Инвестициялық портфельдің табыстылығы мен тәуекелдігі

Инвестициялық портфельді құра отырып, оның тәуекелi мен табыстылығын бағалау қажет.

n кезеңінің соңында N көлеміндегі бағалы кағаздардан туратын портфельдің табыстылыгын аныктау үшін, келесі формуланы пайдалануга болады:

N

мундагы D. — портфельдің құрылуы сәтіндегі оның құрамындағы бағалы кағаздың накты түрінің үлесі г. - і-ші багалы кагаздың кутілетін (немесе накты) табыстылыгы; N - портфельден багалы қагаздардың саны.

Портфельдің тәуекелі портфельдің накты табыстылыгының күтілетін табыстылықтан орташа квадратты ауытқуымен өлшенеді және келесі формуламен аныкталады:

мундагы σn ~ портфельдің орташа квадраттық ауытқуы; D_f D_j - портфельінің бастапқы құнындағы і жэне j активтерінің үлесі; COV.. - і-шi және j-шi активтердің кутілетін табыстылыгының ковариациясы (озара әрекет ету немесе өзара тәуекелділік).

Кутшетш табыстылыкгардыц ковариациясы келеЫ формуламен есептеледк

COVij=Corij*σi*σj

мундагы CoriJ - активтердщ кутшетш табыстылыгы арасындагы корреляция коэффициент!; σi*σj i жэне j активтершщ табыстылыгыньщ орташа квадраттык ауытқулары.

Инвестициялық портфельдің тәуекелін бағалау оның, құрамына тәуекелсіз актиті енгізу (тэуекелсіз активтер мемлекет эмиссиялайтын бағалы қагаздар болып табылады) аркылы бағалауга болады, ол келесі формуламен есептеледі

σтәуекелсіз= Dn*σn

мундагы σ тәуекелсіз - портфельдің құрамына тәуекелсі активті енгізу нәтижесінде портфельдің тэуекелі D_n - бурынғы портфельдің құрылатын портфельдің үлесi; σn - бұрынгы портфельдің туекелі

Келтірілген формула портфельге тәуекелсіз активті енгізу порт­фельдің жиынтық тәуекелін төмендетеді (бірақ осымен катар табыстылык темендейді). Сондыктан тэуекелге негативті қарайтын инвес­тор инвестициялық портфельде тәуекелсіз активтерің улкен улесінің болуын таңдайды, осы ушін төлем табыстылықтың белгілі 6ip көлемін жоғалтады.

Неғұрлым инвестор жобаның тәуекелін жоғары бағаласа, соғұрлым ол оның табыстылығына жоғары талаптарды қояды. Бұл есептемелерде сәйкес дисконт нормасының (яғни тәуекел ушін сыйақыны қосу) ұлғаюы көрініс табуы мумкін.

Әдістердің eкi тобы бар - aгpeccuвmi жэне фактор бойынша (куму- ляmuвmi) олар тәуекелді толығымен және тәуекелдің әpбip түрін бөлек есепке алады.

Дисконт нормасын есептеу үшін бета-коэффициентінің әдісін капиталдың активтерді бағалау моделi (САРМ) колданылады:

R = R_f+β_(Rm-Rf)

мундагы R - инвестордың талап етілген табыс ставкасы (өзінің ка- питалына); R_f - табыстың тәуекелсіз ставкасы; β - бета коэффициенті; _Rm -нарыктың жалпы табыстылығы (бағалы қағаздардың орта нарыктық портфелі).