар болып табылады, ойткени баг каг бул тек меншик титулы, табыска кукык беретин кужаттар, бирак накты емес капитал. Баг каг айналымга тусу уакыты мен адисине карай олардын рыногы бастапкы жане кайталама болып болинеди. Бастапкы рынокта баг каг-дын бастапкы иеленушилеринин жана шыгарылган баг каг сатылады; кайталама рыногта баг каг айналысы, ягни олардын иелеринин ауысуы болады.

90 сурак Депозитарлық кепіл-хат

Депозиттік операциялар бұл заңды және жеке тұлғаның

тартылған қаражаттар бойынша белгілі бір мезгілге

немесе талап ету салымы бойынша банктің

операциялары.Депозиттік операциялары жүргізілген

кезде кез- келген банкөздері дайындаған депозиттік

саясаты ұстанылады және олар келесі ережелерге негізделеді:

Салымдық операциялар – банктің пайда табуға

немесе болашақта пайда табуға негізделіп

ұсынылады.

Депозиттік операциялар – ұйымдастыру үрдісіне

салымдық операциялар субъектілердің әр түрлі

қажеттілігі үшін ұсынылады.

Салымдық операцияларды ұйымдастыру кезінде мерзімі

өзара келісілуі керек. Салымдарға тартуға әсер ететін

банктік қызметтерді дамыту, қызмет көрсеті сапасы және

мәдениетін жоғарлат үшін қарастырылуы жөн.

Халықаралық банктік тәжіриебеде барлық депозиттері

4 топқа бөлуге болады:

Талап етілгенге дейіңгі салымдар

Жинақ салымдар

Мерзімді салымдар

Бағалы қағаздар

Банктің пассивті операцияларыпайда есебінен аударылады,

басқа заңды тұлға алынған несиелер және депозиттік операциялар.

Депозиттерді қорғау жүйесі ұлттық банк тараптан коммерциялық

банктің қызметі лицензиялау жүйесін қамтамасыз етеді.

1997 жылы банктегі жеке тұлғаның салымдарына кепілдік

беру және сақтау ережелері бекітілді. Ал 1999 жылы банктегі

жеке тұлғаның салымдарына міндетті ұжымдық кепілдік

берудің Қазақстан Республикасының қоры құрылды. Бұл

қорлардың құрылтайшылары болып Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі болып табылады.

Банктің салымшылардың арасындағы келісім шартына

салымның сомасы, мерзімі, пайызы, міндеттері (екі жақтың) т.б.

салымға байланысты шарттар көрсетіледі. Банк өз кезегінде

шот ашып, кітапша жүргізеді. Онда клиент кредитор, ал банк

депитор болып саналады.

91 сурак Кор нарыгындагы тауекел. Кор нарыгы сауданын осу салдары мен мерзимдик мәміле жасау санынын артуына тутыну туралынын нарык койнаунда калыптасты. Орыш кол-хаты болып табылатын каржылык операциялар обьектисине – векселдери биртиндеп айнала бастады. Ен биринши биржа 1592 жылынан бастатап алгашкы сатылу откизди. Багалы кагаздар шыгарудын осуи мен акционерлик когамнвъын коптеп курыла басталуы 19 г екинши жартысына карай кор биржасынын манызды шугыл осе тусти. Сонын натижесинде биржанын айналымы осе тусти, биржадагы басты орындарды меншик комп. Мен касипорындардын акциялары мен облигациялары алды. Кор нарыгынын барлыгы барынша реттелмели болып калыптаса бастады. Казирги уакытта дурысын айтканда ол барынша уйымдастырылган жане багалы кагаздардан демократиялык нарыгы ретинде есептеледи. Каржылык нарыктын калыптаскан улттык ерекшеликтерине карай кор биржасы уйымдарынын еки улгисин айырыптану макулданган болатын.

92 сурак Багалы кагаздар нарыгындагы касиби кызмет турлери. КР багалы кагаздар муликтик кукыкты немесе олардын иелеринин осындай кужаттар шыгарган уйымдарга карыздын катысын куаландыратын акшалай кужаттар болып табылады. Бул аныктамада муликтик кукык багалы кагаздарды кенинен тусинуди кажет етеди: 1) олардын иелеринин белгили бир шаруашылык жургизуши субьектинин копиталына катысуын жане бул катысудан табыстын ьир болигин алудын растайтын кужаттар ретинде; 2) оларда тулгаланган муликтик кукыктарды иске асыру жане иеленушилердин кажеттиликтерин канагаттандыру ушин усынылатын кужаттар ретнде; булай баяндауда багалы кагаздар угымы биркатар есеп айырысу-шаруашылык операцияларын: чектерди, варанттарды камтиди. 3) карыз катнастары мем-тик сондай ак корпаративтик багалы кагаздар ретинде де тулгаланады. Баг каг ерекше тауар ретинде омир суреди, онын озинин оган тан онда жумысты уйымдастыру мен ережелери бар рыногы болуы тиис. Алайда баг каг рыногында сатылатын тауарлар озгеше тауар болып табылады, ойткени баг каг бул тек меншик титулы, табыска кукык беретин кужаттар, бирак накты емес капитал. Баг каг айналымга тусу уакыты мен адисине карай олардын рыногы бастапкы жане кайталама болып болинеди. Бастапкы рынокта баг каг-дын бастапкы иеленушилеринин жана шыгарылган баг каг сатылады; кайталама рыногта баг каг айналысы, ягни олардын иелеринин ауысуы болады. Будан баска каржы рыноктарын баска критерийлер б-ша ажыратады: багалы кагаздардын турлери б-ша: акциялар, облигациялар жане тб рыногы; Акционерлік когам жай акциялар, не жай және артыкшылыкты акциялар шыгаруга кукылы. Акциялар кужатсыз нысанда (электронды жазбалар жиынтыгы ретінде) шыгарылады. Акция болінбейді. Егер акция ортак меншік қуқығымен бірнеше тұлғаға тиесілі болса, олардын бәрі бір акционер деп аталынады және озінін жалпы окілі аркылы акция куәландырылған құқықтарды пайдаланады. Жай акция дауыс беруге енгізілетін барлык мәселеллерді шешкен кездеакционерлерге дауыс берк құқығымен акционерлердін жалпы жиналысына қатысу құқығын, қоғамда таза табыс болган жағдайда дивидендтер, сондай-ак қогам таратылган жагдайда ҚР-ң заңдарында белгіленген тәртіппен онын мулкінін бір болігін алу құқыгын береді.Артыкшылыкты акциялардын меншік иелері- акционерлердін жай акциялардын меншік иелері –акционерлеріне караганда когамнын жаргысында белгіленіп, алдын ала айкындалып кепілдік берілген молшерде дивидендтер алуга когам таратылган кезде белгіленген тәртіппен муліктін бір болігіне басым құқығы бар. Қоғамнын артыкшылықты акцияларынын саны онын жарияланган акцияларынын санының 25%-нан аспауга тиіс. Акциялар атаулы, сондай-ак усынбалы турде де шыгарылуы мумкін. Атаулы акциялар алыс берісі акционерлік когамнын акцияларын тіркеу кітабында тіркелетін акциялар. Усынушыга арналган акция – оны нактылы иелену онын иесінін компания акционері ретінде занды құқықтарын қуаттайтын акция турі. Атаулы акциялардан озгеше турде усынушыга арналган акциялар жаңа иеленушіні тіркеуді кажет етпей –ак багалы кагаздар рыногында еркін сатып алу-сатуга мумкіндік береді. Облигация- устаушысына (иесіне) онын белгіленген құнынын тіркелген пайызы турінде табыс тусіретін багалы кагаз; мемлекет немесе кәсіпорын ішкі карыз шыгару кезінде белгілі бір шарттар негізінде беретін борыштык міндеттеме; жалган капитал нысандарынын бірі. Облигация озінін устаушысына облигациянын накты кунынын онда корсетілген сыйакыны не озге муліктік құқықты алуына құқық береді. Облигациянын накты куны- облигация құнынын ол шыгарылган кезде оны устаушыга толенуге тиісті сома. Облигациялар атаулы, сондай ак ұсынбалы,пайыздык және пайыссыз, еркін айналатын немесе айналысы шектеулі болып шыгарылуы мумкін.Кәсіпорындар облигациялардын барлык турлерін меншікті каражаттарына, ал азаматтар жеке каражаттарына сатып алады. Облигациялардын мынадай турлері болады: агенттік облигация; ипотекалык облигация; камтамасыз етілген облигация; ішкі мемлекеттік жане жергілікті карыздардын облиг; мемлекеттік емес облиг; кәсіпорындардын облиг. Агенттік облиг- каржы агенттігі шыгаратын облигация. Ипотекалык об- жылжымайтын муліктермен камсыздандыру шартымен шыгарылытын жане туракты пайыз әкелетін узак мерзімді багалы кагаз. Камтамасыз етілген облигация эмитент міндеттемелерін орындау эмитент мулкінін кепілімен, кепілдік берумен жане ҚРң азаматтық заңнамарына сәйкес оз тәсілдерімен камтамасыз етілген облигация. Ішкі мемлекеттік жане жергілікті карыздарды откізуден алынган каражаттар тиісті бюджеттерге бағытталады. Бул карыздардын облигацияларын банк мекемелері тартады.Кәсіпорындардын облигациялары олардын жаргыларына жане колданыстагы зандарга сәйкес шыгарылады.Багалы кагаздар курамында мемлекет тарапынан шыгарылатын мемлекеттік багалы кагаздар ерекше болып келеді. Олар әр турлі нысандарда шыгарылады: казынашылык міндеттемелер, казынашылык боналар, казынашылык вексельдер , облигациялар жане тб. Бугінде айналыста мына кагаздар жур: Улттык банктін кыскамерзімді ноталары, Қаржы министірлігінін багалы кагаздары, муниципалдык багалы кагаздар.

93 сурак Қазақстан Қор Биржасы (ҚҚБ), оның құрылымы және қатысушылары.

ҚР «Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңына сәйкес, қор биржасының мүшелері тек қана биржада орындары бар және осы қор биржасының листингіне кіргізілген бағалы қағаздармен саудаға қатысатын кәсіби қатысушылар ғана бола алады. Биржа мүшелерінің саны оннан кем емес болуы шарт. Биржаға мүшелікке қабылдау туралы шешімді Биржалық кеңес шығарады. Қазақстан қор биржасының жай күйі олардың санаттарын, оларға қойылатын талаптарды, қабылдау тәртібін, мүшеліктің тоқтатылуын және уақытша тоқталуын, сонымен қатар биржа мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін анықтайды. Қор биржасының мүшелері ұйымдар бола алады. Оның ішінде «С» санатты биржа мүшелерін қоспағанда, ҚР аумағынан тыс жерлерде заңды тұлға ретінде тіркелген, қаржы нарықтарында кәсіби қызметтерін жүзеге асыру құқығына ие ұйымдар да болуы мүмкін. KASE мүшелері қаржылық құралдардың түрлеріне қарай келесідей санаттарға бөлінеді:

«Р» - ресми тізімге кіргізелген мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздармен саудаға қатысу құқығы бар санат;

«Н» - қор биржасының сауда жүйесінің «листингтік емес бағалы қағаздар» секторындағы айналысқа жіберілген мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздармен саудаға және жеке меншік ұйымдардың мемлекеттік акция пакеттерімен саудаға қатысу құқығы бар;

«К» - қор биржасында айналыстағы мемлекеттік бағалы қағаздармен саудаға қатысу құқығы бар;

«С»- қор биржасында айналыстағы мерзімді мәмілелермен саудаға қатысу құқығы бар;

«В» - шетел валютасымен саудаға қатысу құқығы бар.

Қор биржасының ұйымдық құрылымы:

Акциялардың жалпы жиналысы:жарғыға өзгертулер мен толықтырулар енгізу; биржалық кеңестің құрамы мен өкілеттілігін анықтау; жылдық қаржылық есеп берулерді бекіту және т.б.; биржа саудасының ережесін бекіту;

Биржа кеңесі;

Басқарма;

Ревизиялық комиссия: биржа қызметіне жалпы басшылық

94 сурак. KASE сауданын негизги адистери. Қазақстан қор биржасы (KASE)1993 жылғы 17 қарашада «Қазақ банкаралық валюта биржасы» деген атпен құрылды. KASE – коммерциялық ұйым, ол акционерлік қоғамның ұйымдастырушылық-құқықтық нысанында жұмыс істейді. KASE-нің 69 акционері бар (01.11.08 жылғы дерек бойынша) – «Алматы қаласының аймақтық қаржы орталығы» АҚ (ең ірі акционер), банктер, брокерлік-дилерлік ұйымдар, активтерді басқару жөніндегі компаниялар, ҮЕЗҚ және басқа да қаржылық ұйымдар.KASE Орталық Азиядағы аса ірі ұйымдастырылған қаржы нарығының операторы болып табылады. Ол қызмет көрсететін нарықтар: мемлекеттік және корпоративтік бағалы қағаздармен тікелей және автоматты репо; шетел валюталары (АҚШ доллары, еуро, Ресей рублі); Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі, Қаржы министрлігі және жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар (соның ішінде қазақстандық халықаралық облигациялар); ХҚҰ облигациялары және шетелдік мемлекеттік бағалы қағаздар; вексельдер; акциялар; корпоративтік облигациялар және т.б.Қазақстан қор биржасының (KASE) стратегиялық мақсаты – аймақтық жетекші қаржы нарығы ретінде қалыптасу, онда бүкіл әлемнен келген инвесторлар барынша аз есептік тәуекелдермен, және ең үздік халықаралық іс-тәжірибеге сәйкес кең ауқымды қаржылық құралдар саудасын жүргізу мүмкіндігіне ие болуға, сондай-ақ сан алуан әрі сапалы түрде көрсетілетін ілеспе биржалық қызметтерді пайдалануға тиіс. Толығырақ ақпарат Қазақстан қор биржасының ресми веб-торабында www.kase.kz берілген

95 сурак Қазақстан Республикасының салық жүйесі, оның элементтері.

Қазақстан егемендікке ие болғаннан кейін 1991-1995 ж-ы қабылданған бірқатар заңдарға сәйкес республикада жаңа салық жүйесі қалыптасты. 1991 ж 25-інен бастап біздің елімізде тұңғыш салық жүйесі жұмыс істей бастады. Ол «ҚР-ғы салық жүйесі туралы» заңға негізделеді. Бұл заңсалық жүйесін құрудың қағидаттарын, салықтар мен алымдардың түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген алғашқы құжат еді.

ҚР – ң Үкіметі 1995 ж-ң басында салық реформасының ұзақ мерзімді тұжырымдамасын қабылдап, онда еліміздің салық жүйесі мен салық заңнамасын бірте-бірте халықаралық салық салу қағидаттарына сәйкестендіру көзделді. Осыған байланысты «Салық және бюждетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 1995 ж сәуірдің 24-інде ҚР Президентінің заң күші бар жарлығы шықты.

Негізгі салық элементтеріне мыналар жатады: салық субъектісі, салық салынушы, объектісі, салық базасы, салық салудың өлшемі, салық мөлшерлемесі, үлес (квота), салықпұл, салық жеңілдіктері, салық төлеудің мерзімі мен тәртібі, салық төлеушілері мен салық органдарының міндеттіліктері мен құқықтары, салықтарды төлеуді бақылау, салық заңнамасын бұзғаны үшін санкциялар және басқалары.

96 cуракСалык салу әдістері. Салык салу обьектілерін есепке алу жане оларды багалау амалдарына карай салык салудын мынадай төрт әдісі колданылады: кадастрлык, салык толеушінін маглумасы бойынша , табысты алу козінен устап калу, патенттік негізде. Бірінші жагдайда салыкты есептеу мен оны алу, салык салу обьектілерінін накты табыстылыгын есепке алмай ак табыстылык нормасын корсете отырып, олардын тізімдемесі негізінде жузеге асырылады. Маглумада салык толеушілер табыстын колемін, кажетті женілдіктерді, шегерімдерді корсетеді жане салык сомасын есептеп, толейді. Мәселен корпорациялык табыс салыгын, жеке табыс салыгын, колік куралдары салыгын жане жер салыгын толеушілер салык органына кейінгі жылдын жане жер салыгын толеушілер салык органына кейінгі жылдын 31ші наурызына дейін береді. Ушінші әдіс бойынша салык толеуші жумыс істейтін ұжымнын, мекеменін бухгалтериясы одан салыкты табыс алынган жерде есептеп, устайды. Төртінші әдііспен салык кәсіпкерлік кызметтін сан алуан турлеріне берілетін патент негізінде толенеді. Патент – арнау лы салык режимін колдану кукыгын куәландыратын жане салык сомасынын бюжетке толенгендігін растайтын кужат. Салыктар : 1) Корпорациялык салык 2) жеке табыс салыгы 3) косылган кун салыгы 4) акциздер 5) экспортталатын шикі мунайга, газ конденсатына салынатын рента салыгы 6) жер койнауын пайдаланушылардын салыктары мен арнаулы толемдері 7) әлеуметтік салык 8) жер салыгы 9) колік куралдар салыгы 10) мулік салыгы11) кумар бизнес ойыны салыгы

97 сурак Салык саясаты. Мани жане турлери. Салықтың мәні оның аткаратын қызметіне тікелей қатыс-ты. Ескере кететін жай, қаржы санаты түрғысынан алғанда Салықтар түгелімен қосалқы санат болып табылады, сондыңтан қаржымен салыстырғанда Салықтар қызметтерін қаржының бөліп тарату қызметінің бөлігі ретінде ңарастыруға болады.1.Қаражаттың мемлекеттік бюджетке түсуін қамтамасыз ететін салықтың қазыналық (фискалдьщ) қызметі тарихи түрде бірінші болып табылады. Тауарлық-ақша ңатынастарының даму шамасы бойынша бұл қызмет мемлекетке түсетін барлың ақша кірісін анықтайды.2.Салықтың бөліп тарату қызметі шаруашылық субъектіле-рінің әр түрлі кіріс бөліктерін мемлекет пайдасына қайта бөлуден түрады. Бұл қызметтегі әрекеттер ауңымы жалпы ішкі өнімдегі Салықтар үлесімен анықталады; ол ұлттық кірісті мемлекеттікі ету деңгейінкөрсетеді: бұл үлес 1997жылы 19,7%, 1998 жылы 16,6%, 1999 жылы 17,4%, 2000 жылы 22,6% болды. Салық жинай оты-рып мемлекет сол арқылы экономиканың әр түрлі саласына әсерін тигізеді, әлеуметтік саясатты жүзеге асырады, халық, аудан топ-тары арасындағы кірісті қайта беледі, түрмысы төмендерге демеушілік көрсетеді және т.б.3.Салықтың реттеушілік қызметі - ол мемлекеттің эконо-микалық қызметінің үлғайған кезінде туындайды. Ол мақсат-ты бағытталған түрде қабылданатын бағдарламаларға сәйкес ұлттың шаруашылықтың дамуына эсер етеді. Бұл орайда, са-лыктың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерін алу, жеңілдіктер мен төмендету әдістерін өзгерту қолданылады. Бұл реттегіштер қоғамдық ендіріс құрылысы мен пропорциялары-на, жинақтау көлемдеріне эсер етеді.4.Ынталандыру қызметі — әкономикалық даму, техникалық жаңару бойынша ғылыми-зерттеу және төжірибелік-конструк-торлық, т.б. жүмыстардың өткізілуіне әр түрлі ынта-жігер ту-ғызады. Мысалы, корпорацияық табыс салығы бойынша кірістің негізгі табыс козі жер болып табылатын көсіпорындар үшін 10% мөлшерлеме белгіленген, ал басңа кәсіпорындар бұл салықты 30% мөлшерлеме бойынша толейді, осылайша ауыл шаруашылығын дамыту ынталандырылады. Акциздер бойын­ша әкелінетін тауарларға салынатын салық молшерлемелеріотандық өнімдерге қарағанда жоғары, осылайша Қазақстандық акциздік тауар ондірушілер ынталандырылады.5. Бақылаушы қызметі - салық алу процесінде салық төлеу-інілер қызметі бақыланады (заңды және жеке тұлғалардың кіріс есебі, олардың қаржылық-шаруашыльщ қызметі).Мемлекет салық саясатын жүргізеді. Әлеуметтік-экономика-лың ахуал дамуының әрбір нақты кезеңіндегі ңоғамның басқа да мақсаттары мен мөселелерін әзірленген экономикалық саясатқа сәйкес жүргізеді.Нарықтың қатынастардың ңалыптасуы жағдайында түтыну-дың орталықтанған қоғамдық ңорлары арқылы халықтың нақты кірісінің маңызды бөліктерін қалыптастырудың озін-озі ақтама-ған кағидасынан бас тарту Салықтар саясатының негізгі бағыты бо­лып табылады. Салықтар жүйесі арқылы қоғамның еңбекке жарам-сыз мүшелерін әлеуметтік қорғау қамтам

97 сурак. Салық саясаты мәні және түрлері.

Мемелекет салық саясатын-салық саласындағы шаралар жуесін қоғамның оның нақтылы кезеңіндегі әлеуметтік-экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай әзірленген экономикалық саясатқа сәйкес жургізеді. 2007ж-н бастап салық саясаты экономиканың жекелеген секторларының әлеуетін іске асыруға және жекеше кәсіпкерліктің еркін дамуына кедергі келтіретін әкімшілік рәсімдеуді оңайлатуға бағытталған. Сонымен бірге қосылған құн салығының мөлшерлемесі 14% -ға дейін төмендетілді,ең аз жалақыны шегерімге жатқыза отырып барлық жеке тұлғалар үшін 10% деңгейінде жеке табыс салығының тіркелген мөлшерлемесі енгізілді, шағын бизнес субъектілері үшін патент негізінде 2% ға дейін арнаулы салық режімінде салық мөлшерлемесі төмендетіледі,оңайлатылған мағлұмдама негізінде 3% дық біріңғай мөлшерлеме енгізілді.

Салық салудың 4 негіз қалаушы турлері:

1.Салық салу төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы тиіс

2. Салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын ала және дәл анықталуы керек

3.әрбір салық төлеуші үшін неғурлым қолайлы уақытта және әдіспен алынуы тиіс.

4. салықты алудың шығындары өте аз болуы тиіс.

А.Смитке «салықтар – оларды төлейтіндерге құлшылықтың нышаны емес,бостандықтың нышаны» деп қорытынды жасауға мүмкіндік берді.

98 сурак Салык механизмінін куралдары. Салык салуды уйымдастыру салыктык катынастар нысандарынын элементтерін , ягни салык турлерінін накты атауларын, сондай ак оларды колданудын тәртібі мен әдістерін , іс кимылынын тәсілдерін камтитын салык механизмін куруга жане онын жумыс істеуіне саяды. Салык механизиінін элементтері: салык салу кагидаттары; салык элементтері; акпараттык камтамасыз ету; салыктарды алудын әдістері; салыкар турерінін жиынтыгы; салыктык бакылау; салыкты болжау мен жоспарлау; салык кукыгы мен зандылыгы; салыктарды баскару жуйесі; салыктардын есеп куралдары.

Салык козі: енбек табысы; кәсіпкерлік табыс; капитал; табыс; мулік. Салык оббектілері: мулікті табыстау; айналымдар; жер. Салык субьектісі: жеке тулга , занды тулга. Салык салынушы: жалдамалы жумыскерлер, фермерлер, рантье, жер иеленушілер, кәсіпкерлер. Салык салу бірлігі: акша бірлігі , тауар бірлігі тб. Салык молшерлемесі : салык салу бірлігіне пайызбен, турлаулы молшерде. Алу әдісі: багалардын жуйесі аркылы, тікелей табыс аркылы.

99суракКорпоративтік табыс салығы.Корпорациялық табыс салығы бюджет түсімдерінде едәуір орын алады.(27% ) Бұл салықты ҚБ пен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда ҚР резидент-заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстанда қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе республикадағы көздерден табыс алатын бейрезидент-заңды тұлғалар төлейді. Корпорациялық табыс салығын салу механизмі заңды тұлғалар салықты есептеу, төлеу тәртібін, алу шарттарын, жеңілдіктер мен санкцияларды, төлеу уақытын айқындайды. салық салынатын табыс, төлем көзінен салық салынатын табыс және ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын бейрезидент-заңды тұлғаның таза табысы корпорациялық табыс салығы салынатын объектілер б.т. Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен Салық кодексіне сәйкес жасалған түзетулерді ескере отырып, заңнамалы түрде белгіленген шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.

99суракКорпоративтік табыс салығы.Корпорациялық табыс салығы бюджет түсімдерінде едәуір орын алады.(27% ) Бұл салықты ҚБ пен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда ҚР резидент-заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстанда қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе республикадағы көздерден табыс алатын бейрезидент-заңды тұлғалар төлейді. Корпорациялық табыс салығын салу механизмі заңды тұлғалар салықты есептеу, төлеу тәртібін, алу шарттарын, жеңілдіктер мен санкцияларды, төлеу уақытын айқындайды. салық салынатын табыс, төлем көзінен салық салынатын табыс және ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын бейрезидент-заңды тұлғаның таза табысы корпорациялық табыс салығы салынатын объектілер б.т. Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен Салық кодексіне сәйкес жасалған түзетулерді ескере отырып, заңнамалы түрде белгіленген шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.