Несие № 3

Тақырып 1: Элементтерді талдаудағы масс-спекктрометрия әдісі. Уытты заттарды ХТТ қолданылуы.

Мақсаты: Элементтік талдаудың масс-спектрометриясы мен оның токсикалық заттардың ХТТ-дағы қолданылу ерекшеліктерімен танысу.

Тапсырма: Тақырып бойынша әдебиетпен танысу

1. Масс-спектрометрия әдісі

Масс-спектрометрия әдісі хроматография әдісімен қосыла белгісіз заттарды идентификациялау және олардың сандық анықтауда ХТТ-дағы жетекші орын алады. Молекула фрагментінің массасының оның зарядына қатынасын өлшейтін құрал масс-спектрометр деп аталады. Оған түсе, зерттелетін молекула иондалады, пайда болған иондар массаның зарядқа қатынасына байланысты бөлініп, детектрленеді. Оның нәтижесі болып масс-спектрометр болады, ол аналиттің молекулярлық масса мен құрылысы туралы ақпарат шығарады. Сонымен масс-спектрометр белгілі шарттардағы ионизация нәтижесіндегі ыдыраған заттың иондарының олардың қарқындылығының ақпарат жиыны болып табылады.

2.Масс-спектрометрия әдісін токсикалық заттардың ХТТ-дағы қолдану.

Қазіргі кездегі құралдар осы әдісті дәрілік заттарды, есірткілерді т.б заттарды объектілерден қылмыстық зерттеулерді одан ары жетілдіру мүмкіндігін береді.

Сурет 1. Масс-спектрометрдің негізгі блок-схемасы.

Орындау түрі :тақырыпты өздігімінтанысу, реферат

Орындау критерийлері:

· Осы тақырыппен қорытынды сұрақтар бойынша әдебиеттермен жұмыс

· Реферат орындау және графиг бойынша өткізу

· Максималды балл алу

Тапсыру мерзімі:2-ші апта

Әдебиеттер

Негізгі:

1. Токсикологическая химия: метаболизм и анализ токсикантов: учебное пособие + СD/ под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2008. – 1016 с. Переплет.

2. Токсикологическая химия: учебник / под ред. Т.В. Плетеневой. – 2-ое изд. – М., 2008. – 512 с. Переплет.

3. Токсикологическая химия. Ситуационные задачи и упражнения: учебное пособие / под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2007. – 352 с. Переплет.

4 Лужников Е.А. Клиническая токсикология. -М.,"Медицина", 1994. –189с.

қосымша:

1. Крамаренко В. Ф. Токсикологическая химия / В. Ф. Крамаренко. - Киев, «Высшая школа», 1989.- 272 с.

2. Швайкова М.Д. Токсикологическая химия/ М.Д. Швайкова. - М., «Медицина», 1975.-376 с.

Бақылау (сұрақтары)

1. Масс-спектрометр жұмыс істеу негізі

2. Масс-спектрометрия әдісімен зерттеуге арналған құралдар

3. Аналитиктер өзінің қорытындыларын қандай идентификация критерийлеріне негізделе жасайтынын айтыңыз

4. Токсикалық заттардың ХТТ-дағы қолданылуы.

Тақырып 2. Химия-токсикологиялық талдауда спектрофотометрия (қалыпты, дифференциалды) әдісін қолдану.

Мақсаты: Дифференциалы спаектрфотометрия әдісі мен оның токсикалық заттардың ХТТ-дағы қолданылу ерекшеліктерімен танысу.

Тапсырма:

1. Қазіргі уақытта қосылыстарды зерттеудегі УК спектр көріну аймағында (УВИ спектроскопия). Спектрофотометрия ерекше орын алады.Дәрілік заттардың, есерткілердің және басқа да биологиялық белсенді қосылыстардың УВИ- спектрларының үлкен базасы алынып жиналды. УК- спектроскопия фармрцевтикалық, токсикологиялық, қылмыстық және тағы да басқа зерттеулерде кең қолданылады. УК спектроскопия - спектрлардың УК аумағындағы шағыну, жұтылу және шығаруының қолданылуын, алынуылын, зерттелуін қамтитын оптикалық спектроскопия бөлімі. Толқын ұзындығы 185 нм кіші УК- спектроскопия вакуумдық деп аталады. Толқын ұзындығы 400-700 нм болатын спектроскопия электромагниттік сәулелену мен әсерлесу зерттеулерімен байланысты. УК аумағындағы жұтылу валенттік электрондардың әсерінен көніну аймағындағы энергия аусыуның нәтижесі болады. Жұтылу спектры деп жарық жұтылудың (жұтылу функциясы) толқын ұзындығына немесе толқындық санға қатынасының қисығы болып табылады. Бұл заттың спецификалық сипаттамасы. Өлшеулерді көбіне ерітінділерге жүргізеді, бірақ бутәріздес те қатты да күйдегі заттарға өлшеулер жүргізуге болады. Аналиттің тек УК спектрометрия зерттеулерінің нәтижесі бойынша идентификациялауға болмайды. Сонда да зерттелетін заттық жұтылу максимумдарының анықталуы алдын ала идентификациялауға жарайды. ХТТ- дағы УК спектроскопияны теріс сот химиялық мәнді әдіс деп қабылдайды. Зерттелетін объектте белгілі зат бар деп жоспарланса, қышқылдың және сілтілік сулы орталарда, сонымен бірге органикалық еріткіштерде, мысалы этанол немесе метанолда спектрлердің регистрациясын жүргізеді. Алынған жұтылу максимумдарын кітапханалық мәліметтермен салыстырады.

Сандық талдау. Спектрофотометрлік сандық талдауды зерттелетін ерітіндідегі заттың концентрациясын стандарт ерітіндідегі оптикалық тығындығы бойынша жұтылу максимумға сәйкес толқын ұзындықтарын салыстыру болып табылады.

2. Сонымен бірге дифференциалды спектрофотометрия кең қоданыс тапты. Осы әдіс бойынша оптикалық тығыздығы 0- ден едәуір үлкен салыстырмалы орталағы жарық жұтылуды өлшейді. Осы әдіс спектрометриялық және фотоколометрлік өлшеулердің жоғары концентрленген заттарда 10 – 100% нақтынылығын жоғарлатады. Дифференциалды спекторфотометрияның әр түрлі нұсқауларын қолданылады.

Орындау түрі :тақырыпты өздігімінтанысу, реферат

Орындау критерийлері:

· Осы таөырыппен қорытынды сұрақтар бойынша әдетиеттермен жұмыс

· Реферат орындау және графиг бойынша өткізу

· Максималды балл алу

Тапсыру мерзімі:2-ші апта

Әдебиеттер

Негізгі:

4. Токсикологическая химия: метаболизм и анализ токсикантов: учебное пособие + СD/ под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2008. – 1016 с. Переплет.

5. Токсикологическая химия: учебник / под ред. Т.В. Плетеневой. – 2-ое изд. – М., 2008. – 512 с. Переплет.

6. Токсикологическая химия. Ситуационные задачи и упражнения: учебное пособие / под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2007. – 352 с. Переплет.

4 Лужников Е.А. Клиническая токсикология. -М.,"Медицина", 1994. –189с.

қосымша:

3. Крамаренко В. Ф. Токсикологическая химия / В. Ф. Крамаренко. - Киев, «Высшая школа», 1989.- 272 с.

4. Швайкова М.Д. Токсикологическая химия/ М.Д. Швайкова. - М., «Медицина», 1975.-376 с.

Бақылау (сұрақтары)

1. Заттың талдауының спектрофотометрия әдісінің негізі.

2. Спектрфотоиетрия түрлері : тікелей және дифференциалды

3. УК- спектроскопия әдіс талтауының сипаттамасы.

4. Дифференциалды спектрометрия әдісінің сипаты токсикалық заттардың ХТТ- дағы қолданылуы.

Тақырып 3. Клиникалық токсикология. Клиникалық диагностика. Ағзаны уытсыздандыру әдістері. Өткір улануларды аналитикалық диагностика

Мақсаты: Токсикология мен наркоманияны диагностикалық талдау.

1. Тапсырма: ХТТ- дағы есірткілердіанықтау ерекшеліктері.

Биологиялық сынамаларда есірткіліктерді, психотроптарды күшті әсер ететін заттарды анықтау, оларды қолдану фактісі анықтауына мүмкіндік береді. Наркотикалық және психотропты заттарды анықтау үшін көбінесе зәр алынады. Екі апта, ай өткен сон есірткіні анықтау үшін шаш пен тырнақ алынады. Тірі адамдарға ХТТ- у көбінесе бағытталмаған сипатқа ие. Түсетін ақпараттарда 2 позиция: наркотикалық мас болу белгілері наркологпен; қандай заттар сол жерде алынған белгілі болуы керек.

Сенімділік, дәлелдік, нақтылық талаптарына сай сонымен қатар ДДҰ және дүниежүзілік стандарттарға сәйкес наркотикалық заттарды лабораториялық зерттеулерде екі этапта жүргізу тиіс: алдын ала (кринингтік) және дәлелдеуші.

2. Дүние жүзінің ережелерге сай есірткі анықтаудың 3 категориясы болады.

Оларды қолдану нұсқаулары беріледі:

А + А немесе В, немесе С

В +В + В немесе С

Комбинирленген әдістер ГХ МС екі тәуелсіз әдіс ретінде қарастырылады. Зертханаларды А В С категориялардың түрлі комбинациялары қолданылады.

Зәр және қанды физиологиялық актив заттар бар объект ретінде зерттеуге алу шектеулелі:

· Тез ыдырауы, алынғаннан кейін аз уақыт аралығында зерттеу жүргізүге талап етеді.

· Нәтижелерді қиын жеткізу

· Затты анықтау аралығының аз болуы

· Әдейі немесе басқа жағдайда сынаманы былғау нәтижесіндегі өтірік оң нәтиже беру мүмкіндігінің жоғары болуы.

3. Биологикалық емес текті есірткі заттарды анықтаудағы талдау ерекшенінтері. Бақыланатын заттардың түрлері мен қалыптардың түрлілігі, сонымен біле олардың маскировкасы үшін өндірушілердің әрекеттері қылмыстық талдау аспектілерін қарыптастырады. Анықтау эксперименттері 2- ге бөлінеді: алдын ала және дәлелдеуші.

Орындау түрі :тақырыпты өздігімінтанысу, реферат

Орындау критерийлері:

· Осы таөырыппен қорытынды сұрақтар бойынша әдетиеттермен жұмыс

· Реферат орындау және графиг бойынша өткізу

· Максималды балл алу

Тапсыру мерзімі:2-ші апта

Әдебиеттер

Негізгі:

7. Токсикологическая химия: метаболизм и анализ токсикантов: учебное пособие + СD/ под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2008. – 1016 с. Переплет.

8. Токсикологическая химия: учебник / под ред. Т.В. Плетеневой. – 2-ое изд. – М., 2008. – 512 с. Переплет.

9. Токсикологическая химия. Ситуационные задачи и упражнения: учебное пособие / под ред. Н.И. Калетиной. – М., 2007. – 352 с. Переплет.

4 Лужников Е.А. Клиническая токсикология. -М.,"Медицина", 1994. –189с.

қосымша:

5. Крамаренко В. Ф. Токсикологическая химия / В. Ф. Крамаренко. - Киев, «Высшая школа», 1989.- 272 с.

6. Швайкова М.Д. Токсикологическая химия/ М.Д. Швайкова. - М., «Медицина», 1975.-376 с.

Бақылау (сұрақтары)

1. Есірткілерді зерттеудегі химия токсиколологиялық талдаудың ерешеліктерін көрсетеңіз

2. Есірткі анықтау әдістерінің классификациясы

3. Адам ағзасындағы филиологиялық белснді заттар болуының объектілері

4. Биологиялық емес заттарды есірткіге талдау ерекшеліктері