Сервис менеджментінің мәні және оның стратегиялық элементтері

Менеджмент ағылшын сөзі, оның түп төркіні гректің «манус», яғни «қол, қүш»деген сөзінен шығады.

Ағылшын тіліндегі Оксфорд сөздігінде бүл үғымға мынадай түсінік беріледі:

адамдармен қарым-қатынас жасау әдісі, үлгісі;
билік және басқару өнері;

шеберліктің ерекше түрі және әкімшілік дағды;

басқару органы, әкімшілік бөлігі.

«Менеджмент - бұл үйым мақсаттарына жету үшін адамның материалдық және қаржылық ресурстарды ұтымдылау пайдалану процесі».

Менеджмент саласындағы маман Веснин В.Р. басқару және менеджмент деген түсініктерді ажыратпайды. Менеджмент (мекеме, комерциялық немесе комерциялық емес фирмалар мен олардың жекелеген бөлімшелеріне) жетекшілік жасамау.

Анықтамалар өте көп, қанша ғалым болса сонша анықтама бар, бір анықтама бір анықтаманы дамытады, өйткені олардың бәріне тән ортақ нәрсе - менеджмент - бұл өндірісті басқару принциптерінің, әдістерінің, құралдарының және нышандар жүйесі.

Менеджмент үғымына Э. Петерсон мен Э. Плоумен кеңірек түсінік берді. Бүлар батыстағы іскерлік әлемге «Бизнес пен менеджментті үйымдастыру» кітабының авторлары ретінде танымал. Олар былай деп жазады: «Кең мағынада, әлеуметтік түрғыдан қарағанда, менеджмент дегеніміз адамдарға тән үрдістерде топты қалыптастыру нәтижесінде өрістейтін техника немесе тәсіл. Мүнадай топтың мысалына, үкіметтегі алуан түрлі клубтарды және іскер кәсіпорындардй жатқызуға болады». Қандай топ болмасын, оның өзінің дербес менеджменті болуы тиіс.

Мемлекеттіктегі меншік менеджмент. Бизнес - менеджменттің арнайы
түрі. Жеке меншік іскерлік кәсіпорын қызметімен қоса, мүнда
менеджмент сипатына мемлекеттік және әлеуметтік проблемалар мен
ой-пікірлер де ықпал етеді.

Менеджмент келесі қызметтердің атқарылуын қарастырады:

- кәсіпорын жүмысын жоспарлау және болжау.

- ранг дәрежесіне файланыссыз барлық жүмыскерлердің орындауға,
жүзеге асыруға тиісті жүмыстарын үйымдастыру, яғни жүмыстың
орындалу қүрылымын үйымдастыра білу қажет.

басшы мен оның қарамағындағылардың істерін үйлестіру.

алдағы мақсаттарды қамтамасыз ету үшін үйымның жүмысын бақылау.

Менеджмент әдістері - бүл ұйымның тиімді дамуын қамтамасыз ету мақсатында түрлі басқару міндеттерін шешудің ережелері мен процедураларының жүйесі. Төрт әдіс бөлінеді - ойын теориясы тәсілі, имитациялық модельдендіру тәсілі, «бұтақты ағаш тәрізді шешімдер», болжау тәсілі.

Менеджмент құрылымы жағынан төмендегідей түрлерге жіктеледі: өндірістік менеджмент, кадр менеджменті, стратегиялық менеджмент, ақпарат менеджменті, иновациялық менеджмент, халықаралық менеджмент, маркетингтік менеджмент, сапа менеджменті және т.б.

Басқару міндеттерінің күрделілігі мен сипатына байланысты кәсіпорын менеджменті бірнеше деңгейге бөлінеді:

менеджменттің жоғары денгейі кәсіпорынның мақсатын, стратегиясын
және жүмыс жоспарын анықтайды.

менеджменттің орташа денгейі кәсіпорынның функционалды қызметін
басқаруға арналған, сондықтан да ол «функционалды» менеджмент деп
аталады.

- менеджменттің төменгі деңгейіне алғашқы буындағы жетекшілерді
жатқызады. Олар кәсіпорын қызметкерлерінің жүмысын тікелей
үйымдастыруды және жоспардың орындалуын, өнім өндіру графигі мен
оның өткізілуін қамтамасыз етеді.

Қәзіргі менеджмент олардың дәстүрлі, жүйелі және жағдайлық түрғысын ескере отырып қүрылады. Басқарудың дайын түрлері болған емес, яғни менеджменттің біркелкі моделі жоқ.