Сөйлесу бөлімі 2 страница

Көлденеңінен:

2. Предприятия

3. Мощность

1. Строиться
2. Начинать
3. Особый
4. Первый
5. Линия

9.Давления

Тігінен:

1. Служба
2. Казахстан
3. Присоединяться
4. Станции
5. Известный
6. Плавить
7. Основной
8. Оборудование
9. Дело

10.Период

Қорытынды бөлімі

4-сабақ

Бақылау жұмысы

1- нұсқа

1. Сөздік диктант (Аударма диктант. Орыс тілінен қазақ тіліне аударыңдар.)

10 сөз.

2. Берілген сөздермен сөйлем құрастырып, сөз құрамын анықтаңдар:

Өзгерістер, жұмыс, кәсіпорындар, сала.

3. «Электр энергетикасының қалыптасу кезеңдері» атты мәтіндегі асты сызылған

үш сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар.

4. Берілген сөздерді септеңдер: нарық, тұжырым, жүйе.

5. Мына сөздерден үстеу жасап, орыс тіліне аударыңдар.

Орыс, теңіз, осы, жаны, қарсы, олар, күз, жылы, жоғары, қасы.

6. Тест сұрақтарына жауап беріңдер.

1. Республика қандай нарыққа шықты?

А) адамгершілік;

В) дуниежүзілік;

С) табиғи;

Д) жергілікті;

Е) ғылыми;

2. Қазақстанның ұлттық дәүлеті деп нені санайды?

А) табиғи қорларын;

В) шекарасын;

С) ғылымды;

Д) оқушыларын;

Е) мұғалімдерін;

3. Төртінші кезең қай жылдарды қамтиды?

А) 1962-1982;

В) 1935-1945;

С) 1963-1971;

Д) 1925-1935;

Е) 1946-1960;

4. Қай сала экономиқалық жағдайда істеуге ең дайын болған?

А) темір жол;

В) өнеркәсіп;

С) электроэнергетика;

Д) ауылшаруашылық;

Е) кәсіпорын.

5. ЖЭО қалай оқылады?

А) жабық электр орталығы;

В) жаңа электр орталығы;

С) жылу электр орталығы;

Д) жақсы электр орталығы;

Е) жақын электр орталығы;

2 – нұсқа

1. Сөздік диктант (Аударма диктант. Орыс тілінен қазақ тіліне аударыңдар.) 10

сөз.

2. Берілген сөздермен сөйлем құрастырып, сөз құрамын анықтаңдар:

Қуат, салыну, өткізгіштер, қаіпсіздік.

3. «Қазақстан энергетикасының жалпы сипаттамасы» атты мәтіндегі асты сызылған үш сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар.

4. Берілген сөздерге тәуелдік жалғауларын қосып, жіктеңдер: қуат, кешен, жабдық.

5. Мына сөздерден үстеу жасап, орыс тіліне аударыңдар.

Қазақ, басы, күні, алыс, әке, оң жақ, үй, біз, төмен, жас.

6. Тест сұрақтарына жауап беріңдер.

1.Қазақстан қандай ел?

А) егеменді;

В) солтүстік;

С) оңтүстік;

Д) қалалық;

Е) жерлік;

2. Қазақстан энергетикасының даму жолы неше негізгі кезеңдерге бөлінеді?

А) бес;

В) алты;

С) тоғыз;

Д) сегіз;

Е) жеті;

3. Қазақстанда бірінші энергожүйе қашан пайда болды?

А) 1937 жылы;

В) 1941 жылы;

С) 1952 жылы;

Д) 1928 жылы;

Е) 1961 жылы;

4. Кісілерді еңбектенуге не ынталандырады?

А) нарық;

В) дүкен;

С) жер;

Д) су;

Е) ауа райы;

5. Екінші кезең қай жылдарды қамтиды?

А) 20;

В) 40;

С) 50;

Д) 30;

Е) 60;

Модуль №2

Лексикалық тақырып «Отын - энергетикалық кешен.»

Грамматикалық тақырып «Сан есімді қайталау. Есімдікті қайталау. Етістіктің шақтарын қайталау.»

Нені үйрену қажет?

· Қазақ тіліне тән дыбыстарды, жаңа сөздерді, сөз тіркестерін дұрыс айтып аударуға, сауатты жазуға үйрену.

· Кәсіби тіл дамытуға арналған мәтіндерді мәнерлеп оқып, дұрыс аударуға үйрену.

· Кәсіби тіл дамытуға арналған мәтіндер бойынша сұрақтарға, тест сұрақтарына дұрыс жауап беруді үйрену.

· Сөз таптарын ажырата білуге, сөз табының ерекшелігін түсіне білуге, жұрнақтар мен жалғаулардың көптігіне қарамастан бір-бірінен айырып, дұрыс қолдануды үйрену.

· Сөзді құрамы бойынша, сөйлемді сөйлем мүшелері бойынша талдауды үйрену.

Нені білуі тиіс?

· Мамандыққа қатысты кәсіби сөздер, сөз тіркестер мен терминдерді білу.

· Мамандыққа қатысты кәсіби сөздер, сөз тіркестер мен терминдерді білу сөйлемдерде дұрыс қолдана білу.

· Кәсіби тіл дамытуға арналған мәтіндер бойынша кроссвордтарға дұрыс шешім таба білу.

· Грамматика ережелерін ауызша, жазбаша қолдана білу.

Кіріспе бөлімі

1-сабақ

ЕТІСТІК (Глагол)

(заттың, құбылыстың қимылын білдіреді) НЕ ІСТЕДІ ?

НЕГІЗГІ(непроизводн.) оқы, жаз

ТУЫНДЫ (производн.) ойна, ойла

САЛТ (непереходный) бар, кел

САБАҚТЫ (переходный) жаз, айт

 

 

БОЛЫМДЫ БОЛЫМСЫЗ

(положительная форма) (отрицательная форма)

кел, бар 1. –ма/ме, -ба/бе, -па/пе (барма)

2. жоқ, емес (келген жоқ)

 

ДАРА (простая форма) КҮРДЕЛІ (сложная форма)

ойна барып кел

 

ШАҚ (время)

	КЕЛЕР		ӨТКЕН		ОСЫ

 

 

РАЙ ( наклонение)

 

	Бұйрық		Қалау
		Шартты

 

 

(повелительное) (условное) (желательное)

 

Блок 12.

САН ЕСІМ (Имя числительное)

 

 

ДАРА бір

КҮРДЕЛІ он бір

НЕГІЗГІ екі

ТУЫНДЫ екінші

 

 

 

ЕСІМДІК (Местоимение)

Дара ол

Күрделі бірде-бір

		Ө З І Н Д І К
				Ө З І Н Д І К

сіз, ол, біз,

сендер, сіздер,

Олар

кім?не?неше?

қай? қандай?

бәрі,бүкіл,

барлық,

түгел,бүткіл

Сөздік

отын – топливо

кешен - комплекс

қоңыр көмір – бурый уголь

өткізгіштік – проводимость

сұлба - схема

тұтынушы – потребитель

тасымалдау – переносить, перевозить

жүйе – система

қамтамасыз ету - обеспечить

мұнай - нефть

қор - запас

қарқын - темп

орналасқан - расположен

меңгеруге - усвоить

жүйе - система

тасымалдау - транспортировка

құбырлары – трубы

аймақ - территория

орындау – выполнять

сым – проволока

ұшқын – искра

өрт – пожар

себепші – побудитель

қыздыру – нагревать, греть

жабу – закрывать

өнім – продукция

өрт сөндіргіш – огнетушитель

сақтау – хранить

топырақ – земля, почва

өшіру – тушить

жабдықтау - оборудовать

Сөйлесу бөлімі

2- сабақ

Граммтикалық тақырып: Етістікті қайталау.

Лексикалық тақырып: «Отын энергетикалық кешен».

Қазақстан қазіргі кезде және болашақта алғашқы энергетикалық қормен өзін өзі қамдап сыртқа сатуға шығара алатын елдердің қатарына жатады. Ондай елдер дүние жүзінде көп емес.

Отын энергетикалық қорлар Қазақстан жерінде орналасуы біркелкі емес: көмірдің негізгі қорлары Қазақстанның Солтүстік және Орталық бөлігінде шоғырланған, Батыс алқап мұнай мен газдың артайлықтай қорына ие. Оңтустік Қазақстанда өте ірі төменгі Іле қоңыр көмір кені мен бірнеше ұсақ газ және көмір кендері бар.

Қатты отын қорларына тас және қоңыр көмір жатады. Тас көмір Қарағанды, Екібастуз, Күшекі кен орындарына шығарылады. Қоңыр көмірлер көбінесе Солтүстік Қазақстанда негізінде Торғай және Майкүбі алаптарында шоғырланған.

Қазақстанда 01.01.1996 жылы 24 көмір шахтасы және 11 көмір карьері жұмыс істеді.

Көмірдің негізгі кен орындары Қазақстанның орталығында орналасқан, сондықтан көмірді бүкіл республика бойынша тасымалдау географиялық жағынан тиімді. Бірақта темір жол жүйесінің жеткіліксіз дамуына және өткізгіштік қабілетінің төмендігіне байланысты қиыншылықтар туады. Тұтынушыларды үздіксіз көмірмен және басқа да жүктермен қамтамасыз ету үшін орталық Қазақстанның темір жол көлігінің сұлбасын қайта қарау керек.

ТАПСЫРМАЛАР

1.Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Қазақстан болашақта қандай елдерінің қатарына жатады?
2. Отын энергетикалық қорлар Қазақстан жерінде орналасуы біркелкі ме?
3. Отын энергетикалық қорлар Қазақстан жерінде орналасуы туралы не білесіңдер?
4. Қостанай облысында қандай қатты отын алаптарын білесіңдер?
5. Неліктен көмірді тасымалдау географиялық жағынан тиімді?
6. Темір жол жүйесінің дамуы туралы не білесіңдер?
7. Тұтынушыларды үздіксіз көмірмен және басқа да жүктермен қамтамасыз ету үшін не істеу керек?
8. Біздің қаланы жылыту үшін қыста қай отын түрін пайдаланады?
9. Ауыл жерлерде қыста қай отын түрін пайдаланады?
10. Отын энергетикалық кешенді нелер құрайды?

2.Берілген сөз тіркестерді аударыңдар.

Қазіргі кезде, отын энергетикалық қорлар, Қазақстан жерінде, көмірдің негізгі қорлары, сыртқа сатуға шығара алу, өте ірі, бірнеше ұсақ, көмір шахтасы, орталығында орналасқан, бүкіл республика бойынша, өткізгіштік қабілеті, жеткіліксіз даму, темір жол көлігі, қатты отын, дүние жүзінде, отын энергетикалық кешен, тас көмір, көп емес, газ және көмір кендері.

ГРАММАТИКАЛЫҚ МИНИМУМ

3. Мәтіннен етістіктерді теріп жазыңдар, құрамын анықтаңдар.

ГРАММАТИКАЛЫҚ МИНИМУМ

Жіктік жалғау- Личные окончания.

4. Берілген етістіктерді өткен шақтарда (жедел түрі, бұрынғы түрі, ежелгі түрі) жазып жіктеңдер.

Орналасу, шоғырлану, жеткізу.

5.Үшінші абзацтағы сөлемдерге синтаксистік талдау жасаңдар.

ТЕСТ

1.Қазақстан жерінде ненің орналасуы біркелкі емес?

А) қалалардың;

В) ауылдардың;

С) отын энергетикалық қорлардың;

Д) табиғи байлықтардың;

Е) ауа құрамының;

2. Қазақстанның қай бөлігінде көмірдің негізгі қорлары шоғырланған?

А) солтүстік және орталық;

В) оңтүстік және батыс;

С) шығыс және орталық;

Д) батыс және шығыс;

Е) батыс және оңтүстік;

3. Қазақстанның қай бөлігі мұнай мен газдың айтарлықтай қорына ие?

А) оңтүстік;

В) солтүстік;

С) батыс;

Д) шығыс;

Е) орталық;

4. Қазақстанның қай бөлігінде ірі төменгі Іле қоңыр көмір кені мен бірнеше ұсақ газ және көмір кендері бар?

А) батыс;

В) солтүстік;

С) шығыс;

Д) оңтүстік;

Е) орталық;

5. Қатты отын қорларына нелер жатады?

А) мұнай;

В) тас және қоңыр көмір;

С) газ;

Д) мазут;

Е) мұз;

6. Көмір қай кен орындарында шоғырланбаған?

А) Қарағанды;

В) Екібастұз;

С) Күшекі;

Д) Торғай;

Е) Ақтау;

7. Қазақстанда 01.01.1996 жылы неше көмір шахтасы жұмыс істеді?

А) 24;

В) 11;

С) 32;

Д) 41;

Е) 18;

8. Көмірдің негізгі кен орындарының Қазақстанның орталығында орналасқаны қай жағынан тиімді?

А) ауалық;

В) физикалық;

С) топырақтық;

Д) химиялық;

Е) географиялық;

9. Қазақстанда 01.01.1996 жылы неше көмір карьері жұмыс істеді?

А) 24;

В) 11;

С) 32;

Д) 41;

Е) 18;

10. Көмірді тасымалдау не арқылы жасалады?

А) өзен;

В) ұшақ;

С) кеме;

Д) темір жол;

Е) теңіз.

«Отын энергетикалық кешен» тақырыбы бойынша кроссвордты шешіңдер