![]() КАТЕГОРИИ:
АстрономияБиологияГеографияДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Макроэк-ка ж/е макроэк-қ саясат.Макроэкономика(грекше-үлкен) – жалпы ұлттық экон-қ әрекетімен даму заңдылықтарын зерттейтін экон-қ теорияның бөлігі. макроэкономикалық саясат– қоғамның стратегиялық даму ж/е жақсарту міндеттерінің шешілуін қамтамасыз ететін экономикалық мақсаттар мен шаралар жүйесі. Макроэкономиканың негізгі құралдары: Фискалды саясат-салық және несие саясаты Ақша-несие саясаты-қайта қаржыландыру мөлшерлемесі, орталық бөліктің несиелік элементі Табыстарды реттеу саясаты-мемлекеттің Сыртқы экономикалық саясат-с.э-қ байл-ы реттеу тәртібін анықтау Оның мақсаттары: Импорт пен экспорттың тепе-теңдігі Валюта курсның тұрақтылығы Өндірісте ең жоғары деңгейге жту Халықты толықтай жұмыспен қамтамасыз ету 41 Жиынтық сұр-с және жиынтық ұс-с. Жиынтық ұсыныс (АS) - бағаның әр түрлі деңнейлерінде ұсынылатын тауарлар мен қызметтердің жалры көлемі, оған келесі бағалық емес факторлер әсер етеді: табиғи және еңбек ресурстарының саны және сапасы, негізгі капитал қоры, технология деңгейі. Жиынтық сұраныс(AD) - тұтынушылар, кәсіпорындар мен мемелекет бағаның әр түрлі деңгейлерінде сатып алуға дайын ұлттық өндірістің шынайы көлемі, оған келесі бағалық емес факторлер әсер етеді: еңбек ақы, мемлекеттің фискалды саясаты –салық және несие саясаты, тұрғындардың жинақтауға бейімділігі. 42 Макроэкономикалық тепе-теңдік-қоғамдық ұдай өндірістіңнег мәселесі. Экн. Прц-ң теңдігін сипаттайтын категория. Тұтас экономикалық жүйедегі тепе-теңдік- макроэкономикалық тепе-теңдік деп аталынады, ол келесі пропорциялар түрінде көрініс алады: өнімді өндірумен тұтыну арасында; айналымға салынған капиталмен оның пайдаланылуы арасынды; тауар ұсынысымен сұранысы арасында; материалды және қаржылық ағымдар арасындағы 43 Экономикалық өсу, оның типтері. Эк.өсу- ҰӨ-нің сандық көбейтілуі, сапалық жетілдірілуі.Эк.өсудеп әдетте ұзақ мерзімді уақыт аралығында өндіріс күштерінің дамуымен байл.нақты өндіріс көлемінің ұзақ мерзімді өзгертулері аталады. ЭӨ-ді екі әдіспен есептеуге болады дейді: Елдің экономикалық потенциалының кеңеюі қарқынын бағалау. Халықтың әл ауқат динамикасын талдау Экономикалық өсу келесідей типтері болады:Интенсивті өсу- ұлттық өнімді техника мен технологияны жэетілдіру арқылы ұлғайту. Экстенсивті өсу- қосымша өндіріс факторлерін пайдаланғаннан ұлттық өнімнің артуы. Аралас өсу (нақты)- өндіріс факторлерін азайту және жаңа техникамен технологияны еңгізу арқылы өндірістік қуаттылықты арттыру. 44 Экономикалық өсу қарқыны және модельдері.Экономикалық өсу қарқыны келесі түрлерде болады: 1)Жоғары өсу қарқыны, 2)0-дік ө/қ, 3)кері ө/қ, 4)оптималды ө/қ(экон-ны теңестіреді) Экономикалық өсу факторына байл.оның 2 моделі болады: 1Көп факторлы модел-факторлардың барлығының әсерінен болған экономикалық өсуді көрсетеді. Бұл моделді өндірістік мүмкіндіктер қисығы сипаттайды. 2Екі факторлы модел-еңбек және капитал арқылы болған экономикалық өсуді сипаттайды. 45 Экономикалық цикл және оның фазалары. Барлық елдердің экономикалық дамуы циклділікпен сипатталады, циклділік – прогрессивті даму нысаны. Циклділік- экономиканың тепе-теңдік жағдайынан ауытқуы.Экономикалық циклдер ұлттық экономиканың барлық салаларын қамтиды да, келесі белгілер бойынша жіктеледі: ұзақтығына қарай: қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді. әсер ету саласына қарай: өнеркәсіптік, аграрлы. қамтуына қарай: құрылымдық, салалық. көріну ерекшелігіне қарай: мұнайлы, азық-түліктік, энергетикалық, шикізаттық, валюталық. аумағына қарай: ұлттық, ұлтаралық. Циклда бірінен соң бірі қайталанып тұратын төрт фаза бар: дағдарыс (кризис), депрессия(тоқырау), жандану және өрлеу. 1 фаза-дағдарысқа келесілер тән: ü қорлар жойылып, өнеркәсіптік инвестициялар азаяды: ü еңбекке сұраныс азаяды: ü тауарлар бағасы төмендейді: ü пайда азаяды, несиеге сұраныс азайып процент ставкасы төмендейді. Ең төмеңгі дағдарыс деңгейі- депрессия. Депресия- жоғары деңгейдегі жұмыссыздыққа әкелетін ұлттық өндіріс көлемінің төмендеуі, ол бірнеше жылға созылады. 2 фаза-депрессияға келесілер тән: ü өндіріс көлемі азаймайды, өспейді де; ü тауар артықшылығы азаяды, бірақ сауда жүрмейді; ü процент ставкасы минимумда. Біртіндеп жандану бастала бастайды. 3 фаза-жандануға келесілер тән: ü нарықтың жаңа жағдайларына бейімділген кәсіпорындар тауар өндірісін арттыра бастайды; ü жұмыссыздық қысқара бастайды; ü инвестициялық процестер жанданады; ü баға және процент ставкасы артады. 4 фаза-өрлеу келесілер тән: ü ЖҰӨ өсуінің жоғары қарқыны; ü жұмысыздық толығымен жойылады: ü баға және процент өсуде.
|