Сабақты талдаудың әдістемелік аспектілері

Сабаққа төмендегі жалпы талаптар қойылады:

Нақтылық, айқындық, дәлдік және басты дидактикалық мақсаттың шынайылығы.

Оқу материалының мазмұнын дұрыс психология-дидактикалық негізде оқу.

Сабаққа және оның әрбір құрлымдық элементтеріне формалар мен әдістерді педагогикалық жағынан ақталған таңдау жасау.

Сабақтың жалпы дидактикалық және жекелеген мақсаттарына байланысты оқушылардың жекелей және топтық жұмыстарын мақсатты сабақтастыру.

Сабақты әдістемелік талдау.

Сабақтың негізгі оқу мақсаты-(мақсат әдістемелік нұсқауларда тұжырымдаған немесе мұғалім өз бетінше белгілейді).

Жанама оқу мақсаттары:

а) оларды қоюдың құқықтылығы б) негізгі мақсатқа жатқызу в) жанама мақсаттарға қол жеткізу.

Жанама тәрбиелеу және дамыту мақсаттары:

а) оларды қоюдың құқықтылығы; ә) негізгі мақсатқа жатқызу ; в) қол жеткізу дәрежесі және деңгейі.

Сабақтың әдістемелік логикасы:

а) сабақтың құрлымы; б) сабақтың құрлымының негізділігі; в) сабақты хронометраждау және уақытты бөлудің мақсаттылығы; г) үй тапсырмасын тексерудің мақсаттылығы және сипаты; д( оқушылар үшін міндет қоюдың сипаты және оқушыларды мотивациялау (ашық, жабық, мұғалім береді немесе оқушы қорытындылайды, тақтаға жазылады немесе оқушылардың дәптеріне жазылады, аралық нәтижелерді сабақ барысында мақсатқа байланысты жүргізіле ме?) е) мұғалімнің жаңа пайымдау сипаты (бастама мұғалімнен немесе оқушының қабылдау және пайымдау сипаты. Ж) білік пен дағдыны дамыту (материалды есте сақтау және пайдалану) з) сабақтың нәтижелілігі, мұғалімнің бағалау қызметі және оқушының өзін-өзі бағалауы, үй жұмысын ұйымдастыру.

Оқытудың әр түрлі құралдарын пайдалану: әр түрлі сипаттағы тапсырмалар, үлгілер, нұсқалар, алгоритмдер, тіректер, өз бетінше бақылау өзектері, ақпарат сөздерінің уақытша шектегіштері (оның ішінде оқытудың техникалық құралдарын пайдалану, тақталар, карточкалар, плакаттар, тірек сигнплдары)

Әр түрлі әдістемелік тәсілдерді пайдалану:

а) тәсілдің мақсатқа немесе жанама міндеттерге теңбе-теңдігі;

б) тәсілдердің пайдалану орнының негізделуі; в) тәсілді пайдаланудың тиімділігі.

Оқытуда әр түрлі ұйымдастыру формаларын пайдалану

Жұмыстың ұйымдастырудың жекелей, сараланған, топтық, жұптық, жаппай түрі

8.Сабақтың мазмұндық логикасы, оның ақпараттық құндылығы.

Оқу сабақтарын талдауға жүйелі келістің әдістемесі мен технологиясы.

Жүйелі келіс-байланыстардың әр алуан түрлері бөлініп шығатын тұтастай жүйе ретіндегі нысаналарды қарастыру негізге алатын педагогикалық қызметтің бағыты. Педагогикада мақсаттың, қағидалардың, мазмұнның және білім беру құралдарының сәйкес түрлерін анықтайтын жүйелі келістің қатаң және босаң түрлерін анықтайтын жүйелі келістің қатаң және босаң түрлерін айырып көрсетеді.

Мұғалім аттестациялауда, педагогикалық тәжірибені, мұғаліммен келіспеушілік жағдаяттарды жалпылауда өтікзіледі.

Сабақты толық талдаудың сүлбесінің жобасы.

Сабақтың мақсатын талдау.

Талдау сұрақтары:

Бағдарламалық талаптарға сәйкес сабақтың мақсатының дұрыстығы және негізділігі: материалдардың мазмұны; оқушылардың білімі мен білігінің қажетті деңгейі; берілген тақырып бойынша сабақтар жүйесіндегі сабақтың орны; сыныптың дайындығы; мұғалімнің өзінің мүмкіндіктері; оқытудың соңғы нәтижесіне болжау.

Мақсатты оқушыларға жеткізудің формалары мен әдістері. Бұл формалар мен әдістердің мақсаттылығы.

Қойылған мақсатқа жету дәрежесі.

ІІ. Сабақтың құрлымы мен ұйымдастыруын талдау.

Талдау сұрақтары:

Сабақтың құрлымының оның мақсаттары мен типіне сәйкестігі.

Сабақтың кезеңдерінің логикалық жүйелілігімен өзара байланысы.

Уақытты сабақтың кезеңдері бойынша бөлудің мақсаттылығы.

Бөлменің жабдықтарын пайдаланудың жаңашылдығы.

Мұғалім мен оқушылардың еңбегін ғылыми түрде ұйымдастыру.

Сабақтың басталуы мен аяқталуын ұйымдастыру.

Сабақ жүргізудің оңтайлы қарқыны.

Жоспардың болуы және оның орындалу дәрежесі.

ІІІ. Сабақтың мазмұнын талдау

Талдау сұрақтары:

Сабақ мазмұнының стандарттың талаптарына сәйкестігі.

Мазмұндардың логикалығы.

Мазмұндардың қарапайымдылығы.

Мазмұндардың ғылымилығы.

Тақырып бойынша басты идеяларды бөліп көрсету.

Сабақ мазмұнының оқушылардың сұрақтары мен мүдделерімен байланысы.

ІҮ. Сабақ өткізуді (мұғалімнің қызметін) талдау әдістемесі

Талдау сұрақтары:

Оқыту әдістеін, тәсілдерін және құралдарын мыналарды ескере отырып дұрыс таңдау: сабақтың тақырыбы; сабақтың мақсаты; сыныптың мүмкіндіктері; оқу-материалдық базасы;

Сабақта пайдаланылатын әдістер мен тәсілдердің әр алуандығы.

Оқушыларға жаңа ұғымдарды қалыптастыру

Жаңа материалды сапалы меңгеру (мғалім сапалы меңгеруде қалай анықтайды).

Оқу құралдарын пайдалану.

Мұғалімнің оқушылардың өз бетінше жұмысын ұйымдастыру.

Мғалімнің педагогикалық техникасы: сөйлеу қарқыны, дикциясы, баяндаудың эмоционалдығы, арнайы терминологияларды дәл пайдалануы, жекелей қарым-қатынас жасай білу, оқушыға ықпал ету тәсілдері.

Ү. Оқушылардың сабақтағы жұмысын талдау

Талдау сұрақтары:

Сабақтың әр түрлі кезеңдеріндегі оқушылардың жұмысқы қабілеттілігі мен белсенділігі.

Сабаққа және тақырыпқа қызығушылық.

Оқушылар жұмыс тәсілдерінің тиімді түрлерін игерген бе. Сабақтағы еңбек мәдениеті. Оқушылардың бірығай талаптарды орындауы.

Өз бетінше бақылаудың болуы.

Оқушылардың білімі мен білігінің сапасы (білімнің тереңдігі, сапалылығы, басты жағдайды ажырата білу, білім мен дағдыны әр түрлі жағдайларда пайдалана білу.

Білімді өз бетінше ала білу, пайымдаудың дербестігі.

Мұғалімнің бағасына реакциясы.

ҮІ. Үй тапсырмасын талдау.

Талдау сұрақтары:

Үй тапсырмасын тексерудің әдістері мен тәсілдері.

Берілген сабақта үй тапсырмасын түсіндіру, оның мақсаттары және бұл мақсаттарды оқушылардың сезінуі.

Үй тапсырмасының көлемі.

Үй тапсырмасының сипаты (жаттығу, шығармашылық, бекіту, дамыту, саралау)

Үй тапсырмасының барлық оқушылар мүмкіндігіне сәйкестігі.

Үй тапсырмасының сабақ барысында дайындығы.

Үйге тапсырма берудың әдістемесі, нұсқаулар.

Үй тапсырмасынан күтілетін қайтарым (мұғалім өзінің алдына: «Мен оқушыларға осы тапсырманы неге бердім?» деген сұрақ қоя ма?

ҮІІ. Сабақтың санитарлық-гигеналық жағдайын бағалау

Талдау сұрақтаы:

Сынып тақтасы (формасы, түсі, тазалығы, бормен жазуға, көрнекілікті жасына сәйкестігі).

Жарықтандыру деңгейі, бөлменің тазалығы.

Оқушыларды оқу бөлмесіне олардың денсаулық ерекшеліктерін ескере отырып орналастыру.

Оқушылардың дене білімімен жұмыс істеу тәсілдері мен әдістері.

Желдету режимі, физкультура минутын өткізу.

Нормаға сәйкес келетін көрнекілікті қолдану

Қажетті сабақтарда еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі ережелерін сақтау.

ҮІІІ. Сабақты психологиялық талдау.

Талдау сұрақтары:

Сабақ басталардағы және сабақ барысындағы оқушылардың психологиялық күйі.

Оқушылардың есте сақтауын жаттықтыру және дамыту, сабақты ұйымдастыру есте сақтаудың барлық түрлерін дамытуға қалай ықпал етті.

Оқушылардың ойлауын дамыту: проблемалық жағдаяттар туғызу, ойлау операцияларының параметірлерін қалыптастыратын тапсырмаларды пайдалану.

Материалды бейнелі түрде беру арқылы оқушылардың қиялын дамыту.

Оқушылардың материалды оймен қабылдауын ұйымдастырудың тәсілдері.

Оқыту процесінде оқушының эмоциясын тарту немесе барлық есеп ойлау қызметіне жасалады.

Сабақ бойынша жалпы қорытынды.

Мұғалімнің сабақты өз бетінше талдау бағасы.

Сабақтың қойылған мақсатына жетуінің жалпы бағасы.

Сабақтың лайықтылығының аргументті сипаттамасы:

шығармашылық элементтері, тапқырлық, нәтижелілік.

Сабақтың кемшіліктері, кемшіліктің себептерінің диагностикасы, оларды жоюдың нақты ұсыныстары.

Қорытындылар мен ұсыныстар негізінде өз бетінше білім алуға нұсқаулар, қайталап талдаудың мерзімдерін анықтау.

Құрылымдық-уақыттық- сабақтың уақытын оның әрбір кезеңдері бойынша пайдаланудың бағасы.

Кешінде-сабақтың дидактикалық, психологиялық және басқа да негіздерін бір мезгілде талдау. Мұғалімнің жұмыс жүйесін анықтауда бір тақырып бойынша 34 сабақ талданады.