ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE - TERMINY

1. Zagospodarowanie turystyczne:

· Pojęcie „zagospodarowanie turystyczne” stosowane jest przez dziedziny wiedzy zajmującej się zjawiskiem społecznym turystyki i rekreacji

· Według O. Rogalewskiego jest to „...działalność mająca na celu przystosowanie środowiska geograficznego do potrzeb turystyki”

· Według K. Naumowicza (1990) zagospodarowanie turystyczne stanowi proces przystosowania obszarów o walorach turystycznych do potrzeb wykazywanych przez uczestników ruchu turystycznego

· A. Pawlikowska-Piechotka przez pojęcie „zagospodarowanie turystyczne” rozumie „...planowe rozmieszczenie na danym obszarze infrastruktury turystycznej (noclegowej, gastronomicznej, transportowej) niezbędnej dla rozwijania funkcji turystycznych”

· Dla J. Warszyńskiej i A. Jackowskiego (1978, 28) jest to „...wynik działalności mającej na celu przystosowanie przestrzeni dla potrzeb ruchu turystycznego”

· Według J. Kaczmarka i in. zagospodarowanie turystyczne „...obejmuje te elementy, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie miejsca recepcyjnego przy założeniu maksymalnego zaspokojenia potrzeb turystów”

· W ocenie J. Warszyńskiej i A. Jackowskiego „zagospodarowanie turystyczne” jest „...jednym z podstawowych elementów podaży turystycznej...”, gdyż „...wywiera decydujący wpływ na układ przestrzenny oraz nasilenie ruchu turystycznego”. Dlatego według J. Kaczmarka celem zagospodarowania turystycznego powinno być zaspokojenie potrzeb turystów – czyli jest to tzw. „przestrzeń gościnna” rozumiana jako: „sposób zagospodarowania obszaru, umożliwiający bezpieczny i wygodny pobyt odwiedzającym. Przestrzeń gościnna składa się z elementów materialnych (organizacja przestrzeni) oraz społecznych (mieszkańcy, pracownicy sektora usługowego, zarządzający obszarem)”

Atrybuty przestrzeni gościnnej:

- ład przestrzenny, wysoki poziom estetyki

- uporządkowany, czytelny i powszechnie zrozumiały system informacji

- brak barier, umożliwiający powszechną dostępność obszaru recepcji

- łatwy dostęp dla wszystkich (także dla niepełnosprawnych, osób starszych, dzieci)

Zdaniem O. Rogalewskiego na zagospodarowanie turystyczne składa się:

- działalność mająca na celu ochronę i przystosowanie do potrzeb ruchu turystycznego walorów turystycznych

- działalność zmierzająca do zapewnienia turystom możliwości dojazdu do obszarów, miejscowości i obiektów stanowiących cele wyjazdów turystycznych

- działalność zmierzająca do zapewnienia turystom niezbędnych warunków egzystencji w miejscu lub na szlaku będącym celem podróży (głównie zaspokojenie potrzeb noclegowo-żywieniowych)

Według niektórych autorów zagospodarowanie turystyczne jest rozumiane jako „infrastruktura turystyczna”czyli: „...zespół obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie określonego obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiających zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego” (Warszyńska, Jackowski)

Kolejnym terminem używanym przez O. Rogalewskiego jest określenie „urządzenie”czyli: „Uprawianie turystyki jest możliwe dzięki temu, że trasy, po których turysta porusza się oraz miejsca, w których przebywa, są wyposażone w urządzenia ułatwiające, a niekiedy w ogóle umożliwiające zaspokojenie podstawowych potrzeb, jakie odczuwa on w czasie swojej podróży”

Według O. Rogalewskiego urządzenia umożliwiające zaspokojenie potrzeb turystów stanowią bazę materialną turystyki. Podstawowymi elementami bazy materialnej turystyki są (według kolejności zaproponowanej przez O. Rogalewskiego):

- baza komunikacyjna

- baza żywieniowa

- baza noclegowa

- baza towarzysząca

Te cztery rodzaje bazy materialnej turystyki odpowiadają podstawowym typom potrzeb wykazywanych przez turystów:

- potrzebie dotarcia do celu podróży i poruszania się po nim

- potrzebie odżywania się

- potrzebie noclegu (jeżeli wyjazd trwa więcej niż 1 dzień)

- potrzebie korzystania z urządzeń związanych z higieną osobistą

- potrzebie korzystania z różnego rodzaju innych usług

„Baza turystyczna” – urządzenia składające się na zagospodarowanie turystyczne można podzielić na urządzenia turystyczne(ich podstawową funkcją jest obsługa uczestników ruchu turystycznego) i urządzenia paraturystyczne(ich głównym zadaniem jest zaspokojenie potrzeb związanych z innymi sferami życia społeczno-gospodarczego, a turyści korzystają z nich tylko jako jedna z wielu grup użytkowników)

Do bazy paraturystycznej można zaliczyć między innymi teatry, muzea itd.

„Urządzenia paraturystyczne” to „obiekty stanowiące wyposażenie rejonu, szlaku i miejscowości mogące obsługiwać różne działy gospodarki narodowej, w tym również służyć obsłudze ruchu turystycznego”

Spośród zagranicznych autorów dosyć rozbudowaną klasyfikację zagospodarowania turystycznego podał A. Sessa, według którego zasadniczymi jego elementami są (poza zasobami turystycznymi, które również zalicza on do zagospodarowania turystycznego):

- infrastruktura ogólna – środki transportu oraz infrastruktura społeczna

- infrastruktura techniczna – telekomunikacja

- urządzenia przyjmujące turystów (urządzenia recepcyjne) – hotele, zajazdy oraz miejscowości turystyczne, ośrodki wypoczynkowe, obiekty zakwaterowania obsługi, a także placówki gastronomiczne

- urządzenia rozrywkowe i sportowe – obiekty rekreacyjne i kulturalne, obiekty sportowe

- usługi związanie z obsługą turystów – biura podróży (biura promocji hotelowej i miejscowej oraz biura informacji turystycznej), wypożyczalnie samochodów, usługi przewodnickie i związane z tłumaczeniem

Świadczenie wielu usług turystycznych wymaga powstania odpowiednich obiektów i urządzeń, często o charakterze trwałym. Ogół obiektów i urządzeń, stanowiących wyposażenie obszaru, szlaku lub miejscowości, umożliwiający zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego określa się mianem infrastruktury (bazy) turystycznej lub zagospodarowania turystycznego

Zagospodarowanie turystyczneto system połączonych ze sobą funkcjonalnie urządzeń turystycznych i usług (w niektórych przypadkach mogą to być jednak same urządzenia lub też same usługi), które występują na określonym obszarze, powstały w celu udostępnienia turystom walorów przestrzeni geograficznej (środowiska geograficznego), i które służą zaspokojeniu szeroko rozumianych potrzeb turystyczno-rekreacyjnych człowieka

Zakres terminu „Zagospodarowanie turystyczne”

2.Zagospodarowanie turystyczne jako przedmiot badań i działań

Dyscypliny wiedzy i nauki zajmujące się problematyką zagospodarowania turystycznego