Бап. Жер учаскелерiн беру нормалары

1. Азаматтар мен заѕды тўлєаларєа ауыл шаруашылыєынан басќа маќсаттар їшiн берiлетiн жер учаскелерiнiѕ мґлшерi ќызметтiѕ осы тїрлерiне жер бґлiп берудiѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен бекiтiлген нормалар бойынша не сјулет-ќала ќўрылысы жјне (немесе) ќўрылыс ќўжаттамасына сјйкес айќындалады.

2. Осы Кодекстіѕ 48-бабыныѕ 1-тармаєына сјйкес сауда-саттыќта (конкурстарда, аукциондарда) сатуєа ўсынылатын жер учаскелерініѕ тізбесіне енгізілгендерді ќоспаєанда, жер учаскелері Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына жеке меншікке мынадай
мґлшерде тегін беріледі:

1) ауылдыќ жерлерде ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќ (їй маѕындаєы жјне егiстiк телiмдердi ќоса алєанда) жїргiзу їшiн - суарылмайтын жерде 0,25 гектар жјне суармалы жерде 0,15 гектар;

2) жеке тўрєын їй ќўрылысы їшiн - 0,10 гектар;

3) баєбандыќ, сондай-аќ саяжай ќўрылысы їшiн - 0,12 гектар.
Осы Кодекстіѕ 94-бабыныѕ 4-тармаєында кґрсетілген жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскелерін аталєан маќсаттар їшiн ќайталап тегiн беруге жол берiлмейдi.
Ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќты (їй маѕындаєы телiм) жїргiзу жјне жеке тўрєын їй салу їшiн жер учаскелерін жеке меншікке тегін беру жер учаскелері игерілгеннен кейін жїргізіледі. Жер учаскелерін кґрсетілген маќсаттар їшін игеру кезеѕіне беру осы Кодекстіѕ 92-бабына сјйкес мўндай жер учаскелерін игерудіѕ талаптары мен мерзімдері белгілене отырып, уаќытша ґтеулі жер пайдалану (жалдау) ќўќыєында жїргізіледі.
Ауылдыќ елдi мекендердiѕ аумаєында бос жер болєан жаєдайда жеке тўрєын їй ќўрылысы їшiн жјне ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќ жїргiзу їшiн жер учаскелерi осы аталєан маќсаттар їшiн кґзделген жер учаскелерiнiѕ нормалары шегiнде бiртўтас алап болып берiледi.

3. Осы баптыѕ 2-тармаєында санамаланєан, жеке меншiкте болуы мїмкiн жер учаскелерiнiѕ шектi (еѕ жоєары) мґлшерi жергiлiктi жаєдайлар мен ерекшелiктерге ќарай облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ ґкілді жјне атќарушы органдарыныѕ бiрлескен шешiмдерiмен белгiленедi.

4. Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ ґкілді жјне атќарушы органдарыныѕ бiрлескен ўсынысы негiзiнде ауыл шаруашылыєына арналєан жер учаскелерiнiѕ бiр јкiмшiлiк ауданныѕ (ќаланыѕ) аумаєындаєы шектi (еѕ жоєары) мґлшерiн белгiлейдi , олар:
жеке меншiк ќўќыєымен Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматында шаруа немесе фермер ќожалыєын жїргiзу їшiн, Ќазаќстан Республикасыныѕ мемлекеттiк емес заѕды тўлєасында жјне оєан аффилиирленген тўлєаларда тауарлы ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiн жїргiзу їшiн болуы мїмкiн;
уаќытша жер пайдалану ќўќыєымен шетелдiктерде, азаматтыєы жоќ адамдарда жјне шетелдiк заѕды тўлєаларда тауарлы ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiн жїргiзу їшiн болуы мїмкiн.

5. Ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерін ўтымды пайдалану маќсатында облыстыќ ґкілді жјне атќарушы органдардыѕ бірлескен шешімдерімен жергілікті жаєдайларєа жјне кґрсетілген жерді пайдалану ерекшеліктеріне байланысты меншікке немесе жер пайдалануєа берілетін ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскелерініѕ еѕ аз мґлшері белгіленеді.
Ескерту. 50-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2009.07.10 N 180-IV, 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

51-бап. Бґлiнетiн жјне бґлiнбейтiн жер учаскелерi

1. Жер учаскесi бґлiнетiн жјне бґлiнбейтiн болуы мїмкiн. Ґзiнiѕ нысаналы маќсатын ґзгертпей жјне ґртке ќарсы, санитарлыќ, экологиялыќ, ќўрылыстыќ жјне ґзге де мiндеттi нормалар мен ережелердi бўзбай бґлiктерге бґлуге болатын, бґлiнгеннен кейiн јрќайсысы дербес жер учаскесiн ќўрайтын жер учаскесi бґлiнетiн жер учаскесi болады, бўлай болмаєан жаєдайда ол бґлiнбейтiн болып табылады.

2. Жер учаскесiнiѕ бґлiнбейтiндiгi сјйкестендіру ќўжатында кґрсетiледi.

3. Жер учаскесініѕ бґлінетін бґлігімен мјмілелер жасаєан кезде, бўл бґлік белгіленген тјртіппен алдын ала дербес жер учаскесі болып бґлініп шыєарылуєа тиіс. Ќалєан жаєдайларда мјміле нысанасы оны шартта сипаттау немесе жер учаскесініѕ бґлігіне белгіленетін ќўќыќтыѕ ќолданылу аясын (жалдау, ґтеусіз пайдалану, сервитут жјне басќалары) сјйкестендіру ќўжатына енгізу арќылы айќындалуы мїмкін.
Ескерту. 51-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.26 N 311 Заѕымен.

52-бап. Жер учаскесiне ќўќыќ жјне онда орналасќан їйге
(ќўрылысќа, єимаратќа) ќўќыќ

1. Осы Кодексте кґзделген жаєдайлардан басќа, їйге (ќўрылысќа, єимаратќа) меншік ќўќыєы кґрсетілген їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) орналасќан жер учаскесiне заѕнамада белгiленген тјртiппен меншiк ќўќыєын бiлдiредi. Осы баптыѕ 7-тармаєында кґзделген жаєдайларды ќоспаєанда, мемлекеттiк заѕды тўлєалардыѕ їйге (ќўрылысќа, єимаратќа) шаруашылыќ жїргiзу ќўќыєы немесе жедел басќару ќўќыєы кґрсетілген объектілер орналасќан жер учаскесiне белгіленген тјртіппен тўраќты жер пайдалану ќўќыєын бiлдiредi.
Кґрсетілген ќўќыќтар бiр-бiрiнен ажыратылмайды.

2. Їйлерге (ќўрылыстарєа, єимараттарєа) жјне басќа да жылжымайтын мїлiкке меншiк ќўќыєы не шаруашылыќ жїргiзу ќўќыєы немесе оларды оралымды басќару ќўќыєы ауысќан жаєдайда сатып алушыєа меншiк ќўќыєы ауысады, ал осы Кодекстe белгiленген жаєдайларда бїкiл жер учаскесiне не їй (ќўрылыс, єимарат) иелiктен шыєарылєан кезде дербес жер учаскесi болып бґлiнген оныѕ белгiлi бiр бґлiгiне тўраќты немесе уаќытша ўзаќ мерзiмдi жер пайдалану ќўќыєы, немесе егер жер учаскесi бґлiнбесе немесе бґлiнбейтiндiгiне байланысты бґлiнуге жатпайтын болса, жер учаскесiне ортаќ меншiк ќўќыєындаєы немесе ортаќ жер пайдалану ќўќыєындаєы їлесi ауысады.
Жер учаскесiн бґлген кезде їйдi (ќўрылысты, єимаратты) сатып алушыєа жер учаскесiнiѕ бґлiнетiн бґлiгi, яєни їй (ќўрылыс, єимарат) орналасќан жјне оны пайдалану їшiн ќажеттi бґлiгi бґлiп берiледi. Тараптардыѕ келiсiмi бойынша їйдi (ќўрылысты, єимаратты) сатып алушыєа жер учаскесiнiѕ їйдi (ќўрылысты, єимаратты) пайдалану жјне кїтiп-ўстау їшiн ќажет болатын бґлiгiнен їлкен бґлiгi берiлуi мїмкiн.
Егер аталєан учаске бґлiнбейтiн болса не онда орналасќан, иелiктен шыєару нысанасы болып табылатын їйлердi (ќўрылыстарды, єимараттарды) кїтiп-ўстауєа јдейi арналєан болса, ол жылжымайтын мїлiктi сатып алушыєа толыєымен ауысады.

3. Їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) орналасќан, сондай-аќ оларды пайдалануєа арналєан жер учаскесiне меншiк ќўќыєын не тўраќты немесе уаќытша жер пайдалану ќўќыєын иелiктен шыєаруєа - аталєан жылжымайтын мїлiктi тиiстi иелiктен шыєармайынша, сол сияќты аталєан жылжымайтын мїлiк орналасќан жер учаскесiн тиiстi иелiктен шыєармай, жылжымайтын мїлiктi иелiктен шыєаруєа жол берiлмейдi.

4. Жер пайдаланушыныѕ ґзiне тиесiлi їйлердi (ќўрылыстарды, єимараттарды) уаќытша пайдалануєа беруi аталєан їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) орналасќан жјне оларды кїтiп-ўстауєа арналєан жер учаскесiнiѕ наќ сондай мерзiмге уаќытша жер пайдалануєа берiлуiне ўласады.
Їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) орналасќан жјне оларды кїтiп-ўстауєа арналєан жер учаскесiн басќа тўлєаєа уаќытша жер пайдалануєа беруге аталєан жылжымайтын мїлiк тиiсiнше уаќытша пайдалануєа бермейiнше жол берiлмейдi.

5. Жер пайдаланушыныѕ ґзiне тиесiлi жер пайдалану ќўќыєын басќа тўлєаларєа иелiктен айырып беруге ќўќылы болмаєан жаєдайда, егер осы Кодексте ґзгеше белгiленбесе, оныѕ сол учаскеде орналасќан їйлердi (ќўрылысты, єимаратты) иелiктен айыруєа ќўќыєы жоќ.

6. Уаќытша жер пайдаланушы жер учаскесi меншiк иесiнiѕ рўќсатымен жјне тиiстi ќызметтердiѕ келiсiмдерi болєан жаєдайда жер учаскесiне тўрєызылєан їйлерге (ќўрылыстарєа, єимараттарєа) осы Кодекстiѕ 64-бабы 1-тармаєыныѕ 5) тармаќшасында белгiленген тјртiппен меншiк ќўќыєын алєан реттерде шарт мерзiмi аяќталєаннан кейiн жер учаскесi ќайтарылуєа тиiс. Бґтен жер учаскесiне тўрєызылєан їйлердiѕ (ќўрылыстардыѕ, єимараттардыѕ) меншiк иесi ќўќыєын iске асырудыѕ ґзге де тјртiбi тараптардыѕ келiсiмiмен белгiленуi мїмкiн.
7. Осы баптыѕ 1-тармаєыныѕ ережелерi мемлекеттiк жер пайдаланушыларєа бекiтiп берiлген «Байќоѕыр» кешенiнiѕ їйлерiне (ќўрылыстарына, єимараттарына), сондай-аќ магистральдыќ ќўбырлардыѕ желілік бґліктеріне меншік ќўќыєына ќолданылмайды.
Ескерту. 52-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2007.07.26 N 311, 2012.04.27 N 15-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.06.22 N 21-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.

53-бап. Жер учаскесiне ортаќ меншiк немесе ортаќ
жер пайдалану

1. Екi немесе бiрнеше тўлєаныѕ меншiгiндегi жер учаскесi оларєа ортаќ меншiк ќўќыєымен тиесiлi болады.

2. Жер учаскесiне ортаќ меншiк Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде кґзделген реттерде учаске бґлiнбейтiн жаєдайда (осы Кодекстiѕ 51-бабы), сондай-аќ меншiк иелерi ґздерiне тиесiлi жер учаскелерiн бiр учаскеге ерiктi тїрде бiрiктiрген кезде туындайды.

3. Жер учаскесi јрбiр меншiк иесiнiѕ їлесi аныќталєан (їлестiк меншiк) немесе їлестерi аныќталмаєан (бiрлескен меншiк) ортаќ меншiкте болуы мїмкiн.

4. Ортаќ жер пайдалану ќўќыєы осы баптыѕ 1, 2, 3-тармаќтарында кґзделген негiздерде туындайды.

5. Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде ґзгеше белгiленбесе, жер учаскесiне ортаќ їлестiк меншiктегi немесе ортаќ їлестiк жер пайдаланудаєы жер їлестерi жерге ќатысты ќўќыќтар мен мiндеттердiѕ дербес объектiсi болып табылады.

6. Ортаќ меншiктегi (ортаќ жер пайдаланудаєы) жер учаскесiн пайдалану тјртiбi ортаќ меншiкке (ортаќ жер пайдалануєа) ќатысушылар арасындаєы шартпен белгiленедi. Олардыѕ арасында келiсiмге ќол жеткiзiлмеген жаєдайда пайдалану тјртiбiн сот айќындайды. Жер учаскесiн пайдалану тјртiбi туралы ќатысушылардыѕ келiсiмi немесе соттыѕ шешiмi жылжымайтын мїлiкке ќўќыќтарды мемлекеттiк тiркеудi жїзеге асыратын органда тiркелуге тиiс.

54-бап. Ортаќ меншiктегi немесе ортаќ жер пайдаланудаєы
ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскесiн
пайдалану тјртiбi

1. Ортаќ меншiктегi (ортаќ жер пайдаланудаєы) ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер учаскесiн пайдалану тјртiбiн їлестiк меншiкке (їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ жалпы жиналысы ќабылдайды. Yлестiк меншiкке (їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ алдаєы жиналысы туралы хабарлама оныѕ ґткiзiлетiн кїнiнен бiр айдан кешiктiрiлмей жазбаша тїрде ќолхат алу арќылы жїргiзiледi.

2. Тиiсiнше хабарланєан жаєдайда їлестiк меншiкке (їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ немесе олардыѕ ґкiлдерiнiѕ кемiнде 50%-i ќатысќан кезде жиналыстыѕ ќўќыќтыќ кїшi бар деп саналады. Шешiм їлестiк меншiкке (їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ жиналысына ќатысып отырєандардыѕ жай кґпшiлiк даусымен ќабылданып, хаттамамен ресiмделедi. Хаттамаєа їлестiк меншiкке (їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ немесе олардыѕ ґкiлдерiнiѕ ќатысып отырєандарыныѕ барлыєы ќол ќояды.

55-бап. Ортаќ їлестiк меншiктегi ауыл шаруашылыєы
маќсатындаєы жер їлестерiмен жасалатын
мјмiлелер

1. Ортаќ їлестiк меншiк ќўќыєындаєы їлестi иелiктен шыєаруєа баєытталєан мјмiлелер жасасу кезiнде жер учаскесiн жер їлестерi есебiне бґлiп шыєару талап етiлмейдi.

2. Жер їлесiн сатушы ґз їлесiн бґгде тўлєаєа сатќысы келетiнi туралы ниетiн їлестiк меншiктiѕ ќалєан ќатысушыларын, оныѕ сатылу баєасын жјне басќа да жаєдайларын кґрсете отырып, жазбаша тїрде хабардар етуге мiндеттi.
Егер їлестiк меншiктiѕ ќалєан ќатысушылары жазбаша хабарламадан кейiнгi бiр ай iшiнде сатылатын їлестi сатып алудан бас тартса немесе сатып алмаса, сатушы ґз їлесiн кез келген тўлєаєа сатуєа ќўќылы.

56-бап. Ортаќ їлестiк меншiктегi немесе ортаќ їлестiк
жер пайдаланудаєы жер їлесiн айќындау тјртiбi

1. Егер учаскеге ортаќ їлестiк меншiкке (ортаќ їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылардыѕ жер їлестерiнiѕ мґлшерiн Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдары негiзiнде айќындау мїмкiн болмаса жјне оныѕ барлыќ ќатысушыларыныѕ келiсiмiмен белгiленбесе, жер їлестерi теѕ болып есептеледi.

2. Ортаќ їлестiк меншiкке (ортаќ їлестiк жер пайдалануєа) барлыќ ќатысушылардыѕ келiсiмiмен олардыѕ јрќайсысыныѕ ортаќ жер учаскесiн сатып алуєа жјне игеруге ќосќан салымына ќарай олардыѕ жер їлестерiн айќындау мен ґзгерту тјртiбi белгiленуi мїмкiн.

57-бап. Ортаќ їлестiк меншiктегi (ортаќ їлестiк жер
пайдаланудаєы) жер учаскесiн бґлісу жјне одан
їлестi бґлiп шыєару

1. Ортаќ їлестiк меншiкке (ортаќ їлестiк жер пайдалануєа) ќатысушылар ортаќ жер учаскесiн бґлудiѕ јдiсi мен талаптары жґнiнде келiсiмге келе алмаєан жаєдайда, јрбiр ќатысушы ортаќ жер учаскесiнен ґзiнiѕ жер їлесiн наќтылы (белгiлi бiр жерде) бґлiп шыєаруды талап етуге ќўќылы, бўєан осы Кодекстiѕ 62-бабыныѕ 2-тармаєында кґзделген жаєдайлар жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде белгiленген басќа да жаєдайлар ќосылмайды.

2. Егер жер їлесiн наќтылы бґлiп шыєаруєа Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде жол берiлмесе немесе жер учаскесiне жјне онымен тыєыз байланысты нјрсенiѕ бјрiне ґлшеусiз залал келтiрмей жасауы мїмкiн болмаса, бґлiнiп шыєатын меншiк иесiнiѕ (жер пайдаланушыныѕ) ортаќ їлестiк меншiктiѕ (ортаќ жер пайдаланудыѕ) басќа ќатысушыларына ґзiнiѕ жер їлесiнiѕ ќўнын тґлетуге, не оны осы Кодекстiѕ 55-бабыныѕ 2-тармаєында белгiленген ережелерге сјйкес басќa тўлєаєа сатуєа ќўќыєы бар, бўєан жер їлесi кондоминиум объектiсiнiѕ ќўрамында болатын жаєдай ќосылмайды.

58-бап. Ортаќ бiрлескен меншiктегi (ортаќ бiрлескен
жер пайдаланудаєы) жер учаскесiн бґлiсу

1. Ортаќ бiрлескен меншiктегi (ортаќ бiрлескен жер пайдаланудаєы) жер учаскесiн бґлу јрбiр ќатысушыныѕ жер їлесi алдын ала аныќталєан жаєдайда жїзеге асырылуы мїмкiн.

2. Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде немесе ќатысушылардыѕ келiсiмiнде ґзгеше кґзделмесе, ортаќ бiрлескен меншiктегi (ортаќ бiрлесiп жер пайдаланудаєы) жер учаскесiн бґлу кезiнде ќатысушылардыѕ јрќайсысыныѕ їлесi теѕ болып есептеледi.

3. Ортаќ бiрлескен меншiктегi (ортаќ бiрлескен жер пайдаланудаєы) жер учаскесiн бґлудiѕ шарттары мен тјртiбi, ќатысушылар арасындаєы ќатынастардыѕ мјнiнен ґзгеше туындамайтындыќтан, осы Кодекстiѕ 56 жјне 57-баптарына сјйкес айќындалады.

59-бап. Бґлiнбейтiн деп танылєан жер учаскесiн
бґлуге жол берiлмейтiндiгi

1. Егер жер учаскесi осы Кодекстiѕ 51-бабына сјйкес бґлiнбейтiн болып танылса, оны бґлуге жјне одан жер їлесiн наќтылы бґлiп шыєаруєа жол берiлмейдi.

2. Бўл жаєдайда їлестiк немесе бiрлескен меншiктiѕ (жер пайдаланудыѕ) бґлiнiп шыєатын ќатысушысыныѕ жер учаскесiне ортаќ меншiктiѕ (ортаќ жер пайдаланудыѕ) басќа ќатысушыларына ґзiнiѕ жер їлесiнiѕ ќўнын тґлеткiзуге не оны осы Кодекстiѕ 55-бабыныѕ 2-тармаєында белгiленген ережелерге сјйкес басќа тўлєаєа сатуєа ќўќыєы бар, бўєан кондоминиум объектiлерi ќосылмайды.

60-бап. Жер учаскесiне ерлi-зайыптылардыѕ ортаќ меншiгi

1. Ерлi-зайыптыларєа тиесiлi жер учаскелерiне меншiк ќўќыєыныѕ немесе жер пайдалану ќўќыєыныѕ ќўќыќтыќ режимi ерлi-зайыптылар арасындаєы мїлiктiк ќатынастарды реттейтiн Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ жјне неке-отбасы заѕдарында кґзделген нормаларєа сјйкес айќындалады.

2. Ерлi-зайыптыларєа олар некеге тўрєанєа дейiн тиесiлi болєан, сондай-аќ олардыѕ мўрагерлiк тјртiбiмен сыйєа алєан жер учаскелерi мен жер їлестерi олардыѕ јрќайсысыныѕ меншiгiнде (жер пайдалануында) болады.
Егер ерлi-зайыптылардыѕ некеде тўрєан кезiнде олардыѕ ортаќ мїлкi есебiнен осы жер учаскелерiнiѕ ќўнын едјуiр арттыратын салымдар жїргiзiлгенi аныќталса, ерлi-зайыптылар арасындаєы шартта ґзгеше кґзделмесе, ерлi-зайыптылардыѕ јрќайсысыныѕ жер учаскелерi олардыѕ бiрлескен меншiгi (бiрлесiп жер пайдалануы) болып танылуы мїмкiн.

3. Жер учаскесiн бґлу кезiнде ерлi-зайыптылардыѕ бiрлескен меншiктегi (бiрлесiп жер пайдалануындаєы) їлестерiн айќындау тјртiбi осы Кодекстiѕ 58-бабында белгiленедi.

61-бап. Ортаќ жер учаскесiндегi жылжымайтын мїлiкке
меншiк ќўќыєы

1. Ортаќ жер учаскесiндегi жылжымайтын мїлiктiѕ меншiк иесiнiѕ осы жылжымайтын мїлiктi ґз ќалауы бойынша иеленуге, пайдалануєа жјне оєан билiк етуге, соныѕ iшiнде ортаќ жер учаскесiн пайдаланудыѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiсiнде немесе шартта белгiленген талаптарына ќайшы келмесе, тиiстi їйлердi (ќўрылыстарды, єимараттарды) бўзуєа ќўќыєы бар.

2. Ортаќ жер учаскесiндегi жылжымайтын мїлiкке меншiк ќўќыєы басќа тўлєаєа ауысќан кезде, егер осы Кодексте ґзгеше белгiленбесе, ол тўлєа жер учаскесiне ќўќыќты жылжымайтын мїлiктiѕ бўрынєы меншiк иесiнде болєан кґлемiнде алады.

62-бап. Бiрнеше пјтерi жјне (немесе) кiсi тўрмайтын
їй-жайлары бар їйдiѕ жанындаєы жјне
кондоминиумныѕ басќа да объектiлерiндегi
жер учаскесiне ќўќыќ

1. Кґп пјтерлi їйдi немесе кондоминиумныѕ ґзге де объектiсiн орналастыру, пайдалану, кїтiп-ўстау їшiн ќажеттi жер учаскесi кондоминиум объектiсiнiѕ ќўрамындаєы їй-жайлардыѕ меншiк иелерiнiѕ ортаќ їлестiк меншiгiне белгiленген тјртiппен ґтедi.
Егер осы Кодексте ґзгеше белгiленбесе, ґздерiне їй-жайлар шаруашылыќ жїргiзу ќўќыєымен немесе оралымды басќару ќўќыєымен тиесiлi болатын кондоминиум ќатысушылары - мемлекеттiк жер пайдаланушылар жер учаскелерiне ортаќ тўраќты жер пайдалану ќўќыєын белгiленген тјртiппен алады.
Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында жер учаскелерi меншiк ќўќыєымен немесе тўраќты жер пайдалану ќўќыєымен тиесiлi бола алмайтын кондоминиум ќатысушыларыныѕ жер учаскесiне ќўќыєы осы Кодекстiѕ 6-бабыныѕ 7-тармаєына сјйкес айќындалады.
Кондоминиум объектiсiнiѕ ќўрамына кiретiн жер учаскесiн бґлiсуге кондоминиумєа барлыќ ќатысушылардыѕ жазбаша келiсiмiмен, санитарлыќ-гигиеналыќ, экологиялыќ, ґртке ќарсы, ќўрылыс жјне басќа да нормалар саќталєан жаєдайда жол берiледi.

2. Їй-жайдыѕ јрбiр меншiк иесiнiѕ (ґзге де ќўќыќ иесiнiѕ) ортаќ мїлiктегi їлесi оєан тиесiлi їй-жайєа бґлек (дербес) меншiктен (ґзге де заттыќ ќўќыќтан) ажыратылмайды. Егер кондоминиум ќатысушыларыныѕ келiсiмiнде ґзгеше белгiленбесе, їлестiѕ мґлшерi бґлек (дербес) меншiктегi (ґзге де заттыќ ќўќыќтаєы) тўрєын їй-жайдыѕ пайдалы алаѕы мен тўрєын емес їй-жай алаѕыныѕ осы кондоминиум объектiсiндегi барлыќ тўрєын їй-жайлардыѕ пайдалы кґлемiнiѕ жјне барлыќ кiсi тўрмайтын їй-жайлар алаѕдарыныѕ жиынтыєына ќатынасымен айќындалады. Мўндай їлестi наќтылы бґлiп шыєаруєа болмайды (мiнсiз їлес).
Їйдiѕ iргетасынан тыс (шегiнен тыс) орналасќан жер учаскесiн пайдалану тјртiбi кондоминиум ќатысушыларыныѕ келiсiмiмен, ќоєамдыќ мїдделердi, санитарлыќ-гигиеналыќ, экологиялыќ, ґртке ќарсы, ќала ќўрылысы жјне басќа да нормаларыныѕ саќталуы шартымен айќындалады.

3. Yй (ќўрылыс, єимарат) жанындаєы жер учаскесi, бўл жер учаскесi їйдiѕ (ќўрылыстыѕ, єимараттыѕ) ќаѕќасынан тыс орналасатын жјне оны пайдалану кондоминиум объектiсiнiѕ ќўрамына кiретiн жер учаскесiн пайдалану талаптарына, сондай-аќ санитарлыќ-гигиеналыќ, экологиялыќ, ґртке ќарсы, ќўрылыс жјне басќа нормаларєа ќайшы келмейтiн жаєдайларда, кiсi тўрмайтын їй-жайлардыѕ жўмыс iстеуiнiѕ технологиялыќ ќажеттерiн ќамтамасыз ету керек болєан кездерде кондоминиум ќатысушыларыныѕ бґлек меншiгiне берiлуi мїмкiн.

4. Пјтерге (їй-жайєа) меншiк ќўќыєыныѕ басќа тўлєаєа ауысуы жер учаскесiне (жер учаскелерiне) ќўќыќтаєы тиiстi їлестiѕ пјтердi (їй-жайды) алушыєа ауысуына ўласады.

5. Ортаќ меншiктi басќару жјне оны пайдалану, бїкiл їйдi (їй-жайды, ќўрылысты, єимаратты) жјне їй жанындаєы жер учаскесiн (жер учаскелерiн) тиiсiнше кїтiп-ўстау їшiн кондоминиумєа ќатысушылар Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес кондоминиум объектiсiн басќару нысанын таѕдап алады.

6. Кондоминиумєа ќатысушылардыѕ ортаќ меншiгiндегi (ортаќ жер пайдалануындаєы) жер учаскесiне ќўќыќты сату, сондай-аќ жер їшiн аќы тґлеу Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында кґзделген тјртiппен жјне жаєдайларда жїзеге асырылады.

7. Гараж, саяжай жјне басќа тўтыну кооперативтерiнде ќатысушылардыѕ ортаќ меншiктегi жер учаскелерiне ќўќыќтарына кондоминиум туралы нормалар ќолданылады.

63-бап. Жеке меншiктегi жер учаскесiнен жјне жер
пайдалану ќўќыєынан ґндіріп алу

1. Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында ґзгеше белгiленбесе, жеке меншiктегi жер учаскесi, сондай-аќ тўраќты жјне ўзаќ мерзiмдi уаќытша жер пайдалану ќўќыєы жеке жјне заѕды тўлєалар мїлкiнiѕ ќўрамына кiредi, банкрот деп танылєан жаєдайларды ќоса алєанда, олар ґз мiндеттемелерi бойынша осы мїлiкпен жауап бередi.
Осы Кодекстiѕ 26-бабыныѕ 2-тармаєында санамаланєан жерден, сондай-аќ мемлекеттiк жер пайдаланушыларєа тиесiлi жерден ґндiрiп алуды ќолдануєа болмайды, бўєан осы Кодекстiѕ 39-бабыныѕ 3-тармаєында кґзделген жаєдайлар ќосылмайды.

2. Жер учаскесi мен тўраќты жјне ўзаќ мерзiмдi уаќытша жер пайдалану ќўќыєынан ґндiрiп алу Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ жјне азаматтыќ iс жїргiзу заѕдарында белгiленген тјртiппен жїргiзiледi жјне ол жылжымайтын мїлiкке ќўќыќтарды мемлекеттiк тiркеудi жїзеге асыратын органда тiркеледi.

6-тарау. Жер учаскелерініѕ меншік иелері мен жер
пайдаланушылардыѕ жер учаскелерін пайдалану кезіндегі
ќўќыќтары мен міндеттері

64-бап. Жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер
пайдаланушылардыѕ жер учаскелерiн пайдалануєа
ќўќыќтары

1. Егер осы Кодексте жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕ актiлерiнде ґзгеше белгiленбесе, жер учаскелерi меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардыѕ:

1) жер учаскесiн оныѕ нысанасынан туындайтын маќсатта пайдалана отырып, жерде дербес шаруашылыќ жїргiзу;

2) ауыл шаруашылыєы жјне ґзге де даќылдар мен екпелер себу мен отырєызуєа, ґндiрiлген ауыл шаруашылыєы ґнiмi мен жер учаскесiн пайдалану нјтижесiнде алынєан ґзге де ґнiмге жјне оны ґткiзуден тїскен табысќа меншiк, шаруашылыќ жїргiзу, оралымды басќару;

3) ґз шаруашылыєыныѕ ќажеттерi їшiн жер учаскесiнде бар ќўмды, сазды, ќиыршыќ тасты жјне басќа да кеѕ таралєан пайдалы ќазбаларды, шымтезектi, екпелердi, жер їстi жјне жер асты суларын, кейiннен мјмiлелер жасасу ниетiн кґздемей, белгiленген тјртiппен пайдалану, сондай-аќ жердiѕ ґзге де пайдалы ќасиеттерiн пайдалану;

4) жер учаскесi мемлекет мўќтажы їшiн мјжбїрлеп иеліктен шыєарылєан жаєдайда келтiрiлген шыєынды толыќ кґлемiнде ґтетiп алу;

5) жердi аймаќтарєа бґлудi ескере отырып, меншiк, шаруашылыќ жїргiзу, оралымды басќару ќўќыєымен жер учаскесiнiѕ нысаналы маќсатына сјйкестiкте тўрєын їйлер, ґндiрiстiк, тўрмыстыќ жјне ґзге де їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) салу;

6) белгiленген ќўрылыс, экологиялыќ, санитарлыќ-гигиеналыќ жјне ґзге де арнаулы талаптарєа сјйкес суландыру, ќўрєату жјне ґзге де мелиорациялыќ жўмыстар жїргiзу, тоєандар мен ґзге де су айдындарын жасау;

7) меншік ќўќыєын, уаќытша ўзаќ мерзімге ґтеулі жер пайдалану (жалдау) ќўќыєын шаруашылыќ серiктестiгiнiѕ жарєылыќ капиталына салым ретiнде, акционерлiк ќоєам акцияларыныѕ тґлемiне немесе ґндiрiстiк кооперативке жарна ретiнде беру ќўќыєы бар.

2. Уаќытша жер пайдаланушылар їшiн осы баптыѕ 1-тармаєыныѕ 2), 3), 5) жјне 6) тармаќшаларында кґзделген ґкiлеттiктер жер учаскесiн беру актiсiмен немесе жалдау шартымен (уаќытша ґтеусіз жер пайдалану туралы шартпен) шектелуi мїмкiн.
Ескерту. 64-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

65-бап. Жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер
пайдаланушылардыѕ жер учаскелерiн пайдалану
жґнiндегi мiндеттерi

1. Жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар:

1) жердi оныѕ нысаналы маќсатына сјйкес, ал уаќытша жер пайдалану кезiнде - жер учаскесiн беру актiсiне немесе жалдау шартына (ґтеусiз уаќытша жер пайдалану шартына) сјйкес пайдалануєа;

2) санитарлыќ жјне экологиялыќ талаптарєа сјйкес ґндiрiс технологияларын ќолдануєа, ґздерi жїзеге асыратын шаруашылыќ жјне ґзге де ќызмет нјтижесiнде халыќтыѕ денсаулыєы мен ќоршаєан ортаєа зиян келтiруге, санитарлыќ-эпидемиологиялыќ, радиациялыќ жјне экологиялыќ жаєдайдыѕ нашарлауына жол бермеуге;

3) осы Кодекстiѕ 140-бабында кґзделген жердi ќорєау жґнiндегi iс-шараларды жїзеге асыруєа;

4) жер салыєын, жер учаскелерiн пайдалану тґлемаќысын жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдары мен шартта кґзделген басќа да тґлемдердi уаќтылы тґлеуге;

5) жануарлар дїниесiн, орман, су жјне басќа да табиєи ресурстарды пайдалану тјртiбiн саќтауєа, жер учаскесiнде орналасќан, Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес мемлекет ќорєауындаєы тарихи-мјдени мўра объектілері мен басќа да объектiлердi ќорєауды ќамтамасыз етуге;

6) жер учаскесiнде шаруашылыќ жјне ґзге де ќызметтi жїзеге асыру кезiнде ќўрылыс, экологиялыќ, санитарлыќ-гигиеналыќ жјне ґзге де арнаулы талаптарды (нормаларды, ережелердi, нормативтердi) саќтауєа;

7) мемлекеттiк органдарєа Ќазаќстан Республикасыныѕ жер заѕдарында белгiленген жердiѕ жай-кїйi мен пайдаланылуы туралы мјлiметтердi уаќтылы табыс етiп отыруєа;

8) басќа меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардыѕ ќўќыќтарын бўзбауєа;

9) топыраќтыѕ ластануына, ќоќыстануына, тозуына жјне оныѕ ќўнарлылыєыныѕ нашарлауына, сондай-аќ топыраќтыѕ ќўнарлы ќабатын сыдырып алу ќўнарлы ќабаттыѕ бiржола жоєалуын болєызбау їшiн ќажет болєан жаєдайларды ќоспаєанда, басќа тўлєаларєа сату немесе беру маќсатымен оны сыдырып алуєа жол бермеуге;

10) осы Кодексте кґзделген тјртiппен сервитуттар берудi ќамтамасыз етуге;

11) ґздерiнiѕ меншiгi болып табылмайтын аныќталєан ґндiрiс пен тўтыну ќалдыќтары туралы жергiлiктi атќарушы органдарєа хабарлауєа мiндеттi.

2. Уаќытша жер пайдаланушылардыѕ уаќытша жер пайдалану туралы шарттарда кґзделген басќа да мiндеттерi болуы мїмкiн.

3. Жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен учаскенiѕ жер пайдаланушыларына, егер осы Кодексте ґзгеше кґзделмесе, жер учаскесiне ауыртпалыќтар салатын барлыќ мiндеттер (оны маќсаты бойынша пайдалану, сервитуттар беру, салыќтар мен ґзге де мiндеттi тґлемдер тґлеу жјне басќалар) жїктеледi.

4. Жер учаскесiн пайдаланудыѕ нысаналы маќсаты мен режимiн, сервитуттар мен нормативтiк ќўќыќтыќ актiлер негiзiнде белгiленген басќа да пайдалану талаптарын жер учаскесi меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ ґз бетiнше ґзгертуiне болмайды.
Ескерту. 65-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.01.09 N 213 , 2007.07.21 N 307 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕдарымен.

66-бап. Осы Кодекске орай жер учаскесiне ќўќыќтар
тиесiлi болмайтын жер учаскелерiнiѕ меншiк
иелерi мен жер пайдаланушылардыѕ ќўќыќтары
мен мiндеттерi

1. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде кґзделген негiздер бойынша тўлєа жер учаскесiне осы Кодексте белгiленген нормаларєа сјйкес оєан (тўлєаєа) тиесiлi болмайтын ќўќыќты алатын жаєдайларда, аталєан ќўќыќ Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ заѕдарында белгiленген ережелер бойынша їш ай iшiнде иелiктен шыєарылуєа тиiс немесе аталєан мерзiмде осы Кодекске сјйкес жерге сондай субъектiге тиесiлi болатын ќўќыќ етiп ќайта ресiмделуге тиiс.
Осы тармаќтыѕ бірінші бґлігінде белгіленген талап орындалмаєан жаєдайда облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ жергілікті атќарушы органы жер учаскесін орналасќаны жер бойынша ќайтару туралы талап-арыз береді.

2. Їйлердiѕ (ќўрылыстардыѕ, єимараттардыѕ) иелiктен шыєарылуына байланысты меншiктегi немесе жер пайдаланудаєы жер учаскесi иелiктен алынєан кезде, алушылар жер учаскесiне иелiктен алынатын ќўќыќ тиесiлi болмайтын тўлєаєа осы Кодекске жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕ актiлерiне сјйкес бўл ќўќыќты сол тўлєаєа тиесiлi болатын ќўќыќ етiп ќайта ресiмдеуге тиiс.
Ескерту. 66-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.