Бап. Жерге меншiк

Тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ жер ќоры

1. Ќазаќстан Республикасыныѕ жер ќоры нысаналы маќсатына сјйкес мынадай санаттарєа бґлiнедi:

1) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер;

2) елдi мекендердiѕ (ќалалардыѕ, кенттер мен ауылдыќ елдi мекендердiѕ) жерi;

3) ґнеркјсiп, кґлiк, байланыс, єарыш ќызметі, ќорєаныс, ўлттыќ ќауіпсіздік мўќтажына арналєан жер жјне ауыл шаруашылыєына арналмаєан ґзге де жер;

4) ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтардыѕ жерi, сауыќтыру маќсатындаєы, рекреациялыќ жјне тарихи-мјдени маќсаттаєы жер;

5) орман ќорыныѕ жерi;

6) су ќорыныѕ жерi;

7) босалќы жер.

2. Осы баптыѕ 1-тармаєында аталєан жер белгiленген нысаналы маќсатына сјйкес пайдаланылады. Жердiѕ ќўќыќтыќ режимi оныѕ ќай санатќа тиесiлiлiгiне жјне жердi (аумаќты) аймаќтарєа бґлуге сјйкес рўќсатты пайдаланылуына негiзделiп айќындалады.

3. Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында табиєи жаєдайлары бойынша мынадай аймаќтар ерекшеленедi:

1) орманды дала;

2) дала;

3) ќуаѕ дала;

4) шґлейттi;

5) шґлдi;

6) тау етегi-шґлдi-далалыќ;

7) субтропикалыќ шґлдi;

8) субтропикалыќ-тау етегi-шґлдi;

9) орта азиялыќ таулы;

10) оѕтїстiк-сiбiр таулы аймаќтар.
Ескерту. 1-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2012.01.06 N 529-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік жиырма бір кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

2-бап. Жердi санаттарєа жатќызу, оларды бiр санаттан
басќасына ауыстыру

Жердi осы Кодекстiѕ 1-бабында аталєан санаттарєа жатќызуды, сондай-аќ жердi оныѕ нысаналы маќсатыныѕ ґзгеруiне байланысты бiр санаттан басќасына ауыстыруды Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі, облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдары осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕ актiлерiнде белгiленген, жер учаскелерін беру жјне алып ќою, соныѕ ішінде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою жґнiндегi ґз ќўзыретi шегiнде жїргiзедi. P080734
Ескерту. 2-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2007.07.06 N 279, 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

бап. Жерге меншiк

Ќазаќстан Республикасында жер мемлекеттiк меншiкте болады. Жер учаскелерi осы Кодексте белгiленген негiздерде, шарттар мен шектерде жеке меншiкте де болуы мїмкiн.

4-бап. Жер заѕдарыныѕ принциптерi

Ќазаќстан Республикасыныѕ жер заѕдары:

1) Ќазаќстан Республикасы аумаєыныѕ тўтастыєы, ќол сўєылмаушылыєы жјне бґлiнбейтiндiгi;

2) жердi табиєи ресурс, Ќазаќстан Республикасы халќыныѕ ґмiрi мен ќызметiнiѕ негiзi ретiнде саќтау;

3) жердi ќорєау жјне ўтымды пайдалану;

4) экологиялыќ ќауiпсiздiктi ќамтамасыз ету;

5) жердi нысаналы пайдалану;

6) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жердiѕ басымдыєы;

7) жердiѕ жай-кїйi жјне оєан ќолжетiмдiлiк туралы аќпаратпен ќамтамасыз ету;

8) жердi пайдалану мен ќорєау жґнiндегi iс-шараларды мемлекеттiк ќолдау;

9) жерге залал келуiн болдырмау немесе оныѕ зардаптарын жою;

10) жердi аќылы пайдалану принциптерiне негiзделедi.

5-бап. Жер заѕдарыныѕ мiндеттерi

Ќазаќстан Республикасы жер заѕдарыныѕ мiндеттерi: жер учаскесiне меншiк ќўќыєы мен жер пайдалану ќўќыєы туындауыныѕ, ґзгертiлуi мен тоќтатылуыныѕ негiздерiн, шарттары мен шектерiн; жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардыѕ ќўќыќтары мен мiндеттерiн жїзеге асыру тјртiбiн белгiлеу; жердi ўтымды пайдалану мен ќорєауды, топыраќ ќўнарлылыєын ўдайы ќалпына келтiрiп отыруды, табиєи ортаны саќтау мен жаќсартуды ќамтамасыз ету маќсатында жер ќатынастарын реттеу; шаруашылыќ жїргiзудiѕ барлыќ нысандарын теѕ ќўќыќпен дамыту їшiн жаєдайлар жасау; жеке жјне заѕды тўлєалар мен мемлекеттiѕ жерге ќўќыќтарын ќорєау; жылжымайтын мїлiк рыногын жасау мен дамыту; жер ќатынастары саласында заѕдылыќты ныєайту болып табылады.

6-бап. Жер заѕдары

1. Ќазаќстан Республикасындаєы жер заѕдары Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына негiзделедi жјне осы Кодекс пен Ќазаќстан Республикасыныѕ осыєан сјйкес ќабылданатын нормативтiк ќўќыќтыќ актілерінен тўрады.

2. Жер ќойнауын, суды, атмосфералыќ ауаны, орман-тоєайды жјне ґзге де ґсiмдiктердi, жануарлар дїниесiн, экологиялыќ, єылыми жјне мјдени жаєынан ерекше ќўндылыєы бар ќоршаєан орта объектiлерiн, ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды пайдалану мен ќорєау жґнiндегi ќатынастар Ќазаќстан Республикасыныѕ арнаулы заѕдарымен реттеледi. K070212, Z060175

3. Жер ќатынастары субъектiлерiнiѕ ґздерiне тиесiлi ќўќыќтарды жїзеге асыруы табиєи pecуpc ретiндегi жерге жјне ќоршаєан ортаныѕ ґзге де объектiлерiне, сондай-аќ басќа тўлєалардыѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiне зиян келтiрмеуге тиiс.

4. Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ жер, экология , орман , су заѕдарында жер ќойнауы, ґсiмдiктер мен жануарлар дїниесi , ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтар туралы заѕдарында ґзгеше кґзделмесе, жер учаскелерiн иелену, пайдалану жјне оларєа билiк ету, сондай-аќ олармен мјмiле жасасу бойынша мїлiктiк ќатынастар Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ заѕдарымен реттеледi.

5. Жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ заѕдарда белгiленген ќўќыќтарын мемлекеттiк органдардыѕ актiлерiмен шектеуге болмайды.

6. Егер осы Кодексте немесе Ќазаќстан Республикасыныѕ басќа да заѕ актiлерiнде ґзгеше кґзделмесе, шетелдiктер, азаматтыєы жоќ адамдар, сондай-аќ шетелдiк заѕды тўлєалар жер ќўќыєы ќатынастарында Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарымен жјне заѕды тўлєаларымен теѕ ќўќыќтарды пайдаланады жјне сондай мiндеттер атќарады.

7. Басќа мемлекеттердiѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында жер пайдалану ќўќыєы Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шарттарєа сјйкес туындайды.
Ескерту. 6-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.01.09 N 213 Заѕымен.

7-бап. Халыќаралыќ шарттар

Егер Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шартта осы Кодекстегiден ґзгеше ережелер белгiленсе, аталєан шарттыѕ ережелерi ќолданылады. Халыќаралыќ шарттан оны ќолдану їшiн заѕ актiсiн шыєару талап етiлетiн жаєдайларды ќоспаєанда, Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шарттар жер ќатынастарына тiкелей ќолданылады.

8-бап. Жердi аймаќтарєа бґлу

1. Аймаќтарєа бґлу - жер аумаєын оныѕ нысаналы маќсаты мен пайдаланылу режимiн белгiлей отырып айќындау.

1-1. Елді мекендерде жерді аймаќтарєа бґлу баєалау аймаќтарыныѕ шекараларын жјне жер учаскелеріне тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына тїзету коэффициенттерін айќындау маќсатында жїргізіледі.

2. Жерді аймаќтарєа бґлуді облыстар, республикалыќ маѕызы бар ќала, астана, аудандар, облыстыќ маѕызы бар ќалалар деѕгейінде ўйымдастыруды облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ тиісті ујкілетті органдары жїзеге асырады. Жерді аймаќтарєа бґлу жобасын (схемасын) облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ тиісті ґкілді органдары бекітеді.
Жердіѕ нысаналы маќсатыныѕ жіктемесі жерді аймаќтарєа бґлу жобаларыныѕ (схемаларыныѕ) негізінде јзірленеді жјне оны облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдары бекітеді.

3. Алып тасталды - ЌР 2006.01.10. N 116 Заѕымен.

4. Жердi аймаќтарєа бґлу кезiнде белгiленген, аумаќты пайдаланудыѕ нысаналы режимi жер ќўќыєы ќатынастарыныѕ субъектiлерi їшiн мiндеттi болып табылады.

5. Жердi аймаќтарєа бґлу жергiлiктi атќарушы органдардыѕ шешiмi бойынша жїргiзiледi жјне бюджет ќаражаты есебiнен жїзеге асырылады.
Ескерту. 8-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

9-бап. Жер їшiн тґленетiн тґлемдер

1. Меншiктегi, тўраќты жер пайдаланудаєы немесе бастапќы уаќытша ґтеусiз жер пайдаланудаєы жер учаскелерiне Ќазаќстан Республикасыныѕ салыќ заѕдарына сјйкес жер салыєы салынады.

2. Мемлекет уаќытша ґтеулi пайдалануєа (жалєа) берген жер учаскелерi їшiн жер учаскелерiн пайдалану тґлемаќысы алынады.
Жер учаскелерiн пайдалану тґлемаќысын есептеу жјне бюджеттiѕ кiрiсiне тґлеу тјртiбi Ќазаќстан Республикасыныѕ салыќ заѕдарына сјйкес айќындалады.
Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында басќа мемлекеттерге жер учаскесi жалєа берiлген кезде жер учаскелерiн пайдалану тґлемаќысыныѕ мґлшерi Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шарттарда айќындалады.

3. Жер учаскелерiн мемлекеттiк меншiктен жеке меншiкке ґтеулі негізде сату, ґзініѕ жер учаскелерін беру жґніндегі ќўзыреті шегінде облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ, аудандыќ маѕызы бар ќала, кент, ауыл (село), ауылдыќ (селолыќ) округ јкімініѕ шешiмi бойынша аќысы бiрден тґленiп не тґлеу мерзімі ўзартылып жїзеге асырылады, бўєан:

1) Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына - тўрєын їй-жайлардыѕ меншiк иелерiне кондоминиум объектiлерiндегi мiнсiз їлесi ретiнде;

2) Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына осы Кодекстіѕ 50-бабыныѕ 2-тармаєына сјйкес ґзiндiк ќосалќы шаруашылыєын жїргiзу, баєбандыќ, жеке тўрєын їй жјне саяжай ќўрылыстары їшiн;

2-1) Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі белгілеген тјртіппен айќындалатын халыќаралыќ ќатысуы бар єылыми орталыќтарєа;

2-2) тізбесін жјне тізбеге енгізу їшін таѕдау критерийлерін Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі айќындайтын отандыќ ґнеркјсіп орындарына;

2-3) «Жеке кјсіпкерлік туралы» Ќазаќстан Республикасы Заѕыныѕ 19-бабы 2-тармаєы бірінші бґлігініѕ 5) тармаќшасына сјйкес объектілер салуєа берілген шаєын кјсіпкерлік субъектілеріне;

3) осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде кґзделген ґзге де жаєдайларда, жер учаскесi меншiкке ґтеусiз негiзде берiлетiн жаєдайлар ќосылмайды.
Жер учаскесiне жеке меншiк ќўќыєын ґтеулi тїрде беру (сату) (бўдан јрi - жер учаскелерi їшiн тґлемаќы) немесе уаќытша ґтеулi жер пайдалану (жалдау) ќўќыєын ґтеулi тїрде бepу (сату) тґлемаќысы (бўдан јрi - жалдау ќўќыєын сату тґлемаќысы) жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына тїзету коэффициенттерiн ќолдану арќылы шыєарылатын кадастрлыќ (баєалау) ќўны негiзiнде есептеледi.

4. Мемлекеттiѕ ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерiн жеке меншiкке сатќаннан тїсетiн ќаражат Ўлттыќ ќорєа аударылады жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен пайдаланылады.

5. Ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќ, баєбандыќ жїргізу, жеке тўрєын їй жјне саяжай ќўрылысы їшiн, осы Кодексте жер учаскелерін аќылы тїрде беру кґзделген ґзге де маќсаттар їшін ґтеусiз берiлген жер учаскесiнiѕ нысаналы маќсаты ґзгерген жаєдайда, осы Кодекстіѕ 44-бабыныѕ 6-тармаєында белгіленген шартпен елді мекенніѕ бас жоспарында кґзделген объектілерді салу їшін берілген жер учаскесін ќоспаєанда, жер учаскесiнiѕ меншiк иесi жер учаскесiнiѕ ґзгерген нысаналы маќсаты їшiн Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕында кґзделген кадастрлыќ (баєалау) ќўнына теѕ болатын соманы бюджеттiѕ кiрiсiне тґлеуге мiндеттi.
Жергілікті атќарушы орган осы тармаќтыѕ бірінші бґлігінде кґзделген ерекше жаєдайда жер учаскесініѕ нысаналы маќсаты ґзгергенде жер учаскесініѕ бюджетке тґлеуге жатпайтын кадастрлыќ (баєалау) ќўныныѕ сомасын жер учаскесініѕ орналасќан жері бойынша жергілікті ґкілді органмен келіседі.
Елді мекенніѕ аумаєы шегіндегі ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы, сондай-аќ ауыл шаруашылыєында пайдаланылатын жер учаскесініѕ нысаналы маќсаты, мемлекет мўќтажы їшін алып ќойылєан жерлерді ќоспаєанда, ауыл жјне орман шаруашылыєын жїргізумен
байланысты емес маќсаттарда пайдалану їшін ґзгертілген жаєдайда, аталєан жер учаскесініѕ меншік иесі жер учаскесініѕ ґзгерген нысаналы маќсаты їшін Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында кґзделген кадастрлыќ (баєалау) ќўны мен осы учаскеніѕ бўрын
мемлекеттен сатып алынєан баєасы арасындаєы айырмаєа теѕ соманы бюджетке тґлеуге міндетті.

6. Мемлекеттiк заттай гранттар тїрiндегi жер учаскелерi мен жер пайдалану ќўќыєы инвестициялыќ жобаныѕ атќарылуын жїзеге асыратын Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕды тўлєасына осы Кодекске жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ инвестициялар туралы заѕдарына сјйкес берiледi.
Облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ жер учаскесін заттай грант ретінде беру туралы шешімі оныѕ жер учаскелерін беру жґніндегі ќўзыреті шегінде инвестициялар жґніндегі ујкілетті органныѕ шешімі негізінде ќабылданады.

7. Меншiк иесi жер учаскесiн сатќан немесе жалєа берген кезде, мемлекеттiк емес жер пайдаланушы ґзiне тиесiлi жер пайдалану ќўќыєын басќа тўлєаларєа сатќан кезде, сондай-аќ ол жер учаскесiн кейiнгi жер пайдаланушыларєа жалєа берген кезде, жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ мґлшерi, мерзiмдерi мен нысаны Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ заѕдарына сјйкес сатып алу-сату немесе мїлiк жалдау шарттарымен айќындалады.

8. Жер учаскесі ўлттыќ компания мјртебесі бар јлеуметтік-кјсіпкерлік корпорацияларєа жер учаскесініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўны бойынша есептелетін баєа бойынша жарєылыќ капиталыныѕ (меншігініѕ) тґлеміне берілуі мїмкін.
Бўл ретте жер учаскесін ўлттыќ компания мјртебесіне ие јлеуметтік-кјсіпкерлік корпорациялардыѕ меншігіне ресімдеу жарияланєан акциялар шыєарылымы мемлекеттік тіркелгеннен кейін жїзеге асырылады.
Ескерту. 9-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2005.05.04 N 48, 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2006.07.05 N 162, 2007.07.06 N 279, 2009.02.13 N 135-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 3-баптан ќараѕыз), 2011.03.24 N 420-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

10-бап. Жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ
ставкалары жјне жер учаскесiнiѕ кадастрлыќ
(баєалау) ќўны

1. Ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелері жеке меншікке берілген, оларды мемлекет немесе мемлекеттiк жер пайдаланушылар жалєа берген кезде жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларын, жалдау ќўќыєын сату тґлемаќысыныѕ мґлшерiн жјне мемлекеттік меншіктегі жјне жер пайдалануєа берілмеген жер учаскелеріне жекеше сервитут белгілеу їшін тґлемаќыныѕ мґлшерін Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлейдi.
Жер учаскелерi жеке меншiкке берiлген кезде олар їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкалары облыс орталыќтарында, республикалыќ маѕызы бар ќалаларда, астанада, облыстыќ жјне аудандыќ маѕызы бар ќалаларда, кенттер мен ауылдыќ елді мекендерде жергілікті жаєдайлар мен ерекшеліктерге ќарай облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ ґкілді жјне атќарушы органдарыныѕ бірлескен шешімдерімен белгiленедi.
Бўл ретте жер учаскелерiн пайдалану тґлемаќысыныѕ ставкалары жер салыєы ставкаларыныѕ мґлшерiнен тґмен болып белгiленбейдi.
Жалдау ќўќыєын сату тґлемаќысы наќты жер учаскесiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнына ќарай сараланып белгiленедi.

2. Наќты жер учаскесініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын мемлекеттік жер кадастрын жїргізетін мамандандырылєан мемлекеттік кјсіпорындар мемлекеттіѕ жеке меншікке немесе жалєа ґтеулі негізде беретін жер учаскелері їшін тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына сјйкес оєан тїзету (арттыратын немесе кемітетін) коэффициенттерін ќолдана отырып белгілейді жјне облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, жергілікті атќарушы органдарыныѕ жер учаскелерін беру жґніндегі ќўзыреті шегінде облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ ујкілетті органы їш жўмыс кїні ішінде бекітетін жер учаскесініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын айќындау актісімен ресімдейді.
Астана ќаласыныѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, облыс орталыќтарыныѕ маѕындаєы аймаќта жјне курортты аймаќта орналасќан елдi мекендерде (кенттер мен ауылдыќ елдi мекендерде) жеке меншiкке берiлетiн жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкалары екi есе арттырылады.

3. Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына жеке меншiкке ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќ жїргiзу, баєбандыќ жјне саяжай ќўрылысы їшiн тегiн берудiѕ белгiленген нормаларынан артыќ берiлетiн ќосымша жер учаскелерiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўны баєаланатын учаскелерге неєўрлым жаќын орналасќан ауылдыќ елдi мекендердiѕ жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына негiзделе отырып айќындалады.

4. Елдi мекендердiѕ шегiнен тыс орналасќан, азаматтарєа жјне мемлекеттiк емес заѕды тўлєаларєа ќўрылыс жїргiзу їшiн берiлген (берiлетiн) немесе їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) мен олардыѕ кешендерi салынєан жер учаскелерi бойынша, осы баптыѕ 4-1-тармаєында кґрсетілген жерлерді ќоспаєанда, їйлердiѕ (ќўрылыстардыѕ, єимараттардыѕ) пайдаланылу маќсатына сјйкес ќызмет кґрсетуге арналєан жердi ќоса алєанда, оларды кадастрлыќ (баєалау) ќўны облыстыќ маѕызы бар ќалаларда аталєан маќсаттар їшiн берiлген (берiлетiн) жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларыныѕ он процентi мґлшерiне негiзделе отырып айќындалады.

4-1. Елді мекендердіѕ шегінен тыс орналасќан, осы Кодекстіѕ 97-бабына сјйкес ауыл шаруашылыєыныѕ жўмыс істеуі їшін ќажетті їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) салынєан, шаруа немесе фермер ќожалыєын жјне ауыл шаруашылыєы ґндірісін жїргізу їшін берілген (берілетін) жер учаскелері бойынша, оларєа ќызмет кґрсетуге арналєан жерлерді ќоса алєанда, кадастрлыќ (баєалау) ќўны жер учаскелерін ауыл шаруашылыєы маќсаты їшін жеке меншікке берген кезде оларєа тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларыныѕ мґлшерiне негiзделе отырып айќындалады.

5. Осы баптыѕ 3 жјне 4-тармаќтарында аталєан жер учаскелерiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын айќындау кезiнде, осы Кодекстiѕ 11-бабыныѕ 4-тармаєыныѕ 3) тармаќшасына сјйкес осы учаскелердiѕ ќызмет кґрсету саласы орталыќтарынан ќашыќтыєына байланысты тїзету коэффициенттерi ќолданылады
Ескерту. 10-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2007.07.06 N 279, 2011.03.24 N 420-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕдарымен.

11-бап. Жер учаскелерi їшiн тґлемаќыныѕ базалыќ
ставкаларына тїзету коэффициенттерi

1. Аудандыќ маѕызы бар ќалалардаєы, кенттер мен ауылдыќ елдi мекендердегi баєалау аймаќтарыныѕ шекаралары жјне жер учаскелері їшін тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына тїзету коэффициенттерi ауданныѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ўсынысы бойынша аудандыќ ґкілді органныѕ, ал облыстыќ маѕызы бар ќалаларда, республикалыќ маѕызы бар ќалаларда, астанада - облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ўсынысы бойынша облыстыќ (республикалыќ маѕызы бар ќала, астана) ґкілді органныѕ шешімімен бекітіледі.
Бўл ретте арттыратын немесе кемiтетiн коэффициенттердiѕ шектi (еѕ жоєары) мґлшерi екi еседен аспауєа тиiс.

2. Мемлекет ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiн жїргiзу їшiн беретiн жер учаскелерiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын айќындау кезiнде жер учаскесiнiѕ сапалыќ жай-кїйiне, орналасуына, сумен ќамтамасыз етiлуiне, ќызмет кґрсету орталыќтарынан ќашыќтыєына байланысты тїзету (арттыратын немесе кемiтетiн) коэффициенттерi ќолданылады.

3. Алќаптардыѕ тїрi мен топыраќтардыѕ їлгiсi бойынша жер учаскесiнiѕ сапалыќ жай-кїйi жер-кадастр карталары, топыраќ, геоботаникалыќ, топыраќ-мелиорация жјне басќа зерттеу материалдары негiзiнде аныќталады:

1) егiстiк ќўрамында пайдаланылатын жер учаскесiнiѕ ќўнын белгiлеу їшiн оныѕ мелиорациялыќ жай-кїйi мен жер бетiнiѕ еѕiстiгiне ќарай мынадай тїзету коэффициенттерi ќолданылады:
жердiѕ мелиорациялыќ жай-кїйi:
жаќсы (топыраєы тўзды емес жјне сортаѕ емес, тассыз, эрозияєа ўшырамаєан; жер асты суларыныѕ тереѕдiгi: тўщы су - 3 метрден астам, минералды су - 6 метрден астам) - 1,2;
ќанаєаттанарлыќ (топыраєы аздап тўзды, сортаѕдау, тасы аз, аздап эрозияєа ўшыраєан; минералдануы тґмен жер асты суларыныѕ тереѕдiгі 3-6 м) - 0,9;
ќанаєаттанєысыз (топыраєы орташа жјне аса тўзданєан, орташа жјне аса сортаѕ, тастаќ, орташа жјне кїштi эрозияєа ўшыраєан; 1 г/л астам минералданєан жер асты суларыныѕ тереѕдiгi 3 метрден кем) - 0,6;
жер бетiнiѕ еѕiстiгi:
1 градусќа дейiн - 1; 1-ден 3 градусќа дейiн - 0,98; 3-тен 5 градусќа дейiн - 0,96; 5-тен 7 градусќа дейiн - 0,93; 7 градустан астам - 0,86;

2) табиєи жем-шґп алќаптары (шабындыќ, жайылым) ќўрамында пайдаланылатын жер учаскелерiнiѕ ќўнын айќындау їшiн учаскенiѕ сапалыќ жай-кїйi мен жер бетiнiѕ еѕiстiгiне ќарай мынадай тїзету коэффициенттерi ќолданылады:
жаќсартылєан шабындыќтар мен жайылымдар:
кґп жылдыќ шґп егiлiп, тїбегейлi жаќсартылєан - 1,2;
ґсiмдiк жамылєысыныѕ тїр-ќўрамын ґзгертпей, беткi ќабаты жаќсартылєан - 1,1;
шабындыќ жердiѕ жай-кїйi:
жаќсы (ластанбаєан, бўта-шiлiк баспаєан, аєаш ґспеген, тассыз, аймаќтыќ ґсiмдiктердiѕ белгiлерi жаќсы байќалатын жер учаскесi) - 1,2;
ќанаєаттанарлыќ (ластанєан, бўта-шiлiк басып кеткен, аєаш ґскен, тастаќ, ґсiмдiк жамылєысыныѕ аймаќтыќ ќўрылымы бўзылєан жер учаскесi. Аталєан белгiлер аумаќтыѕ 40 процентiне дейiнгi алаѕынан кґрiнедi) - 0,9;
ќанаєаттанєысыз (ластанєан, бўта-шiлiк басып кеткен, аєаш ґскен, тастаќ, ґсiмдiк жамылєысыныѕ аймаќтыќ ќўрылымы бўзылєан жер учаскесi. Аталєан белгiлер аумаќтыѕ 40 процентiнен астам алаѕынан байќалады) - 0,7;
жер ќабатыныѕ еѕiстiгi:
3 градусќа дейiн - 1; 3,1-ден - 6 градусќа дейiн - 0,95; 6,1-ден - 10 градусќа дейiн - 0,9; 10,1-ден - 20 градусќа дейiн - 0,85; 20 градустан астам - 0,5;
жайылымдыќ жердiѕ жай-кїйi:
жаќсы (ластанбаєан, бўта-шiлiк (азыќќа жарамайтын бўталар) баспаєан, аєаш ґспеген, тассыз, аймаќтыќ ґсiмдiктердiѕ белгiлерi жаќсы байќалатын жер учаскесi) - 1,2;
ќанаєаттанарлыќ (ластанєан, бўта-шiлiк (азыќќа жарамайтын бўталар) басќан, аєаш ґскен, тастаќ, ґсiмдiк жамылєысыныѕ аймаќтыќ ќўрылымы бўзылєан, ќатты тапталєан жайылымдары, жалаѕаш сорлары бар, сортаѕ топыраќты, таќыр жер учаскесi. Аталєан белгiлер аумаќтыѕ 40 процентiне дейiнгi алаѕынан кґрiнедi) - 0,9;
ќанаєаттанєысыз (ластанєан, бўта-шiлiк (азыќќа жарамайтын бўталар) басќан, аєаш ґскен, тастаќ, ґсiмдiк жамылєысыныѕ аймаќтыќ ќўрылымы бўзылєан, ќатты тапталєан жайылымдары, жалаѕаш сорлары бар, сортаѕ топыраќты, таќыр жер учаскесi. Аталєан белгiлер аумаќтыѕ 40 процентiнен астам алаѕынан байќалады) - 0,6;
жер ќабатыныѕ еѕiстiгi:
12 градусќа дейiн - 1; 13-тен - 20 градусќа дейiн - 0,8; 20 градустан жоєары - 0,6.

4. Жер учаскелерiнiѕ ќўнын аныќтау їшiн жер учаскесiнiѕ суландырылуына, оныѕ шаруашылыќ орталыєына ќараєанда орналасќан жерiне, ќызмет кґрсету саласыныѕ орталыќтарынан ќашыќтыєына байланысты мынадай тїзету коэффициенттерi ќолданылады:

1) жер учаскесiнiѕ суландырылуы (сумен ќамтамасыз етiлуi):
суландырылєан - 1,2; суландырылмаєан - 0,8;

2) жер учаскесiнiѕ шаруашылыќ орталыєына ќатысты орналасуы, километрмен:
беске дейiн - 1,2; 5-тен 10-єа дейiн - 1; 10-нан 20-єа дейiн - 0,9; 20-дан 30-єа дейiн - 0,8; 30-дан астам - 0,7;

3) жер учаскесiнiѕ ќызмет кґрсету орталыќтарынан ќашыќтыєы, жолдардыѕ сапасына байланысты:
___________________________________________________________________
Ќашыќтыєы, | Тас | Ќиыршыќ тас | Жай жолдар
км | жолдар | тґселген жолдар |
___________________________________________________________________
20-єа дейiн 1,4 1,1 0,7
21 - 40 1,2 0,9 0,6
41 - 60 1,0 0,7 0,5
61 - 80 0,8 0,5
81 - 100 0,6
100-ден астам 0,5
___________________________________________________________________

5. Жер учаскесiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын арттыратын немесе кемiтетiн бiрнеше факторлар болєан кезде коэффициенттер кґбейтiледi.
Ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiн жїргiзуге арналєан жер учаскесiнiѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын арттырудыѕ немесе кемiтудiѕ жалпы мґлшерi осы Кодекстiѕ 10-бабыныѕ 1-тармаєына сјйкес белгiленген тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларыныѕ елу процентiнен аспауєа тиiс.
Ескерту. 11-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

12-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негiзгi ўєымдар

Осы Кодексте мынадай негізгі ўєымдар пайдаланылады:
1) алып ќою - мемлекеттік органдардыѕ жеке меншік иесініѕ немесе жер пайдаланушыныѕ жер учаскесіне меншік ќўќыєын немесе жер пайдалану ќўќыєын осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында кґзделген тјртіппен жјне жаєдайларда тоќтатуєа баєытталєан іс-јрекеті;
2) арнайы жер ќоры - ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы алќаптардыѕ, сондай-аќ маќсаты бойынша пайдаланылмай жатќан не Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып пайдаланылып жїрген жер учаскелерініѕ жјне шартты жер їлестерініѕ иелері мен жер
пайдаланушылар бас тартќан жердіѕ есебінен ќўралатын резервтегі жер;
3) аффилиирленген тўлєа - мемлекеттік емес заѕды тўлєаєа ќатысты еншілес болып табылатын немесе тјуелді акционерлік ќоєам деп танылатын ўйым;
4) бастапќы жер пайдаланушылар - жер пайдалану ќўќыєын осы Кодекстіѕ 32-бабында кґзделген тјртіппен тікелей мемлекеттен не осы ќўќыќтан айыру тјртібімен басќа да бастапќы жер пайдаланушылардан алєан тўлєалар;
4-1) баєалау аймаќтарыныѕ шекарасы – инфраќўрылымныѕ даму деѕгейіне ќарай мемлекет беретін жер учаскелері їшін тґлемаќыныѕ базалыќ ставкаларына тїзету коэффициенттері белгіленетін елді мекендер аумаєыныѕ бір бґлігініѕ шекарасы;
5) бірыѕєай мемлекеттік жер тізілімі - ќўќыќтыќ, сјйкестендіру, экономикалыќ жјне басќа да сипаттамаларды ќамтитын, мемлекеттік жер кадастры ќўрамындаєы жер учаскелерін есепке алудыѕ ќорытынды ќўжаты;
6) жеке меншіктегі жер учаскесін уаќытша пайдалану ќўќыєы - жер учаскесініѕ меншік иесі мен уаќытша пайдаланушы (жалєа алушы немесе ґтеусіз пайдаланушы) арасындаєы жер учаскесін уаќытша пайдалану туралы шарт негізінде туындайтын, субъектініѕ жер
учаскесін иелену жјне пайдалану ќўќыєы;
7) жер - Ќазаќстан Республикасыныѕ егемендігі белгіленетін шектегі аумаќтыќ кеѕістік, табиєи ресурс, жалпыєа ортаќ ґндіріс ќўралы жјне кез келген еѕбек процесініѕ аумаќтыќ негізі;
8) жерге билік ету ќўќыєы - мемлекеттіѕ Ќазаќстан Республикасы аумаєындаєы жердіѕ заѕдыќ таєдырын айќындаудаєы заѕмен ќамтамасыз етілген ќўќыєы, сондай-аќ жердіѕ жеке меншік иесініѕ ґз жер учаскесіне ќатысты Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында тыйым
салынбаєан мјмілелер жасасуєа ќўќыєы;
9) жергілікті атќарушы органдардыѕ шешімдері - облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдарыныѕ, сондай-аќ аудандыќ маѕызы бар ќалалар, кенттер, ауылдар (селолар), ауылдыќ (селолыќ) округтер јкімдерініѕ жер учаскесіне ќўќыќ беру туралы ќўќыќтыќ актілері;
10) жерді жалдау тґлемаќысы - уаќытша ґтеулі жер пайдалану тґлемаќысы;
11) жер иелену ќўќыєы - жерді іс жїзінде иеленуді жїзеге асырудыѕ заѕмен ќамтамасыз етілген мїмкіндігі;
12) жер кадастры - жер туралы мјліметтер жїйесі, мемлекеттік кадастрлардыѕ ќўрамдас бґлігі;
13) жер ќатынастары жґніндегі ујкілетті орган - жер ќатынастары саласындаєы функцияларды жїзеге асыратын облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органдарыныѕ ќўрылымдыќ
бґлімшесі (бўдан јрі - облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ ујкілетті органы);
14) жер ќатынастарыныѕ объектісі - Ќазаќстан Республикасы аумаєыныѕ шегіндегі бїкіл жер, онда орналасќанына жјне олардыѕ жекелеген субъектілерге бекітіліп берілуініѕ ќўќыќтыќ негіздеріне ќарамастан жекелеген жер учаскелері, сондай-аќ жер учаскелері мен
жер їлестеріне ќўќыќтар;
15) жер ќўќыєы ќатынастары - жерге меншік ќўќыєын жјне ґзге де ќўќыќтарды жїзеге асыра отырып, жер ресурстарын басќаруєа, жекелеген субъектілерге жер учаскелерін бекітіп беруге байланысты жерді пайдалану мен ќорєау жґніндегі ќўќыќтыќ ќатынастар;
16) жер ќўќыєы ќатынастарыныѕ субъектілері - жер ќўќыєы ќатынастарына ќатысушылар болып табылатын жјне соєан орай ќўќыќтары бар јрі осы ќўќыќ ќатынасында міндеттер атќаратын жеке жјне заѕды тўлєалар, сондай-аќ мемлекеттер;
17) жер пайдалану ќўќыєы - тўлєаныѕ мемлекеттік меншіктегі жер учаскесін ґтеулі жјне (немесе) ґтеусіз негізде шектеусіз мерзімге (тўраќты жер пайдалану) немесе белгілі бір мерзім ішінде (уаќытша жер пайдалану) иелену жјне пайдалану ќўќыєы;
18) жер ресурстары - ќоєамныѕ материалдыќ, мјдени жјне басќа да ќажеттерін ќанаєаттандыру їшін шаруашылыќ жјне ґзге де ќызмет процесінде пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мїмкін жер;
19) жер ресурстарын басќару жґніндегі орталыќ ујкілетті орган
- жер ќатынастары саласындаєы реттеуді жїзеге асыратын мемлекеттік орган (бўдан јрі - орталыќ ујкілетті орган);
20) жер учаскелерініѕ нысаналы маќсатыныѕ жіктемесі - аумаќты аймаќтарєа бґлуге сјйкес учаске аумаєын жјне онда орналасќан їйлер мен єимараттардыѕ (їй-жайлардыѕ) функционалдыќ маќсатыныѕ (пайдаланылуыныѕ) їлгісі мен тїрі бойынша жер учаскелерін маќсатты пайдалану тїрлерін топтастыру;
21) жер учаскесі - осы Кодексте белгіленген тјртіппен жер ќатынастары субъектілеріне бекітіліп берілетін, тўйыќ шекара ішінде бґлінген жер бґлігі;
22) жер учаскесін жалдау ќўќыєын сату тґлемаќысы - уаќытша ґтеулі жер пайдалану (жалдау) ќўќыєымен берілген мемлекеттік меншіктегі жер учаскесі їшін біржолєы тґлем;
23) жер учаскесіне жеке меншік ќўќыєы - азаматтардыѕ жјне мемлекеттік емес заѕды тўлєалардыѕ ґздеріне тиесілі жер учаскесін осы Кодексте белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде иелену, пайдалану жјне оларєа билік ету ќўќыєы;
24) жер учаскесіне ќўќыќ белгілейтін ќўжат - осылардыѕ негізінде жер учаскесіне ќўќыќтар туындайтын, ґзгертілетін немесе тоќтатылатын заѕдыќ фактілердіѕ (заѕдыќ ќўрамдарыныѕ) басталєанын растайтын ќўжат, оныѕ ішінде шарттар, соттардыѕ шешімдері, атќарушы органдардыѕ ќўќыќтыќ актілері, мўрагерлікке ќўќыќ туралы кујлік, меншік ќўќыєымен жер учаскесіне иеленген немесе уаќытша ґтеулі жер пайдалану (жалдау) ќўќыєын сатып алєан мемлекеттік емес заѕды тўлєаларды ќайта ўйымдастыру кезіндегі табыстау актісі немесе бґлу балансы;
25) жер учаскесіне сјйкестендіру ќўжаты - жер, ќўќыќтыќ жјне ќала ќўрылысы кадастрларын жїргізу маќсатында ќажетті, жер учаскесініѕ сјйкестендіру сипаттамаларын ќамтитын ќўжат;
26) жер учаскесін немесе жер пайдалану ќўќыєын кепілге салу - міндеттемелердіѕ орындалуын ќамтамасыз етудіѕ кепіл шартына негізделген не Ќазаќстан Республикасы заѕдарыныѕ негізіндегі јдісі, осыєан орай кредитордыѕ (кепіл ўстаушыныѕ) борышкер кепілмен
ќамтамасыз етілген міндеттемені орындамаєан жаєдайда кепілге салынєан жер учаскесініѕ немесе жер пайдалану ќўќыєыныѕ ќўнынан осы жер учаскесі немесе жер пайдалану ќўќыєы тиесілі тўлєаныѕ (кепіл берушініѕ) басќа кредиторлары алдында ќайтарым алуєа басым ќўќыєы
болады, бўєан Ќазаќстан Республикасыныѕ Азаматтыќ кодексінде белгіленген алып ќою жаєдайлары ќосылмайды;
27) жер учаскесін ґз бетінше иеленіп алу - жер учаскесі меншік иесініѕ немесе жер пайдаланушыныѕ рўќсатынсыз бґтен жер учаскесін иелену, сондай-аќ мемлекеттік меншіктегі жјне жер пайдалануєа берілмеген жер учаскесін Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ немесе жергілікті атќарушы органныѕ тиісті шешімінсіз иелену;
28) жер їлесі - жер учаскесіне ќўќыќтар мен міндеттерге басќа тўлєалармен бірге ќатысудыѕ осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕдарында белгіленген тјртіппен жјне жаєдайларда бґліп шыєарылуы мїмкін сан жаєынан айќындалєан їлесі;
29) иммиграциялыќ жер ќоры - оралмандарєа беру їшін резервке ќалдырылєан жјне арнайы жер ќоры ќўрамына кіретін жер учаскелері;
30) кадастрлыќ (баєалау) ќўны - мемлекет жер учаскесін немесе оны жалєа алу ќўќыєын сатќан кезде ќолданылатын, инфляцияныѕ жалпы деѕгейі туралы ресми статистикалыќ аќпаратќа сјйкес кезеѕ-кезеѕімен наќтыланатын жер учаскелері їшін тґлемаќыныѕ базалыќ
ставкалары жјне оларєа тїзету коэффициенттері негізінде айќындалатын жер учаскесініѕ есептеу ќўны;
31) кейінгі жер пайдаланушылар - ґзініѕ бастапќы жер пайдаланушы мјртебесін саќтап ќалатын жер пайдаланушыдан кейінгі жер пайдалану туралы шарт негізінде уаќытша жер пайдалану ќўќыєын алєан тўлєалар;
32) кондоминиум - жылжымайтын мїлікке меншіктіѕ (ґзге де ќўќыќтыѕ) ерекше нысаны, бўл ретте жылжымайтын мїліктіѕ жекелеген бґліктері жеке жјне (немесе) заѕды тўлєалардыѕ бґлек (дербес) меншігінде (ґзге де ќўќыќта) болады, ал жылжымайтын мїліктіѕ бґлек
меншікке жатпайтын бґліктері, оныѕ ішінде жер учаскесі де оларєа ортаќ їлестік меншік ќўќыєымен (ґзге де ортаќ ќўќыќпен) тиесілі болады жјне бґлек (дербес) меншігіндегі (ґзге де ќўќыќтаєы) жылжымайтын мїлік бґліктеріне ќўќыќтардан ажыратылмайды;
33) мемлекеттік жер пайдаланушылар - мемлекеттік республикалыќ жјне коммуналдыќ заѕды тўлєалар;
34) мемлекеттік заттай гранттар - Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕды тўлєасына инвестициялыќ жобаны іске асыру їшін осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ инвестициялар туралы заѕнамасында белгіленген тјртіппен уаќытша ґтеусіз жер пайдалану ќўќыєымен беріле отырып, кейіннен меншікке немесе жер пайдалануєа ґтеусіз берілетін жер учаскелері;
35) мемлекеттік емес жер пайдаланушылар - азаматтар жјне (немесе) мемлекеттік емес заѕды тўлєалар;
36) меншік ќўќыєыныѕ объектілері - мемлекеттік жјне жеке меншіктегі жер;
37) ґзіндік ќосалќы шаруашылыќ - ауылдыќ жерде жјне ќала маѕындаєы аймаќта орналасќан жер учаскесінде ґз ќажеттерін ќанаєаттандыруєа арналєан ќызмет тїрі;
38) сервитут - бґтен жер учаскелерін шектеулі нысаналы пайдалану, оныѕ ішінде жаяу ґту, кґлікпен ґту, ќажетті коммуникацияларды тарту мен пайдалану, аѕшылыќ жјне балыќ шаруашылыќтары жјне ґзге де мўќтаждар їшін пайдалану ќўќыєы;
39) топыраќ ќабаты - жердіѕ ќўрєаќ їстіѕгі ќабаты, тек ґзіне тјн ќўрылымы, ќўрамы мен ќасиеттері бар ерекше табиєи тїзілім;
40) тґлемаќыныѕ базалыќ ставкасы - мемлекет жер учаскесіне жеке меншік ќўќыєын берген кезде немесе уаќытша ґтеулі жер пайдалану (жалдау) ќўќыєын сатќан кезде оныѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын айќындауєа арналєан жер учаскесініѕ нормативтік баєасы;
41) тўраќты жер пайдаланушылар - жер пайдалану ќўќыєыныѕ мерзімі шектеусіз сипатта болатын тўлєалар;
42) уаќытша жер пайдаланушылар - жер пайдалану ќўќыєы белгілі бір мерзіммен шектелген тўлєалар;
43) ўлттыќ жер пайдаланушылар - Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтары, Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес ќўрылєан заѕды тўлєалар, соныѕ ішінде шетелдік ќатысушысы бар кјсіпорындар;
44) шартты жер їлесі - таратылєан немесе ќайта ўйымдастырылєан ўжымшар мїшелерініѕ, мемлекеттік емес болып ќайта ќўрылєан мемлекеттік ауыл шаруашылыєы ўйымдары ќызметкерлерініѕ, сондай-аќ осы Кодексте аталєан ґзге де тўлєалардыѕ сандыќ тўрєыдан аныќталєан їлесі, оєан сјйкес аталєан ўйымдардыѕ жер пайдалану ќўрамында бўдан бўрын болєан жер учаскелеріне ќўќыќтар беру жїзеге асырылады немесе осы Кодексте кґзделген ґзге де ќўќыќтар іске асырылады;
45) шетелдік жер пайдаланушылар - шетелдіктер, азаматтыєы жоќ адамдар, шет мемлекет заѕдарына сјйкес ќўрылєан заѕды тўлєалар (шетелдік заѕды тўлєалар), шет мемлекеттер, халыќаралыќ бірлестіктер мен ўйымдар.
Ескерту. 12-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2007.07.06 N 279, ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.26 N 311, 2010.03.19 № 258-IV, 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.03.24 N 420-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

2-тарау. Мемлекеттік органдардыѕ жер ќатынастары
саласындаєы ќўзыреті

13-бап. Ќазаќстан Республикасы Їкiметiнiѕ ќўзыретi

Ќазаќстан Республикасы Їкiметiнiѕ жер ќатынастарын реттеу саласындаєы ќўзыретiне мыналар жатады:

1) Республиканыѕ жер ќорын пайдалану мен ќорєау саласындаєы мемлекеттiк саясаттыѕ негiзгi баєыттарын јзiрлеу;

2) ќоршаєан ортаны ќорєау жґнiндегi басќа да iс-шаралардыѕ кешенiнде жердi ўтымды пайдалану, топыраќ ќўнарлылыєын саќтау мен арттыру, жер ресурстарын ќорєау жґнiндегi мемлекеттiк баєдарламаларды јзiрлеу;

3) республикалыќ маѕызы бар ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды ќўру мен кеѕейтуге, халыќаралыќ мiндеттемелердi орындаумен жердi ќорєаныс жјне ўлттыќ ќауіпсіздік мўќтаждары їшiн пайдалануєа байланысты жаєдайларда барлыќ санаттаєы жерден жер учаскелерін беру жјне алып ќою, оныѕ ішінде мемлекет мўќтаждары їшін алып ќою;

3-1) ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтардаєы жерді ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтар саласындаєы ујкілетті мемлекеттік органныѕ ўсынысы бойынша босалќы жерге ауыстыру жјне оныѕ тјртібін бекіту ;

4) жер учаскесiне меншiк ќўќыєына жјне жердi пайдалану ќўќыєына берiлетiн сјйкестендіру ќўжаттарыныѕ нысандарын бекiту ;

4-1) жеке тўрєын їй ќўрылысы їшін жер учаскелеріне ќўќыќ беру ережелерін бекіту;

5) облыстыќ ґкiлдi жјне атќарушы органдардыѕ аудандар мен облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ шекарасын ґзгерту мјселелерi жґнiндегi ўсыныстарын келiсу, сондай-аќ облыстыќ маѕызы бар ќалалар тґѕiрегiнде ќала маѕы аймаќтарын белгiлеу мен ґзгерту; P080517

6) жердi ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарєа жатќызу жјне жердi осы аумаќтардыѕ резервiне ќалдыру тјртiбiн, республикалыќ жјне халыќаралыќ маѕызы бар ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтардыѕ тізбесін, сондай-аќ орман ќорыныѕ жерлерін орман шаруашылыєын жїргізумен байланысты емес маќсаттар їшін басќа санаттардаєы жерлерге ауыстыру ќаєидаларын бекіту;

7) мемлекеттiк жер кадастры мен жер мониторингiн жїргiзу тјртiбiн бекiту;

7-1) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жерді ўтымды пайдалану ќаєидаларын бекіту;

7-2) аумаќтыќ сулар алып жатќан жер учаскелерін жасанды єимараттар салу їшін беру ќаєидаларын бекіту;

8) алып тасталды - ЌР 2006.01.31 N 125 Заѕымен;

9) бір облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бap ќаланыѕ, астананыѕ аумаєындаєы жерді басќа облысќа, республикалыќ маѕызы бap ќалаєа, астанаєа ўзаќ мерзімді пайдалануєа беру бґлігінде жер ќатынастарын реттеу;

10) оєан Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясымен , заѕдарымен жјне Ќазаќстан Республикасы Президентiнiѕ актiлерiмен жїктелген ґзге де функциялар.
Ескерту. 13-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2006.01.31 N 125 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2006.07.05 N 162, 2007.07.06 N 279, 2008.12.01 N 94-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

14-бап. Орталыќ ујкілетті органныѕ жјне оныѕ аумаќтыќ
органдарыныѕ ќўзыреті

1. Орталыќ ујкілетті органныѕ ќўзыретіне:
1) жер заѕнамасын ќолдану іс-тјжірибесін жинаќтау жјне оны жетілдіру;
2) жер ќатынастарын реттеу саласындаєы нормативтік ќўќыќтыќ актілердіѕ жобаларын јзірлеу жјне Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ бекітуіне енгізу;
2-1) агроґнеркјсіптік кешенді дамыту саласындаєы ујкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жерді ўтымды пайдалану ќаєидаларыныѕ жобаларын јзірлеу жјне оны Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ бекітуіне енгізу;
3) мемлекеттік жер кадастры мен жер мониторингін жїргізудіѕ дўрыстыєын баќылауды жїзеге асыру;
4) жерге орналастыру, мемлекеттiк жер кадастры жјне жер мониторингі жґнiндегi нормативтiк ќўќыќтыќ актiлер мен нормативтік ќўжаттарды, јдістемелерді јзірлеу жјне бекiту;
5) жерді пайдалану мен ќорєау мјселелеріне ќатысты республикалыќ баєдарламаларєа, жобалар мен схемаларєа сараптама жїргізу;
6) орталыќ жјне жергілікті атќарушы органдармен жер ќатынастарын реттеу мјселелері бойынша ґзара іс-ќимыл жасау;
7) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелері паспортыныѕ нысанын бекіту;
8) жер-кадастрлыќ ќўжаттаманыѕ ќўрылымын, ќўрамын, мазмўнын жјне нысандарын белгілеу;
9) жер мониторингін жїргізуді ўйымдастыру;
10) мемлекеттік жер кадастрын жїргізуді ўйымдастыру жјне облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жер балансыныѕ деректері негізінде Ќазаќстан Республикасыныѕ жер балансын жасау;
11) ґз ќўзыретіне кіретін жер учаскелерін беру жјне алып ќою, соныѕ ішінде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою, жерді бір санаттан басќасына ауыстыру мјселелері бойынша Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ ќўќыќтыќ актілерініѕ жобаларын дайындау;
12) жердіѕ пайдаланылуы мен ќорєалуын мемлекеттік баќылауды жїзеге асыру;
13) алып тасталды - ЌР 2012.07.10 N 36-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен;
13-1) облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерін шетелдіктерге, азаматтыєы жоќ адамдарєа жјне шетелдік заѕды тўлєаларєа беру мјселелері жґніндегі ўсыныстарын келісу;
14) облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ ујкілетті органдарыныѕ жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ ґтініштері бойынша ќабылдаєан шешімдерініѕ заѕдылыєын баќылау;
15) жер заѕнамасы саласындаєы јкімшілік ќўќыќ бўзушылыќ туралы істерді ќарау;
16) «Ќазаќстан Республикасындаєы мемлекеттік баќылау жјне ќадаєалау туралы» Ќазаќстан Республикасыныѕ Заѕына сјйкес міндетті ведомстволыќ есептіліктіѕ, тексеру параќтарыныѕ нысандарын, тјуекел дјрежесін баєалау ґлшемдерін, тексерулер жїргізудіѕ жартыжылдыќ жоспарларын јзірлеу жјне бекіту;
16-1) кґтермелеудіѕ салалыќ жїйесін јзірлеу жјне бекіту;
17) осы Кодексте, Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕдарында, Ќазаќстан Республикасы Президентініѕ жјне Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ актілерінде кґзделген ґзге де ґкілеттіктерді жїзеге асыру жатады.
2. Облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жер ресурстарын басќару жґніндегі аумаќтыќ органыныѕ ќўзыретіне:
1) жердіѕ пайдаланылуы мен ќорєалуын мемлекеттік баќылауды жїзеге асыру;
2) осы Кодекстіѕ 14-1-бабы 2-тармаєыныѕ 20) тармаќшасында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, пайдаланылмай жатќан жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып пайдаланылып жатќан жерді аныќтау;
3) аныќталєан жер заѕнамасын бўзушылыќтарды жою жґнінде орындалуы міндетті нўсќамалар беру;
4) жер заѕнамасы саласындаєы јкімшілік ќўќыќ бўзушылыќ туралы істерді ќарау;
5) осы Кодекстіѕ 148-бабы 1-тармаєыныѕ 4) тармаќшасында кґрсетілген мјселелер бойынша сотќа талап-арыз дайындау жјне ўсыну;
6) облыс, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жерініѕ мониторингін жїргізуді ўйымдастыру;
7) жер кадастрыныѕ дўрыс жїргізілуін баќылау;
8) егер ќўрылыс, пайдалы ќазбалар кен орындарын ќазу, объектілерді пайдалану, геологиялыќ-барлау жјне басќа жўмыстар жер заѕнамасын, жерді пайдаланудыѕ белгіленген режимін бўза отырып жїзеге асырылса, сондай-аќ бўл жўмыстар сараптамадан ґтпеген немесе теріс ќорытынды алєан жобалар бойынша жїргізілсе, оларды тоќтата тўру жатады.
Ескерту. 14-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен, ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2007.07.21 N 297 (ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2008.05.26 N 34-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2009.07.17 N 188-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2012.07.10 N 36-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

14-1-бап. Облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар
ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ
маѕызы бар ќалалардыѕ ујкілетті органдарыныѕ
ќўзыреті

1. Облыстыѕ ујкілетті органыныѕ ќўзыретіне:

1) облыстыѕ жергiлiктi атќарушы органыныѕ жер ќойнауын пайдалану (ґндіру жґніндегі; бірлескен барлау жјне ґндіру жґніндегі; барлаумен жјне (немесе) ґндірумен байланысты емес жерасты ќўрылыстарын салу жјне (немесе) пайдалану жґніндегі жўмыстарды жїргізу їшін), магистральды ќўбырлар, мўнай жјне газ ґѕдеу объектiлерiн, жаѕартылатын энергия кґздерін пайдалану жґніндегі объектілерді салу (реконструкциялау) маќсаттары їшін, индустриялыќ-инновациялыќ ќызмет субъектілерініѕ индустриялыќ-инновациялыќ жобалары, жергiлiктi маѕызы бар ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды ќўру жјне кеѕейту їшін жер учаскелерiн беру жґнiндегi, сондай-аќ пайдалы ќазбалардыѕ кен орындары табылєанда жјне ќазу їшін, магистральды ќўбырлар салу (реконструкциялау), жергiлiктi маѕызы бар ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды ќўру жјне кеѕейту, «Инвестициялар туралы» Ќазаќстан Республикасыныѕ Заѕына сјйкес инвестициялыќ стратегиялыќ жобаларды іске асыру їшін жер учаскелерiн мемлекет мўќтажына мјжбїрлеп иелiктен шыєару жґнiндегi ўсыныстары мен шешiмдерiнiѕ жобаларын дайындау;

2) облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ мемлекеттік єылыми-зерттеу ўйымдары мен олардыѕ тјжірибе шаруашылыќтарына, сондай-аќ мемлекеттік тўќым ґсіру шаруашылыќтары мен асыл тўќымды мал зауыттарына жер учаскелерін беру жґніндегі ўсыныстары мен шешімдерініѕ жобаларын дайындау;

2-1) аумаќтыќ сулар алып жатќан жер учаскелерін жасанды єимараттар салу їшін беру жґніндегі облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ўсыныстарын жјне шешімдерініѕ жобаларын дайындау;

3) жерді резервте ќалдыру жґніндегі ўсыныстарды дайындау;

4) ґз ќўзыреті шегінде мемлекет жеке меншікке сататын наќты жер учаскелерініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын бекіту;

5) ґз ќўзыреті шегінде жер учаскелерініѕ бґлінетіндігі мен бґлінбейтіндігін айќындау;

6) жерге орналастыруды жїргізуді ўйымдастыру жјне жер учаскелерін ќалыптастыру жґніндегі жерге орналастыру жобаларын бекіту;

7) жерді аймаќтарєа бґлу жобаларын жјне облыстыѕ жерін ўтымды пайдалану жґніндегі баєдарламаларды, жобалар мен схемаларды јзірлеуді ўйымдастыру;

8) ґз ќўзыреті шегінде жер сауда-саттыєын (конкурстар, аукциондар) жїргізуді ўйымдастыру;

9) жерді пайдалану мен ќорєау мјселелеріне ќатысты облыстыќ, ќалалыќ, аудандыќ баєдарламалардыѕ, жобалар мен схемалардыѕ сараптамасын жїргізу;

10) ґз ќўзыреті шегінде жер учаскесін сатып алу-сату шарттары мен жалдау жјне жерді уаќытша ґтеусіз пайдалану шарттарын жасасу жјне жасалєан шарттар талаптарыныѕ орындалуын баќылауды жїзеге асыру;

11) аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ деректері негізінде облыстыѕ жер балансын жасау;

12) алып тасталды - ЌР 2011.07.15 N 461-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін алты ай ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

13) осы Кодекстіѕ 71-бабына сјйкес облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ іздестіру жўмыстарын жїргізу їшін жер учаскелерін пайдалануєа рўќсат беруі жґнінде ўсыныстар дайындау;

14) ауыл шаруашылыєы алќаптарын бір тїрден екіншісіне ауыстыру жґнінде ўсыныстар дайындау;

15) облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ жер учаскесіне ќўќыќ беру туралы шешімі негізінде жер учаскесіне сјйкестендіру ќўжаттары беру жатады.

2. Республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ ујкілетті органыныѕ, оныѕ јкімшілік баєынысына берілген аумаќтаєы ќўзыретіне:

1) алып тасталды - ЌР 2011.07.15 N 461-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін алты ай ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

2) осы Кодекстіѕ 71-бабына сјйкес республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ іздестіру жўмыстарын жїргізу їшін жер учаскелерін пайдалануєа рўќсат беруі жґнінде ўсыныстар дайындау;

3) ауыл шаруашылыєы алќаптарын бір тїрден екіншісіне ауыстыру жґнінде ўсыныстар дайындау;

4) жерді резервте ќалдыру жґніндегі ўсыныстарды дайындау;

5) республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жер балансын жасау;

6) республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ жер учаскелерін беру жјне олардыѕ нысаналы маќсатын ґзгерту жґніндегі ўсыныстары мен шешімдерініѕ жобаларын дайындау;

7) алып тасталды - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен;

8) республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ атќарушы органыныѕ жер учаскесіне ќўќыќ беру туралы шешімі негізінде жер учаскесіне сјйкестендіру ќўжаттарын беру;

9) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерініѕ паспорттарын беру;

10) жер учаскесін сатып алу-сату шарттары мен жалдау жјне жерді уаќытша ґтеусіз пайдалану шарттарын жасасу жјне жасалєан шарттар талаптарыныѕ орындалуын баќылауды жїзеге асыру;

11) иесі жоќ жер учаскелерін аныќтау жјне оларды есепке алу жґніндегі жўмысты ўйымдастыру;

12) мемлекет мўќтажы їшін жер учаскелерін мјжбїрлеп иеліктен шыєару жґнінде ўсыныстар дайындау;

13) жер учаскелерініѕ бґлінетіндігі мен бґлінбейтіндігін айќындау;

14) мемлекет жеке меншікке сататын наќты жер учаскелерініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын бекіту;

15) жерге орналастыруды жїргізуді ўйымдастыру жјне жер учаскелерін ќалыптастыру жґніндегі жерге орналастыру жобаларын бекіту;

16) жерді аймаќтарєа бґлу жобаларын жјне республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жерін ўтымды пайдалану жґніндегі баєдарламаларды, жобалар мен схемаларды јзірлеуді ўйымдастыру;

17) жер сауда-саттыєын (конкурстар, аукциондар) жїргізуді ўйымдастыру;

18) жерді пайдалану мен ќорєау мјселелеріне ќатысты баєдарламалардыѕ, жобалар мен схемалардыѕ сараптамасын жїргізу;

19) жер учаскелерініѕ меншік иелері мен жер пайдаланушылардыѕ, сондай-аќ жер ќўќыєы ќатынастарыныѕ басќа да субъектілерініѕ есебін жїргізу;

20) маќсаты бойынша пайдаланылмай жатќан жерлерді аныќтау жатады.

3. Аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ ујкілетті органдарыныѕ аудан шекарасы, ќала шекарасы (шегі) шебіндегі жјне оныѕ јкімшілік баєыныстылыєына берілген аумаќтаєы ќўзыретіне:

1) иесі жоќ жер учаскелерін аныќтау жјне оларды есепке алу жґніндегі жўмысты ўйымдастыру;

2) ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ жер учаскелерін беру жјне олардыѕ нысаналы маќсатын ґзгерту жґніндегі ўсыныстары мен шешімдерініѕ жобаларын дайындау;

2-1) жер ќойнауын пайдаланудыѕ мемлекеттік геологиялыќ зерттеуге жјне барлауєа байланысты маќсаттары їшін жер учаскелерін беру жґніндегі аудандыќ атќарушы органныѕ ўсыныстары мен шешімдерініѕ жобаларын дайындау;

3) мемлекет мўќтажы їшін жер учаскелерін мјжбїрлеп иеліктен шыєару жґнінде ўсыныстар дайындау;

4) жер учаскелерініѕ бґлінетіндігі мен бґлінбейтіндігін айќындау;

5) мемлекет жеке меншікке сататын наќты жер учаскелерініѕ кадастрлыќ (баєалау) ќўнын бекіту;

6) жерге орналастыруды жїргізуді ўйымдастыру жјне жер учаскелерін ќалыптастыру жґніндегі жерге орналастыру жобаларын бекіту;

7) жерді аймаќтарєа бґлу жобаларын жјне аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жерін ўтымды пайдалану жґніндегі баєдарламаларды, жобалар мен схемаларды јзірлеуді ўйымдастыру;

8) елді мекендер аумаєыныѕ жер-шаруашылыќ орналастыру жобаларын јзірлеуді ўйымдастыру;

9) жер сауда-саттыєын (конкурстар, аукциондар) жїргізуді ўйымдастыру;

10) жерді пайдалану мен ќорєау мјселелеріне ќатысты ќалалыќ, аудандыќ баєдарламалардыѕ, жобалар мен схемалардыѕ сараптамасын жїргізу;

11) аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жер балансын жасау;

12) жер учаскелерініѕ меншік иелері мен жер пайдаланушылардыѕ, сондай-аќ жер ќўќыєы ќатынастарыныѕ басќа да субъектілерініѕ есебін жїргізу;

13) жер учаскесіне сјйкестендіру ќўжаттарын беру;

14) алып тасталды - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен;

15) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерініѕ паспорттарын беру;

16) жер учаскесін сатып алу-сату шарттары мен жалдау жјне жерді уаќытша ґтеусіз пайдалану шарттарын жасасу жјне жасалєан шарттар талаптарыныѕ орындалуын баќылауды жїзеге асыру;

17) осы Кодекстіѕ 71-бабына сјйкес ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ іздестіру жўмыстарын жїргізу їшін жер учаскелерін пайдалануєа рўќсат беруі жґнінде ўсыныстар дайындау;

18) ауыл шаруашылыєы алќаптарын бір тїрден екіншісіне ауыстыру жґнінде ўсыныстар дайындау;

19) жерді резервке ќалдыру жґніндегі ўсыныстарды дайындау жатады.
Ескерту. 14-1-баппен толыќтырылды - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен, ґзгерту енгізілді - 2007.07.06 N 279, 2007.07.21 N 297 (ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.09 N 535-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕдарымен.

15-бап. Жергiлiктi ґкiлдi органдар мен жергiлiктi
ґзiн-ґзi басќару органдарыныѕ ќўзыретi

1. Жергiлiктi ґкiлдi органдардыѕ тиiстi аумаќтарда жер ќатынастарын реттеу саласындаєы ќўзыретiне мыналар жатады:

1) басќа да табиєат ќорєау iс-шаралары кешенiнде жердi ўтымды пайдалану, топыраќ ќўнарлылыєын арттыру, жер ресурстарын ќорєау жґнiндегi аймаќтыќ баєдарламаларды бекiту;

2) облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдарыныѕ, аудандыќ маѕызы бар ќала, кент, ауыл (село), ауылдыќ (селолыќ) округ јкімдерініѕ ќарамаєына берiлген ауыл шаруашылыєы алќаптарын ќоса алєанда, елдi мекендер аумаєыныѕ жер-шаруашылыќ орналастыру жобаларын бекiту;
3) алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заѕымен.

4) жергiлiктi атќарушы органдар мен ўйымдар басшыларыныѕ жер ресурстарыныѕ пайдаланылуы мен ќорєалуыныѕ жай-кїйi туралы есептерiн тыѕдау;

5) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде белгiленген ќўзыретi шегiнде јкiмшiлiк-аумаќтыќ бiрлiктер арасындаєы шекараны белгiлеу туралы шешiмдер ќабылдау;

5-1) ќала маѕындаєы аймаќтардыѕ шекараларын осы Кодекстіѕ 110-бабына сјйкес бекіту;

5-2) жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін сатып алу туралы шарттардыѕ жобаларын келісу;
6) алып тасталды - ЌР 2006.01.10. N 116 Заѕымен;
7) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес азаматтардыѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерін ќамтамасыз ету жґніндегі ґзге де ґкілеттіктерді жїзеге асыру.

2. Жергiлiктi ґзiн-ґзi басќару органдары жер ќатынастарын реттеу саласында Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде белгiленген ґкiлеттiктер шегiнде тўрєын халыќтыѕ жергiлiктi маѕызы бар мјселелердi шешуге ќатысуын ќамтамасыз етедi.
Ескерту. 15-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

16-бап. Облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ,
астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ
ќўзыреті

1. Облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ќўзыретіне мыналар жатады:

1) басќа да табиєат ќорєау iс-шаралары кешенiнде жердi ўтымды пайдалану, топыраќ ќўнарлылыєын арттыру, жер ресурстарын ќорєау жґнiндегi облыстыќ (ќалалыќ) баєдарламаларды јзiрлеп, облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ ґкілді органыныѕ бекiтуiне енгiзу жјне олардыѕ орындалуын ќамтамасыз ету;

1-1) аудандыќ маѕызы бар ќалалар маѕындаєы аймаќтардыѕ шекараларын облыстыѕ жергілікті ґкілді органына бекітуге табыс ету;

2) жер ќойнауын пайдалану (ґндіру жґніндегі; бірлескен барлау жјне ґндіру жґніндегі; барлаумен жјне (немесе) ґндірумен байланысты емес жерасты ќўрылыстарын салу жјне (немесе) пайдалану жґніндегі жўмыстарды жїргізу їшін), магистральдыќ ќўбыржолдар, мўнай жјне газ ґѕдеу объектілерін, жаѕартылатын энергия кґздерін пайдалану жґніндегі объектілерді салу (реконструкциялау) маќсаттары їшін, индустриялыќ-инновациялыќ ќызмет субъектілерініѕ индустриялыќ-инновациялыќ жобалары їшін жер учаскелерін беру, сондай-аќ пайдалы ќазбалардыѕ кен орындары табылєанда жјне ќазу їшін магистральдыќ ќўбыржолдар салу, «Инвестициялар туралы» Ќазаќстан Республикасыныѕ Заѕына сјйкес инвестициялыќ стратегиялыќ жобаларды іске асыру їшін жер учаскелерін мемлекет мўќтажына мјжбїрлеп иеліктен шыєару;

3) ауданаралыќ маѕызы бар уаќытша пайдаланылатын мал айдау жолдарына жер учаскелерiн беру;

4) осы Кодекстiѕ 71-бабыныѕ 2-тармаєына сјйкес iздестiру жўмыстарын жїргізу їшiн жер учаскелерiн пайдалануєа рўќсат беру;

5) мемлекеттiк єылыми-зерттеу ўйымдары мен олардыѕ тјжiрибе шаруашылыќтарына, сондай-аќ мемлекеттiк тўќым ґсiру шаруашылыќтары мен асыл тўќымды мал зауыттарына жер учаскелерiн беру;

5-1) су ќорын пайдалану жјне ќорєау, сумен жабдыќтау, су бўру саласындаєы ујкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша жасанды ќўрылыстар салу їшін аумаќтыќ сулар алып жатќан жер учаскелерін беру;

6) осы Кодекстіѕ 49-2-бабына сјйкес жерді резервте ќалдыру;

7) осы Кодекстiѕ 13-бабыныѕ 3) тармаќшасында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, жергiлiктi маѕызы бар ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды ќўру мен кеѕейтуге байланысты жаєдайларда жердiѕ барлыќ санаттарынан жер учаскелерiн беру жјне алып ќою, соныѕ iшiнде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою;

8) бір ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ аумаєындаєы жерді басќа ауданєа, облыстыќ маѕызы бар басќа ќалаєа ўзаќ мерзімді пайдалануєа беру бґлігінде жер ќатынастарын реттеу;

9) орман ќоры жерiн ќоспаєанда, осы Кодекстiѕ 90-бабында кґзделген жаєдайларда, жер учаскелерiн беру жјне алып ќою, соныѕ iшiнде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою;

9-1) осы Кодекстіѕ 69-бабына сјйкес ќауымдыќ сервитуттар белгілеу;

10) аудандыќ, ќалалыќ (облыстыќ маѕызы бар) атќарушы органдардыѕ ќызметiн жер ресурстарын пайдалану мен ќорєауды їйлестiру, оєан басшылыќ ету жјне баќылау жасау;

10-1) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерін шетелдіктерге, азаматтыєы жоќ адамдарєа жјне шетелдік заѕды тўлєаларєа беру мјселелері жґніндегі ўсыныстарды орталыќ ујкілетті органныѕ келісуіне ўсыну;

11) алып тасталды - ЌР 2006.01.10 N 116 Заѕымен;
12) жергілікті мемлекеттік басќару мїддесінде Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасымен жергілікті атќарушы органдарєа жїктелетін ґзге де ґкілеттіктерді жїзеге асыру.

2. Республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ жер ресурстарын реттеу саласындаєы ќўзыретiне мыналар да жатады:

1) осы Кодекстiѕ 13-бабында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскелерiн жеке меншiкке жјне жер пайдалануєа беру;

1-1) жаѕартылатын энергия кґздерін пайдалану объектілерін салу маќсаттары їшін жер учаскелерін беру;

2) осы Кодекстiѕ 13-бабында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскелерін алып ќою, соныѕ ішінде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою;

2-1) жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортаќ пайдаланудаєы жерлерге жатќызу, сондай-аќ олардыѕ нысаналы маќсатыныѕ ґзгеруіне байланысты ортаќ пайдаланудаєы жердіѕ
ќўрамынан шыєару;

2-2) алып тасталды - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен;

3) тиiстi ґкiлдi органныѕ бекiтуi їшiн оларєа јкiмшiлiк баєыныстаєы елдi мекендер аумаєыныѕ жер-шаруашылыќ орналастыру жобаларын јзiрлеу жјне олардыѕ орындалуын ќамтамасыз ету;

3-1) осы Кодекстіѕ 69-бабына сјйкес ќауымдыќ сервитуттар белгілеу;

4) жерді аймаќтарєа бґлу жобаларын (схемаларын) республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ ґкілді органдарына бекітуге табыс ету;

5) жерді аймаќтарєа бґлу жобалары (схемалары) негізінде жердіѕ нысаналы маќсатыныѕ жіктемесін бекіту;

5-1) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерін шетелдіктерге, азаматтыєы жоќ адамдарєа жјне шетелдік заѕды тўлєаларєа беру мјселелері жґніндегі ўсыныстарды орталыќ ујкілетті органныѕ келісуіне ўсыну;

5-2) елдi мекендердіѕ аумаќтарын жер-шаруашылыќ орналастырудыѕ бекітілген жобаларын тўрєындар їшін ќолжетімді орындардаєы арнаулы аќпараттыќ стендтерде орналастыру;

5-3) осы Кодекстіѕ 49-2-бабына сјйкес жерді резервте ќалдыру;
6) жергілікті мемлекеттік басќару мїддесінде Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасымен жергілікті атќарушы органдарєа жїктелетін ґзге де ґкілеттіктерді жїзеге асыру.
Ескерту. 16-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2007.07.06 N 279, 2007.07.21 N 297 (ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2009.02.13 N 135-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 3-баптан ќараѕыз), 2009.07.04 N 166-IV, 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.09 N 535-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

17-бап. Аудандыќ (ќалалардаєы аудандардан басќа)
атќарушы органныѕ ќўзыретi

Елдi мекендер жерiн ќоспаєанда, аудан шекарасыныѕ шегiнде жер ќатынастарын реттеу саласында аудандыќ (ќалалардаєы аудандардан басќа) атќарушы органныѕ ќўзыретiне мыналар жатады:

1) осы Кодекстiѕ 13, 16, 18 жјне 19-баптарында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскелерiн жеке меншiкке жјне жер пайдалануєа беру;

1-1) жер ќойнауын мемлекеттік геологиялыќ зерделеумен жјне барлаумен байланысты жер ќойнауын пайдалану маќсаттары їшін жер учаскелерін беру;

2) осы Кодекстiѕ 13, 16 жјне 18-баптарында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскелерін алып ќою, соныѕ ішінде мемлекет мўќтажы їшін алып ќою;

3) басќа да табиєат ќорєау шараларыныѕ кешенiнде жердi ўтымды пайдалану, топыраќ ќўнарлылыєын арттыру, жер ресурстарын ќорєау жґнiндегi аудандыќ баєдарламаларды јзiрлеп, тиiстi ґкiлдi органныѕ бекiтуiне енгiзу жјне олардыѕ орындалуын ќамтамасыз ету;

4) ауылдыќ (селолыќ) атќарушы органдардыѕ ќўзырына берiлген ауыл шаруашылыєы алќаптарын ќоса алєанда, елдi мекендер аумаєында жер-шаруашылыќ орналастыру жобаларын тиiстi ґкiлдi органныѕ бекiтуiне јзiрлеу жјне олардыѕ орындалуын ќамтамасыз ету;

4-1) осы Кодекстіѕ 49-2-бабына сјйкес жерді резервте ќалдыру;

5) осы Кодекстiѕ 71-бабыныѕ 2-тармаєына сјйкес iздестiру жўмыстары їшiн жер учаскесiн пайдалануєа рўќс