Мэты і задачы, асноўныя функцыі выкладання айчыннай і сусветнай мастацкай культуры.

Мэта выкладання сусветнай мастацкай культуры: фарміраванне ў школьнікаў эстэтычнай актыўнасці, эстэтычнага стаўлення да рэчаіснасці, развіццё духоўнага свету, маральнасці і творчага пачатку ў вучняў.

Кажучы словамі псіхолага З.Л. Рубінштэйна, мы ўзяліся за будаўніцтва "чалавека вялікага плану", за выхаванне духоўнасці - "вышэйшых узроўняў чалавечага жыцця". Таму-то наша мэта і незвычайна складаная, яна здаецца недасягальнай, мае занадта далёкія і нявызначаныя вынікі, якія не паддаюцца звычайнай школьнай адзнацы. І гэта сапраўды так.

Мэтавыя накірункі: Першы (вядома жа, з гэтага пачынаецца ўсё ў прадмеце мастацтва) – арганізацыя ўспрымання вучнямі мастацкіх твораў, падчас якога, дзякуючы ўзнікаючым духоўным зносінам школьнікаў з героямі мастацкіх твораў і іх творцамі, толькі і можа адбыцца іх узбагачэнне духоўнымі каштоўнасцямі, якія змяшчаюцца ў мастацкай культуры: уяўленнямі пра дабро і зло, жыццё і смерць, сэнс чалавечага існавання, шчасце, сяброўства, каханне, адносіны чалавека да прыроды і інш.

У выніку ўспрыманні вучнямі шматлікіх мастацкіх твораў якой-небудзь вызначанай эпохі ў іх складаецца абагульненыя веды аб мастацкай культуры дадзенай эпохі, іншымі словамі – яе мастацкая карціна: шматстайная, што складаецца з вялікай колькасці мастацкіх твораў розных відаў і жанраў, напоўненых розным ідэйна-эстэтычным зместам, але і спецыфічная, якая мае своеасаблівыя рысы мастацтва гэтага часу.

Другі кірунак складаецца ў фарміраванні ў школьнікаў здольнасці і ўмення ўсталёўваць узаемасувязі паміж рознымі творамі мастацкай культуры з мэтай азначэння ў іх рыс агульных і своеасаблівых, а таксама ўсталёўваць узаемасувязі паміж мастацкімі творамі мінулых эпох і нашым днём, уласным жыццём вучняў. Гэта спрыяе ўзнікненню ў вучняў мастацкай карціны свету кожнай з эпох, а затым і цэласнай мастацкай карціны міру.

Трэці – развіццё ў школьнікаў творчых здольнасцяў і заахвочванне іх да самастойнай эстэтычна-творчай дзейнасці, якая складаецца ў стварэнні школьнікамі ўласных твораў – малюнкаў і ілюстрацый, складанняў розных тыпаў, сцэнараў і іншых творчых прац.

"...Мэта мастака – не паведамляць нейкія ісціны чытачу, гледачу, слухачу і не спрабаваць павучаць яго, а завязваць з ім уяўныя зносіны і тым самым далучыць яго да сваіх каштоўнасцяў – да сваіх ідэалаў, памкненняў, маральных прынцыпаў, палітычных перакананняў, эстэтычных перажыванняў... Мастак раскрывае перад людзьмі сваю душу, як перад найблізкімі сябрамі, вызнаецца перад імі, шчыра і адкрыта, і тым самым іх выхоўвае. Такое маральна-эстэтычна-грамадзянскае выхаванне мастацтвам і дапаўняе, і паглыбляе, і мэтанакіравана пашырае досвед асобы... Значэнне мастацкіх зносін складаецца ў тым, што яно робіць нашымі партнёрамі, нашымі любімымі сябрамі выбітных прадстаўнікоў роду чалавечага, асабліва духоўна багатых і духоўна моцных, асабліва разумных і тонкіх, асабліва высакародных. Ці шматлікім людзям атрымалася ў рэальным жыцці сустракаць суразмоўцаў і здабываць блізкіх сяброў, падобных Леанарда і Джакондзе, Гётэ і яго Фаўсту, Ралану і Жану-Крыстафу, Пушкіну і Анегіну? Зносіны з імі, хай ілюзорныя, здольны мець у жыцці чалавека вялікую часам ролю, чым зносіны з рэальнымі партнёрамі..." (Каган М. З. “Свет зносін”)

Вывучэнне культуралагічных дысцыплін служыць дасягненню сацыяльна значных кампетэнтнасцяў (функцый): культурна-камунікатыўнай, мастацтвазнаўчай, мастацка-творчай і чалавекафарміруючай.

Задачы выкладання культуралагічных прадметаў мяркуюць:

- стварэнне ўмоў для засваення духоўных, маральна-этычных і мастацкіх каштоўнасцяў чалавецтва;

- фарміраванне цэласнага ведання аб культуры вызначаных эпох, беларускай нацыянальнай культуры, яе месцы ў сусветнай мастацкай культуры;

- стварэнне ўмоў для сацыяльна-культурнай адаптацыі навучэнцаў;

- фарміраванне ў школьнікаў эмацыянальна-каштоўнаснага стаўлення да з'яў мастацтва, рэчаіснасці, уласнай мастацка-творчай дзейнасці;

- развіццё творчых здольнасцяў навучэнцаў падчас іх самастойнай мастацка-творчай дзейнасці;

- стварэнне ўмоў для выяўлення мастацка адораных дзяцей і іх крэатыўнага развіцця;

- карэкцыю асобаснага развіцця, псіхафізічнае аздараўленне навучэнцаў падчас мастацка-творчай дзейнасці;

- фарміраванне ў школьнікаў устойлівай цікавасці да свету мастацтва і запатрабавання сталых зносін з ім.