Тарау Синусоидалы тоқ тізбегі

Синусоидалы тоқ практикада кеңінен қолданылады. Синусоидалы тоқтың тұрақты тоққа қарағанда мынадай артықшылықтары бар:

1) Синусоидалы тоқ өндіретін қондырғылардың (генераторлардың) құрылысы тұрақты тоқ генераторларына қарағанда қарапайым.Жұмыс істеу сенімділігі өте жоғары.Бағасы арзан.

2) Синусоидалық кернеуді алыс қашықтыққа жеткізу арзанға түседі, өйткені бұл мақсатта қолданылатын трансформаторлар

синусоидалық кернеудіңмәнін өте жоғары дәрежеге көтеруге мүмкіндік береді.

3) Синусоидалы тоқты пайдаланып жұмыс жасайтын электр қондырғылардың құрылысы тұрақты тоқ қондырғыларына қарағанда әлде қайда қарапайым және арзан.

Синусоидалы тоқ деп мәні мен бағыты уақытқа тәуелді синусоидалық заңдылықпен өзгеретін тоқты айтамыз.

i=I_m*sin( t+ )

Графигі:

I

I_m

t

T

Синусоидалы тоқты сипаттайтын параметрлер :

1) Амплитудалық мән ( I_m, U_m, E_m ) – синусоидалық шаманың ең үлкен максимал мәні.

2) Периоды ( Т ) – толық бір тербеліс жасауға кететін уақыт.[c]

3) Жиілік ( f ) – бір секунда ішінде жасалатын тербеліс саны.[1/c];[Гц]

f=1/T; T=1/f

4) Бұрыштық жиілік ( )

=2* *f= [рад/с]

5) Фаза ( t+ ) – кез келген сәттегі синусоидалық шаманың мәнін анықтауға мүмкіндік береді.

6) Бастапқы фаза ( ) - синусоидалық шаманың уақыты 0-ге тең болған кездегі мәнін анықтауға мүмкіндік береді. Егер -дің таңбасы оң болса, онда синусоида ордината осі бойынша солға қарай бұрышқа ығысады.

ТМД елдерінде және Еуропаның біраз елдерінде жиілігі 50Гц синусоидалық кернеу қолданылады.

Синусоидалық шаманың мәндері

1) Амплитудалық мән ( I_m, U_m, E_m )

2) Лездік мән ( i, u, e ) - синусоидалық шаманың кез келген сәттегі мәні

i=I_m*sin( t+ _i);

u=U_m*sin( t+ _u);

e=E_m*sin( t+ _e);

3) орташа мән (I_ор, U_ор, E_ор) - синусоидалық шаманың жарты период ішіндегі орташа мәні.

I_ор= = = *I_m=o.638*I_m

U_ор= = *U_m=0.638*U_m

E_ор= *E_m=0.638*E_m

4) Әрекеттік мән ( I, U, E )

Әрекеттік мән белгілі бір синусоидалық тоқ кедергі арқылы жүрген кезде қандай жылу бөлсе, сол кедергі арқылы жүргенде сондай жылу бөліп шығаратын тұрақты тоқтың мәніне тең Джоуль-Ленц заңы бойынша бөлінетін жылу.

Q_T=I²_T*R*T

Q_c= ²Rdt

Есептеуін қысқартсақ

I_T= = = I_m/ =0.707*I_m

U= 0.707*U_m

E=0.707*E_m

5) комплекстік әрекеттік мән.

=Ie^j

мысалы: I_m=10 болса

=Ie^j =

i=10*sin(314t+60⁰)

I= =0.707*10=7.07

мұндағы j= ; жорамал бірлік.