Агульная характарыстыка УДК

Унiфiкацыя i стандартызацыя

Бiблiяграфiчнага апiсання

Унiфiкацыя i стандартызацыя. Iх азначэннi. Роля унiфiкацыi i стандартызацыi ў развiццi методыкi бiблiя­графiчнага апiсання. Стварэнне сiстэмы дзяржаўных стандартаў у галіне бiблiяграфiчнага апiсання. Распрацоўка ГОСТ 7.1–76 “Библиографическое описание произведений печати", ГОСТ 7.1–84 “Библиографическое описание документа» – новы этап у развiццi тэорыi i методыкi бiблiяграфiчнага апiсання.

ГОСТ 7.1–2003 “Библиографическая запись. Библиографическое описание", ГОСТ 7.80–2000 “Библиографическая запись. Заголовок”, ГОСТ 7.82–2001 “Библиографическая запись. Библиографическое описание электронных ресурсов”, іх роля ў развіцці тэорыі і методыкі бібліяграфічнага апісання дакументаў.

Стан i перспектывы развiцця тэорыi i методыкi бiблiяграфiчнага апiсання ў Беларусi. Агульная характарыстыка BELMARC.

3. Агульная методыка фарміравання

бiблiяграфiчнага запісу дакументаў

Паняцце аб агульнай i прыватнай методыцы бiблiя­графічнага апiсання. Дакумент як аснова для складання бiблiяграфiчнага апiсання.

Вобласці і элементы бiблiяграфiчнага апiсання. Iх паслядоўнасць. Прадпісаная пунктуацыя. Абавязковыя i факультатыўныя элементы апiсання. Загаловак і яго віды.

Аднаўзроўневае, шматузроўневае і аналiтычнае бiблiягра­фiчныя апiсаннi: іх характарыстыка, прызначэнне.

Поўны, пашыраны і кароткі бiблiяграфiчныя запісы. Аб’ём бiблiяграфiчных звестак у iх, выпадкi прымянення кожнага з iх.

Вiды бiблiяграфiчнага запісу. Асноўны запіс. Яго роля, аб’ём звестак, залежнасць ад выбару першага слова бiблiя­графiчнага апiсання. Дадатковыя запісы. Iх вiды, прызначэнне i выкарыстанне.

Асаблівасці складання бібліяграфічнага запісу на асобныя віды выданняў.

Машыначытальны бібліяграфічны запіс.

4. Характарыстыка табліц ББК,

іх выкарыстанне ў бібліятэках Беларусі

Гісторыя стварэння ББК. Структура ББК, індэксацыя. Табліцы ББК для бібліятэк розных тыпаў. Удасканаленне ББК. Дапаўненні і перавыданні ББК. Новае ў ББК. Стан і перспектывы развіцця табліцы. Рабочыя табліцы для масавых бібліятэк. Прымяненне ББК у бібліятэках Беларусі. Выданне ББК на беларускай мове (для дзіцячых і школьных бібліятэк). Выкарыстанне ББК у якасці інфармацыйна-пошукавай мовы аўтаматызаваных ІПС.

Агульная характарыстыка УДК

Гісторыя стварэння УДК. Дзейнасць Міжнароднай федэрацыі па дакументацыі (МФД) і Кансорцыума УДК па пытаннях развіцця і распаўсюджвання УДК.

Агульная характарыстыка УДК. Асноўныя выданні табліц УДК. Выданне УДК на беларускай мове (скарочаны варыянт). Удасканаленне табліц.

Выкарыстанне УДК у навуковых і тэхнічных бібліятэках Беларусі, органах НТІ, Нацыянальнай кніжнай палаце Беларусі, выдавецтвах.

6. Машыначытальныя (электронныя) каталогі (ЭК).

Асаблівасці іх складання і выкарыстання

Паняцце “электронны каталог”, яго сутнасць, прызначэнне. Праблемы арганізацыі і вядзення ЭК (выбар праграмных сродкаў, фарматаў, алгарытм уводу). Выкарыстанне ЭК. Аператыўнасць выдачы бібліяграфічнай інфармацыі.

Стан, перспектывы развіцця і выкарыстання ЭК у Беларусі.

Стварэнне зводнага электроннага каталога ў Беларусі.

Бібліятэчныя фонды

1. Тэорыя фарміравання бібліятэчнага фонду

Паняцце “фарміраванне бібліятэчнага фонду”. Сутнасць, мэта і прынцыпы фарміравання бібліятэчнага фонду.

Тэорыя адбору. Сутнасць адбору. Першасны і другасны адбор. Крытэрыі якасці і эфектыўнасці адбору. Канцэпцыя паўнаты бібліятэчнага фонду. Ядро бібліятэчнага фонду.

2. Фарміраванне бібліятэчнага фонду як тэхналагічны цыкл. Мадэліраванне бібліятэчнага фонду

Тэхналагічная структура цыкла фарміравання біблія­тэчнага фонду. Агульныя патрабаванні да тэхналогіі фарміравання бібліятэчнага фонду. Сутнасць і прызначэнне мадэліравання бібліятэчнага фонду. Апісальная, матэматычная, бібліяграфічная і структурная мадэлі бібліятэчнага фонду, методыка іх складання.

3. Камплектаванне бібліятэчнага фонду.

Крыніцы і спосабы камплектавання бібліятэчнага фонду

Сутнасць, значэнне і віды камплектавання, іх характарыстыка. Даведачны апарат у дапамогу камплектаванню бібліятэчнага фонду. Этапы камплектавання і іх змест.

Крыніцы камплектавання бібліятэчнага фонду. Выдавецка-гандлёвыя комплексы як крыніцы камплектавання. Бібліятэчны калектар. Сістэма абавязковага экзэмпляра, яго сутнасць, прызначэнне і функцыі. Іншыя крыніцы і спосабы камплектавання фондаў бібліятэк.

4. Улік, апрацоўка і праверка бібліятэчнага фонду

Задачы, функцыі ўліку і патрабаванні да яго. Віды, адзінкі і формы ўліку ў бібліятэках розных тыпаў. Асноўныя нарматыўныя інструктыўна-метадычныя дакументы па ўліку фонду, якія дзейнічаюць у Рэспубліцы Беларусь. Апрацоўка дакументаў, паслядоўнасць яе правядзення.

Праверка бібліятэчнага фонду і сітуацыі, якія яе абумоўліваюць. Методыка правядзення праверкі бібліятэчнага фонду.

5. Размяшчэнне і расстаноўка бібліятэчнага фонду

Паняцце “размяшчэнне бібліятэчнага фонду”. Задачы і патрабаванні да размяшчэння бібліятэчнага фонду. Спосабы размяшчэння: гарызантальнае, вертыкальнае, іх спалучэнне ў бібліятэках розных тыпаў і відаў. Асаблівасці размяшчэння фонду ва ўмовах адкрытага доступу.

Расстаноўка бібліятэчнага фонду, яе значэнне і задачы. Тыпы расстаноўкі: фармальны, семантычны – і іх віды. Спалучэнне розных відаў расстаноўкі бібліятэчнага фонду. Віды расстаноўкі і іх спалучэнне ва ўмовах адкрытага доступу.

6. Захаванне і захаванасць бібліятэчнага фонду

Роля і значэнне захаванасці бібліятэчнага фонду. Паняцці “захаванне” і “захаванасць”, іх сувязі з паняццем “біблія­тэчны фонд”. Фактары, якія забяспечваюць захаванасць фонду: сацыяльныя, тэхналагічныя, санітарна-гігіенічныя, біяла­гічныя. Светлавы, тэмпературна-вільготнасны, экалагічны рэжымы захавання бібліятэчнага фонду. Электронныя сродкі забеспячэння захаванасці бібліятэчнага фонду.

7. Кіраванне фарміраваннем сістэмы бібліятэчнага фонду

Сутнасць кіравання бібліятэчным фондам. Структура кіравання бібліятэчным фондам. Аб’ект і суб’ект кіравання. Падсістэмы кіравання. Кіраванне персаналам і кіраванне тэхналагічнымі працэсамі фарміравання бібліятэчнага фонду.Функцыі кіравання фарміраваннем бібліятэчнага фонду: прагназаванне, планаванне, арганізацыя, рэгуляванне, улік, кантроль, аналіз. Збор і аналіз інфармацыі, якая неабходная для кіравання фарміраваннем бібліятэчнага фонду. Вывучэнне складу карыстальнікаў, іх інфармацыйных патрэб і запытаў. Вывучэнне выкарыстання бібліятэчнага фонду. Метады вывучэння незадаволеных запытаў. Тэхналогія вывучэння бібліятэчнага фонду: этапы, сродкі, метады.

8. Асаблівасці фарміравання краязнаўчага фонду бібліятэкі

Асноўныя групы дакументаў, якія складаюць краязнаўчы фонд. Падфонды краязнаўчых дакументаў; мясцовых дакументаў, прысвечаных вядомым дзеячам і ўраджэнцам краю; дакументаў, якія прысвечаны тэорыі, методыцы і арганізацыі краязнаўчага фонду. Асаблівасці краязнаўчых фондаў бібліятэк розных тыпаў і відаў: універсальных навуковых, спецыяльных, публічных масавых.

Абслугоўванне карыстальнікаў бібліятэк