УПРАЖНЕНИЯ. 1. Произведите морфологический анализ и переведите на русский язык следующие предложения:

1. Произведите морфологический анализ и переведите на русский
язык следующие предложения:

a) 1. Ben subayım. 2. Biz erkeğiz. 3. Sen oğlansın. 4. Siz l
küçüksünüz. 5. Ben muallimim. 6. Biz ameleyiz.

b) l. Neredeyiz? 2. Elli altı numaralı dersanadeyiz. 3. Sen j
lokantadasın. 4. Ben odadayım. 5. Sen odamızdasın. 6. Ben
odasındayım.

c) l. Sen anamsın. 2. Ben dostunuzum. 3. Siz arkada­
şımızsınız. 4. Sen dostlarısın. 5. Ahbabınızım.

d) l. Ben amele değilim. 2. Sen kardeşim değilsin. 3. Biz ı
dostunuz değiliz. 4. Siz salonumuzda değilsiniz. 5. Siz komşusu
değilsiniz. 6. Ben hocanız değilim.

e) 1. Biz köylü müyüz? 2. Ben hasta mıyım? 3. Sen küçük
müsün? 4. Siz öğrencim misiniz? 5. Biz fakültende miyiz?

f) l. Siz Öğretmen değil misiniz? 2. Ben işçi değil miyim?
3. Sen oğlum değil raisin? 4. Biz çocuğu değil miyiz? 5. Siz
bizde değil misiniz?

2. Проспрягайте по лицам в утвердительной, отрицательной и воп­
росительной формах имена:

köylü, kadın, komşusu, küçük, iyi, genç, erkek, çocuk, çocuğu.

3. Замените пропуски требуемым вариантом личного аффикса и пе­
реведите на русский язык следующие предложения:

1. Biz memur... 2. Ben amelesi... 3. Siz kim... ? 4. Sen odanda mı... ? 5. Siz Öğretmenleri değil mi... ? 6. Dostumuz o odada... 7. Ben küçük mü... 8. Siz komşumuz mu... ? 9. Ben komşunuz...

4. Следующие слова переведите из отрицательной формы в утверди-
тельную:

komşusu değilsin, arkadaşı değiliz, küçük değilim, çavuş değilsiniz, dersinde değilim, yaşlı değilsin.

5. Следующие слова переведите из утвердительной формы в вопро­
сительно-отрицательную:

hastayım, oğlunuzum, babasısınız, anamsın, sizdeyiz, ihtiyarsın.

6. Дайте утвердительные и отрицательные ответы на следующие
вопросы:

(по типу Siz öğretmenimiz misiniz? — Вы наш преподаватель? Evet, ben öğretmeninizim. — Да, я ваш преподаватель. Hayır, öğretmeniniz değilim. — Нет, я не ваш преподаватель)

l. Sen çavuş musun? 2. Ben ihtiyar mıyım? 3. Siz kızı mısınız? 4. Biz öğretmeniniz miyiz? 5. Siz komşumuz musunuz? 6. Sen salonunda misin? 7. Sen komutanım mısın? 8. Ben oğlunuz muyum? 9. Sen ahbabımız mısın? 10. Ben dostun muyum?

7. Переведите на турецкий язык следующие словосочетания и пред­
ложения:

мой командир, я командир, ваш отец, вы отец, наша дочь, мы девочки, я мать, моя мать, наш ученик, мы ученики, ты человек, твой человек, я солдат, мой солдат, ваши товари­щи, вы его товарищ, твой рабочий, ты рабочий, мы в ауди­тории, вы здесь.

Проспрягайте оборот babamın odasındayım, последовательно из­ меняя аффиксы принадлежности в слове baba.

ВОПРОСЫ АЛЬТЕРНАТИВНОГО ТИПА

(çatallı soru)

Вопросы альтернативного типа, при которых собеседни­ку предлагается сделать выбор между двумя возможными вариантами («вы больны или здоровы?», «эта комната свет­лая или темная?»), по-турецки строятся путем присоедине­ния вопросительной частицы к обоим членам альтернатив­ной группы, между которыми может помещаться союз yoksa.

ПРИМЕРЫ:Şu oda aydınlık mı yoksa karanlık rnı(dır)?

-— Эта комната светлая или темная?

İşçi misin köylü müsün?

- Ты рабочий или крестьянин?