Ж алматыдағы желтоқсан оқиғасы.қоғамдағы демократи,жаңарту жастар белсендігі.

2.Қазақстандағы 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы.

Бұрын республиканың басшы органдарына орталықтан басшы кадрлар жiберу кеңiнен орын алды. Оларды қызметке жiбергенде жергiлiктi жерлердiң пiкiрi, республиканың тарихи жағдайы, оның дәстүрлерiмен санаспады. Мұндай жағдай 1986 жылғы желтоқсан айында Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетiнiң бiрiншi хатшысы Д.А.Қонаев жолдас зейнеттi демалысқа шығуына байланысты қызметтен кеткен кезде айрықша көзге түстi. Пленум мәжiлiсi не бары 18 минутқа созылды. Осы уақыт iшiнде Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетiнiң бiрiншi хатшысы Д.А.Қонаевтiң орнына Мәскеу жiберген Г.В.Колбин сайланды.

Желтоқсан көтерілісі тоталитарлық жүйенің құлауына бірден-бір себепкер болған ұлттық рухтың жаңғыру, қайта түлеу кезеңінің басы еді. Тек Алматыда емес, Жезқазған, Қарағанды, Талдықорған, Павлодар, Шымкент қалаларында, Шілік, Шамалған селоларында Кремльдің өктем саясатына қарсы наразылық шерулері өтті. Ақмола ауыл шаруашылық институтының студенттері Амангелді Нүкенов пен Асқар Сағынаев қала студенттері арасында тоталитарлық билікті сынаған листовкалар таратты. Өскемен кен-металлургия техникумы мен педучилище студенттері «Қазақстанның байлығын орталыққа тасуды тоқтату», Қазақстанның тәуелсіз ел болуын талап ету ұрандарын ұстады. Москвадағы қазақ жастары Қызыл алаңға шығып, «Тарт қолыңды Қазақстаннан, Кремль!» деп наразылық талабымен бой көтерді. Олардың бәрі аясыз басып – жаншылды. 102 адамды негізсіз бас бостандығынан айырып, соттаған. Олардың 47-сі студент еді. Шеруге шыққандар қатарында орыс, ұйғыр, татар, қырғыз, шешен, армян, түркімен, башқұрт халықтарының өкілдері болды. Әрине, көңілі кіршіксіз жастар елде демократия орнаған екен деп жапа шекті.

1989 жылы Г.В.Колбин КСРО Халықтық бақылау комитетiнiң төрағалығына тағайындалып, Мәскеуге кеттi. Оның орнына 1989 жылғы шiлдеде Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетiнiң бiрiншi хатшысы болып Н.Ә.Назарбаев сайланды.

83-егемен же тәуелсізқр құрылуы рәміздері.1950-91ж 25 желтоқсан горбачев ксро призиденттік қызметінен босатылып 26 желтоқсанда 91жылдың ксро өмірі төқтатқандығы туралы декларация шыққан болатын ,қазақ кср жоғары кеңесі 1990 ж 25 қазанда республикамыздың мемлкеттік егемендігі туралы декларция қабылданды.солиа барлық әлемге қазақстанның егемендігі туралы жарияланды.тәуелсіздік алу қазақстанда жалпы демократиялық порцестердің барысын шапшаңдатты. Солаи қазақстан ресеи укрина беларусиямен шекара орнатты. 1990ж 25 қазанда республика жоғары кеңесі қазақ кср-ң мемл егемендігі туралы декларация қабылданды.1991ж 20қарашада қабылданған қазақ кср да мемл өкімет билігі мен басқару құрылымын жетілдіру же қаз кср конституциясына өзгерістер мен қосымшалар енгізу туразы заң берілді. Заң негізінде респуликаның мемлкеттік басқару органдарына өзгерістер жасалды.91ж 1 желтоқсанда Егенмендік респулика егемендігімен орнығуымен бірге республика призидентін бүкіл халық саилау қажет болады.призидент саилау жөнінде заң қабылданады.призиденттік қызметке нурсултан назарбаевтың кандидатурасы ұсынылған болатын соитип ол 91 ж16 желтоқсан республиканың тәуесіз алған күні болатын.тәуелсіз қазақстан ірі мемл арасындағы тұрып республика бірінші болып дамыған болатын 92 ж ортасында қараи ол жер шарының 30дан астам ақш қытаи иран пакистан канада швецария тәуелсіз қазақстан дипломатиясы тарихында селингрантын тапсырған алғаш рет түркияның өкілетті елшісі арғын өлісбаи болатын.92ж4масымда қазақстан республикасының мемл туы мен елтаңбасы қабылданды авторы шакен ниязбеков елтаңба авторы жандарбеков мәлібеков шорт аман уалиханов