Мәліметтердің бастапқы іріктеулерін интервалдарға не үшін алмастырады?

Олардың санын арттыру және сонымен қатар есептеулердің қажетті дәлдігін сақтау үшін Есептеулердің қажетті дәлдігін сақтау үшін Олардың санын анықтау үшін Олардың санын қысқарту және сонымен қатар есептеулердің қажетті дәлдігін сақтау үшін Есептеулерді неғұрлым дәлірек ету үшін

=Интервал деген не?

Есептеу процесінде орташа мәнмен алмастырылатын белгінің шамалары бойынша реттелген мәндерінің тобы Есептеу процесінде медианамен алмастырылатын белгінің шамалары бойынша реттелген мәндерінің тобы Есептеу процесінде дисперсиямен алмастырылатын белгінің шамалары бойынша реттелген мәндерінің тобы Есептеу процесінде сәнмен алмастырылатын белгінің шамалары бойынша реттелген мәндерінің тобы Есептеу процесінде іріктеу ауытқуымен алмастырылатын белгінің шамалары бойынша реттелген мәндерінің тобы

=Интервалдық қатар құрау үшін берілген қатарда қанша белгі болуы қажет?

30-дан көп

20-дан көп

50-ден көп

100-ден көп

10-нан көп

=Регрессиялық есептеу мәліметтерді қандай графикке жинайды?

Сызықтық

Сызықтық емес

Симметриялық

Ассиметриялық

Синусоидалық

=Стьюденттің t-критерийі не үшін пайдаланылады

Орташа мәндердің бір-біріне статистикалық дұрыс өзгешеліктері бар ма, соны анықтау үшін Орташа мәндердің бір-бірінен статистикалық дұрыс өзгешеліктері жоқ па, соны анықтау үшін. Орташа мәндердің бір-бірінен статистикалық дұрыс емес өзгешеліктері бар ма, соны анықтау үшін Орташа мәндердің бір-бірінен статистикалық дұрыс емес өзгешеліктері жоқ па, соны анықтау үшін Орташа мәндердің ұқсастығын анықтау үшін

=Қандай критерий t белгісімен таңбаланады?

Стьюдент Фишер Уилкоксон Манн-Уитни Колмогоров

=Екі іріктеуден алынған салыстырмалы орташа мәндер шын мәнінде статистикалық дұрыс өзгеше болады

Егер Стьюденттің t-критерийінің есептеп табылған мәні кестелік мәннен көп немесе тең болса Егер Стьюденттің t-критерийінің есептеп табылған мәні тең болса Егер Стьюденттің t-критерийінің есептеп табылған мәні кестелік мәннен аз немесе тең болса Егер Стьюденттің t-критерийінің есептеп табылған мәні кестелік мәннен өзгеше болса Егер Стьюденттің t-критерийінің есептеп табылған мәні кестелік мәннен көп болса

=Ғылыми нанымды қорытынды жасау үшін мүмкін болатын қателіктің ықтималдығы қанша?

0,05

0,01

0,1

0,2

0,5

=Мүмкін болатын қателіктің ықтималдығы 0,05 болған кезде қандай қателікке жол беріледі 5% -дан аспайтын

1%-дан аспайтын 10%-дан аспайтын 15% -дан аспайтын 25%-дан аспайтын

=Мүмкін болатын қателіктің ықтималдығы 0,05 болған кезде есептеудің қандай дәлдігі қамтамасыз етіледі 95% 75% 50% 100% 30%

=Стьюденттің t-критерийі әдістемесі қай кезде қолданылады

Эксперимент ойдағыдай болды ма, болмады ма, соны айқындау қажет кезде Эксперимент ойдағыдай болмағанын айқындау қажет кезде Эксперимент таза шыққанын айқындау қажет кезде Эксперимент таза шықпағанын айқындау қажет кезде Эксперимент ойдағыдай болғанын айқындау қажет кезде

=Х² - критерий көмегімен не салыстырылады?

Мәліметтердің жиіліктік таралуы

Экспериментке дейінгі және кейінгі шамалардың абсолюттік орташа мәндері

Экспериментке дейінгі шамалардың абсолюттік орташа мәндері Эксперименттен кейінгі шамалардың абсолюттік орташа мәндері Орташа шамалардың жиіліктік таралуы

=Х² - критерий формуласына параметрлердің қайсылары енгізілген?

Экспериментке дейінгі және кейінгі бақылау нәтижелерінің жиілігі

Эксперименттен кейінгі бақылау нәтижелерінің жиілігі Эксперименттегі бақылау нәтижелерінің жиілігі Экспериментке дейінгі бақылау нәтижелерінің жиілігі Эксперимент нәтижелерінің жиілігі

=Екі іріктеудің дисперсияларын қандай критерийдің көмегімен салыстырады?

Фишер критерийінің Колмогоров критерийінің Манн-Уитни критерийінің Уилкоксон критерийінің Стьюдент критерийінің

=Фишер критерийі қалай белгіленеді?

F Фишер критерийі Ф КФ Кf

=Эксперименттік мәліметтердің екі қатарының арасындағы байланыс қандай әдістің көмегімен айқындалады

Корреляциялық талдау Дисперсиялық талдау Факторлық талдау Орташа шамаларды салыстыру Регрессиялық талдау

=Сызықтық корреляциялық талдау нені айқындауға мүмкіндік береді?

Айнымалы шамалардың арасындағы олардың абсолюттік мәндері бойынша түзу байланыстарды Айнымалы шамалардың арасындағы олардың абсолюттік мәндері бойынша жалпыландырылған байланыстарды Айнымалы шамалардың арасындағы олардың абсолюттік мәндері бойынша корреляциялық байланыстарды Айнымалы шамалардың арасындағы олардың абсолюттік мәндері бойынша сызықтық байланыстарды Айнымалы шамалардың арасындағы олардың абсолюттік мәндері бойынша жанама байланыстарды

=Рангтік корреляция нені айқындауға мүмкіндік береді?

Мәліметтер қатарындағы алатын реттік орындар арасындағы тәуелділікті Айнымалылар арасындағы тәуелділікті Эксперимент мәліметтері арасындағы тәуелділікті Айнымалылар арасындағы корреляцияны Эксперимент мәліметтері арасындағы корреляцияны

Қазіргі кезде ғылымда барлық әдістер теоретикалық және эмпирикалық болып бөлінеді.

Теоретикалық зерттеуде ғалым шынайылықпен емес, ойындағы- ақыл-ой формасындағы бейнелермен, формулалармен, кеңістіктік-динамикалық модельдермен, сызбалармен, жаратылыстану тілінде суреттеумен жұмыс жасайды. Теоретикалық жұмыс «ойда» жасалады.

Эмпирикалық зерттеу теориялық құрылымдардың дұрыстығын тексеру үшін жүргізіледі; ғалым объектінің белгілік символдық немесе кеңістіктік-бейнелік аналогымен емес, өзімен жұмыс жасайды.

Жалпығылыми эмпирикалық әдістерге 1) бақылау, 2) эксперимент, 3) өлшеу.

Бірінші әдіс, -бұл ғылымдағы жалғыз эмпирикалық әдіс. Зерттелетін объектіні мақсатқа бағытталған, ұйымдастырылған және белгілі бір бейнемен қабылдау- бақылау. Бақылау тікелей немесе мәліметтерді тіркеу үшін техникалық құралдарды қолдану арқылы жүргізуге болады.

Психологиялық эксперимент зерттеудің болжамын құрудан басталады. Болжам зерттеушінің эксперимент барысы және нәтижесі жайлы ойларын жүйеге келтіріп, статистикалық әдістер көмегімен нақты түрде тексеруге, зерттеу барысын ұстануға мүмкіндік береді.

Психологиялық экспериментте қойылған болжам – статистикалық болжам деп аталады. Ол нөлдік және альтернативті, бағытталған және бағытталмаған деп жіктеледі.

Нөлдік болжам – қандай-да салыстырмалы топтар арасында айырмашылықтың жоқтығы туралы болжам. Ол деп белгіленеді:

, мұндағы , - көрсеткіштердің салыстырылып отырған мәндері.

Альтернативті болжам – экспериментте салыстырылып отырған топтар арасында айырмашылықтың бар екендігі туралы болжам. Ол деп белгіленеді. Көрсеткіштер арасындағы айырмашылықтардың статистикалық мәнді екендігін дәлелдеуді қажет ететін альтернативті болжамды эксперименттік болжам деп те атайды.

Бақылау әдісінің басты ерекшеліктері:

- Бақылаушы және бақыланатын объектінің арасындағы тікелей байланыс;

- Бақылаудың әділетсіздігі(эмоционалды бояулығы).

- Қайталаушы бақылаудың күрделілігі (мүмкіншілігінің болмауы).

Өлшеутабиғи сондай-ақ жасанды жағдайларда да жүргізіледі. Бақылаудан ерекшелігі өлшеу, объект және өлшеу инструментімен приборлы-жанамаланған барысында жүрісінде: объектінің «мінез-құлқы» моделденбейді, бірақ прибормен бақыланады және тіркеледі. Өлшеу кезінде себепті-салдарлы тәулділікті көрсету мүмкін емес, бірақ объектінің түрлі параметрлерінің деңгейлерінің арасында байланыс орнатуға мүмкіндік береді.

Психологиялық өлшеу реалдылық параметрлерінің көлемін бағалау, реалдылық объектісінің ұқсастығы және айырмашылығын бағалау деп есептеледі және бұл бағалауды зерттелуші жүргізеді. Осы бағалаулардың негізінде зерттеуші зерттелушінің субъективті реалдылығының ерекшеліктерін «өлшейді».

Жаратылыстану ғылымында С.С.Паповян ойынша, өлшеудің үш түрін көрсетеді:

1. Фундаменталды өлшеу, эмпирикалық жүйеден тікелей сандық қатынастар жүйесін алып шығуға мүмкіндік беретін, фундаменталды эмпирикалық заңдылықтарға сүйенеді.

2. туынды (производное)өлшеу- бұл айнымалыларды басқалармен байланыстыратын, заңдылықтар негізінде айнымалыларды өлшейді.

3. «анықтама бойынша» өлшеу , біз ырықсыз түрде, бақыланатын белгілер жүйесін, дәл мына нәрсе сипаттайды, басқа қасиет немесе күй емес деп болжам жаанда туындайды.

Экспериментреалдылықты зертеудің белсенді әдісі болып табылады. зерттеуші тек сұрақ қоймайды ол оған жауап беруге мұқтаждық жасайды. Бақылау және өлшеу «Қалай? Қашан?, Қалайша?» деген сұрақтарға жауап берсе, ал экспермент «Неге?» деген сұраққа жауап береді. Арнайы құрылған жағдайда, себеп-салдарды байланыс туралы эксперменталды гипотезаны тексеру мақсатындағы жүргізілген зерттеу эксперимент деп аталады. Эксперимент процесінде зерттеуші объектінің мінез-құлқын бақылайды және оның күйін өлшейді. Зерттеуші объектіге оның күйін өлшеу үшін жоспарлы және мақсатты түрде бағытталады. Бұл операция эксперименталды әсер деп аталады.

Экспермент- қазіргі таңдағы жараылыстану және психологияға бағытталған жаратылыстануғылымының негізгі әдісі.

Өзіміз танып білген әлемдегі жағдайларды объективті және психологиялық бейнелеу әрекеті психология ғылымынан бұрын пайда болған. Психологияда психикалық процестерге ерекше мән беріледі. Мысалы, қабылдау, ес, ойлау бұлардың бәрінің мағынасы пәндік мағынада болуы керек. Бірақ та бұл процесс күрделі және ұзақ процесс болып табылады. Себеп, осы процестердің аралығындағы уақыт кеңістігінің болуы. Пәнділік – мағынада болмыста психикалық түрге ие болады. Ол белгілі-бір уақыт аралығында тіршілік ете алады. Бірақ кеңістікте тіршілік етпейді. Осыдан бональды ой туады. Ол түсініксіз болмыста орналастырылған. Сондықтан мидың психикалық кеңістігінде орналасады. Психологиялық зерттеудегі мәселелер күрделі және де шиеленіскен қарым-қатынаста әр түрлі типтік деңгейлерде болады. Біз жалпылай айтқанда психикалық түрде сөйлейміз. Психология бар болғаны әр түрлі ғылымдардан алынған абстрактілі жүйе және белгілі-бір ұғымдар жинағы бар теория болып табылады. Сонымен қатар ол әр түрлі көрініс беретін бір деңгейге тәуелді. Оған зерттеу жүргізілген және ол талдаудың әр бір қадамында өзгеріп отырады. Қарым – қатынас арасындағы жіберілген байланыстардың осындай жолдармен өтуі мұнда күрделі мәселе туғызуы мүмкін. Психиканың ғылыми талдауы өзінің нәтижелі көзқарасында пайдаланылатын бір өте күрделі талдауға берілген байланысты үзіп тастау. Бұл стихиялы спиритуализм.Адамның табиғи мүмкіншіліктерінің көп қалыпты қондырма бөлімі адамды табиғи-тарихи, себепті, әлем қатарына қосатын негізгі тірек болып табылады. Олар өздерінде менталды және саналы өмірдің өткірлік механизмдерін алып жүреді.

Зерттеуші айнымалылармен манипуляциялар жасайтын және басқа айнымалыларға осы әсердің нәтижесінде шыққан эффектілерді бақылайтын зерттеудің бөлігін біз эксперимент деп атаймыз.

1. Сұрақтама әдістері:

1) әңгімелесу;

2) сұхбат;

3) анкеталар;

4) тұлғалық сұрақтамалар.

2. Тесттер:

1) тест тапсырма;

2) тест сұрақтама;

3) проективті тест.

3. Модельдеу әдістері:

1) кибернетикалық модельдеу;

2) логикалық модельдеу;

3) техникалық модельдеу;

4) математикалық модельдеу.