Бап. Сервитутты тiркеу 3 страница

102-бап. Ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќќа, баєбандыќќа
жјне саяжай ќўрылысына арналєан жер учаскелерi

1. Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтарына ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќ жїргiзу, баєбандыќ жјне саяжай ќўрылысы їшiн жеке меншiкке жер учаскелерi ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жерден, ауылдыќ елдi мекендердiѕ жерiнен жјне босалќы жерден берiледi.

2. Ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќќа, баєбандыќќа жјне саяжай ќўрылысына арналєан жер учаскелерiнiѕ меншiк иесi болып табылатын азаматтар ортаќ мїдделерi їшiн Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде ќўќыќтыќ жаєдайы белгiленетiн жай серiктестiктерге, баєбандыќ немесе ґзге де тўтыну кооперативтерiне бiрiгуге ќўќылы.

3. Баєбандыќќа немесе саяжай ќўрылысына арналєан жер учаскелерi азаматтардыѕ бґлек меншiгiнде болып, ал жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерiнiѕ ортаќ ќажеттерiн ќанаєаттандыруєа арналєан жер учаскелерi мен басќа да мїлiк олардыѕ ортаќ їлестiк меншiгiнде болєан жаєдайда меншiк иелерi арасындаєы ортаќ мїлiкке байланысты ќатынастарєа кондоминиум туралы нормалар ќолданылады.

103-бап. Жекешелендiрiлетiн мемлекеттiк ауыл
шаруашылыєы ўйымдарыныѕ жер учаскесiн бґлiсу

1. Жекешелендiрiлетiн мемлекеттiк ауыл шаруашылыєы ўйымдары ќызметкерлерiнiѕ, сондай-аќ зейнеткерлер мен осы ўйымдардыѕ ґндiрiстiк жјне јлеуметтiк-мјдени ќызмет кґрсету салаларында iстейтiн жјне олардыѕ аумаєында тўратын адамдардыѕ шартты жер їлесiне ќўќыєы бар.

2. Ќайта ўйымдастырылатын немесе таратылатын мемлекеттiк ауыл шаруашылыєы ўйымдарыныѕ ґздерi пайдаланатын жерiнiѕ шекарасы шегiндегi ауыл шаруашылыєы алќаптары шартты жер їлесiне бґлiске жатады, бўєан:

1) елдi мекендер шегiне кiрген;

2) ауданныѕ арнайы жер ќоры ќўрамына енгiзiлген;

3) нормадан тыс радиациялыќ ластануєа ўшыраєан немесе тўрєын халыќтыѕ ґмiрi мен денсаулыєына ґзгедей ќауiп тґндiретiн;

4) пайдалы ќазбаларды ќазу кезiнде бїлiнген жјне маќсаты бойынша пайдалану їшiн жарамды кїйге келтiрiлiп жаѕєыртылмаєан;

5) шалєайдаєы мал шаруашылыєыныѕ уаќытша жер пайдаланудаєы жер учаскелерi ќосылмайды.

3. Шартты жер їлесiнiѕ мґлшерi:

1) ауыл шаруашылыєы ўйымыныѕ жер пайдалануындаєы ауыл шаруашылыєы алќаптарыныѕ жалпы кґлемiн шартты жер їлесiне ќўќыєы бар адамдардыѕ санына бґлу арќылы - гектармен;

2) ауыл шаруашылыєы ўйымыныѕ жер пайдалануындаєы ауыл шаруашылыєы алќаптарыныѕ балл-гектар сомасын шартты жер їлесiне ќўќыєы бар адамдар санына бґлу арќылы - балл-гектармен (кґлемге кґбейтiлген топыраќ бонитетiнiѕ балы) есептеп шыєарылады.

4. Шартты жер їлесi мґлшерiн аныќтау нјтижелерi жјне шартты жер їлесiне ќўќыєы бар азаматтардыѕ тiзiмi жекешелендiрiлетiн шаруашылыќтыѕ еѕбек ўжымыныѕ жалпы жиналысыныѕ шешiмiмен бекiтiлiп, хаттамамен ресiмделiп, аудандыќ (ќалалыќ) атќарушы органда бекiтiлуге тиiс.

5. Азаматтардыѕ шартты жер їлесiне ќўќыєы шартты жер їлестерiн иеленушiлердiѕ тiзiмi мен шартты жер їлестерiнiѕ мґлшерiн аудандыќ (ќалалыќ) атќарушы орган бекiткеннен кейiн їш ай iшiнде жер учаскесі орналасќан жердегі, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ ујкілетті органы беретiн шартты жер їлесiне ќўќыќ туралы кујлiкпен кујландырылады.

6. Шартты жер їлестерiн иеленушiлер шартты жер їлесiне ќўќыќ туралы кујлiктi алєан кезден бастап бiр жыл iшiнде шартты жер їлестерi есебiне осы Кодексте белгiленген тјртiппен жјне жаєдайларда жер учаскесiн меншiкке немесе жердi пайдалануєа алуєа мiндеттi.
Аталєан адамдардыѕ жер учаскелерiн бґлек немесе ортаќ меншiкке (жер пайдалануєа) ресiмдеуге ќўќыєы бар.

7. Шартты жер їлесiнiѕ иесi болып табылатын азамат Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыєынан шыќќан жаєдайда, оныѕ жер їлесiне ќўќыќтары тоќтатылєан болып саналады.
Ескерту. 103-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

104-бап. Ўзаќ мерзiмдi пайдаланылатын мал айдау жолдары

1. Селодаєы тауар ґндiрушiлердiѕ малын маусымдыќ жайылымдарєа, ет комбинаттары мен мал сатып алу орындарына айдап апару їшiн ўзаќ мерзiмдi пайдаланылатын мал айдау жолдарына, јдетте, айдалатын малдыѕ жолдаєы азыєын ќамтамасыз ететiн мґлшерде жер пайдалану шекарасыныѕ бойындаєы жайылымдыќ алќаптардан жер учаскелерi берiледi.

2. Бiр ауданныѕ шегiнде мал айдауєа арналєан ўзаќ мерзiмдi пайдаланылатын мал айдау жолдарына жер учаскелерiн аудандыќ (ќалалыќ) атќарушы орган бередi.
Бiрнеше ауданныѕ аумаєы арќылы мал айдау їшiн мал айдайтын жолдарєа жер учаскелерiн беру туралы шешiмдi облыстыќ атќарушы орган ќабылдайды.

3. Ўзаќ мерзiмдi пайдаланудаєы мал айдайтын жолдардыѕ жер пайдаланушылары болып табылатын адамдар ќажеттi мґлшерде ќўдыќтар мен малды суаруєа жјне малды дамылдатуєа арналєан алаѕдар, экологиялыќ талаптардыѕ саќталуын жјне жолдардыѕ ќалыпты пайдаланылуын ќамтамасыз ететiн ќўрылыстар мен єимараттар салуєа, айдалатын малды белгіленген тјртіппен ветеринария саласындаєы ујкілетті мемлекеттік органмен келісілген мерзімдерде кедергiсiз ґткiзуге мiндеттi.

4. Жер пайдалану ќўќыєымен жер учаскелерiн бермей, уаќытша (маусымдыќ) пайдаланылатын мал айдайтын жолдарды бґлу сервитут ережелерi бойынша жїргiзiледi (осы Кодекстiѕ 70-бабы).
Ескерту. 104-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2009.07.24 N 190-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

105-бап. Ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасыныѕ
орнын толтыру

1. Ауыл шаруашылыєын жїргізуге байланысты емес маќсаттарєа пайдалану їшiн ауыл шаруашылыєы алќаптарын алып ќоюдан туындаєан ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасы ауыл шаруашылыєы алќаптарыныѕ кґлемi мен олардыѕ сапасын ќалпына келтiру арќылы ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiнiѕ деѕгейiн саќтау маќсатында бюджет кiрiсiне ґтелуге тиіс.
Бўл шыєасы осы Кодекстiѕ 166-бабында кґрсетiлген шыєынныѕ орнын толтырудан тыс ґтеледi.

2. Ґнеркјсіп, кґлік, байланыс, ќорєаныс, ўлттыќ ќауіпсіздік жерін жјне ауыл шаруашылыєына арналмаєан ґзге де жерді ќоспаєанда, ауыл шаруашылыєын жїргізуге байланысты емес мўќтаждар їшін жердіѕ барлыќ санаттарыныѕ ќўрамынан ауыл шаруашылыєы алќаптары берілетін адамдар, сондай-аќ кїзет, санитариялыќ жјне ќорєау аймаќтары белгіленетін адамдар ауыл шаруашылыєы ґндірісіндегі ысырапты ґтейді.
Азаматтар мен заѕды тўлєалардыѕ жер пайдалануындаєы немесе меншiгiндегi ауыл шаруашылыєы алќаптарыныѕ нысаналы маќсаты ґзгерген кезде де ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасы ґтелуге тиiс.
Ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасы жер учаскесiне ќўќыќ беру туралы шешiм ќабылданєан немесе ауыл шаруашылыєы алќаптарыныѕ нысаналы маќсаты ґзгерген кезден бастап алты ай мерзiмде ґтелуге тиiс.

3. Жеке жјне заѕды тўлєаларєа жер учаскелерi: P080636

1) елдi мекендер шекарасында жеке тўрєын їй салу, мектептер, мектепке дейінгі ўйымдарды, орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі ўйымдарды, емдеу орындарын жјне мјдени-тўрмыстыќ маќсаттаєы объектiлер салу;

2) мелиорациялыќ жїйелер салу;

3) тоєандаєы жјне кґлдегi балыќ шаруашылыќтарын, балыќ питомниктерiн, уылдырыќты балыќ шаруашылыќтары мен балыќ ґсiретiн зауыттар салу;

4) ќоршаєан ортаны ќорєауды ќамтамасыз ететiн, iргелес жатќан жер алќаптарыныѕ жаєдайын нашарлатпайтын объектiлер салу;

5) тозєан алќаптарєа, химиялыќ жјне радиоактивтi заттармен ластанєан жерге орман мелиорациясы їшiн берiлгенде олар шыєасыны ґтеуден босатылады.
Жер учаскелерiн мемлекеттiк табиєи ќорыќтарєа, мемлекеттiк ўлттыќ табиєи парктерге, мемлекеттiк табиєи резерваттарєа, мемлекеттiк ґѕiрлiк табиєи парктерге, мемлекеттiк зоологиялыќ парктерге, мемлекеттiк ботаникалыќ баќтарєа, мемлекеттiк дендрологиялыќ парктерге жјне мемлекеттiк табиєат ескерткiштерiне тарихи-мјдени маќсаттаєы объектiлер їшiн беру кезiнде де, сондай-аќ Ќазаќстан Республикасы Yкiметiнiѕ нормативтiк ќўќыќтыќ актiлерiнде кґзделген ґзге де жаєдайларда шыќќан шыєасы ґтелмейдi.
Ескерту. 105-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2006.07.07 N 176 , 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

106-бап. Ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасыны
ґтеу тјртiбi

1. Ауыл жјне орман шаруашылыєын жїргiзуге байланысты емес маќсаттарєа пайдалану їшiн ауыл шаруашылыєы алќаптарын алып ќойєан кезде, шыєасыныѕ мґлшерi жергiлiктi атќарушы органныѕ жер учаскесiне тиiстi ќўќыќ беру туралы шешiм ќабылдауы їшiн негiз болып табылатын жерге орналастыру жобасыныѕ (жерге орналастыру iсiнiѕ) ќўрамында белгiленедi.

2. Ґтелуге тиiстi шыєасыныѕ мґлшерi жаѕа жердi игерудi немесе алќаптарды ауыл шаруашылыєы ґнiмiн ґндiру деѕгейiне дейiн жаќсартуды ќамтамасыз ететiн нормативтердi негiзге ала отырып, алып ќойылатын алќаптардан алынатын ґнiмнен немесе олардыѕ сапасы тґмендегенге дейiн бўрын алынєан ґнiмнен кем тїспейтiн кґлемiнде аныќталады.

3. Ауыл шаруашылыєын жїргiзуге байланысты емес маќсаттарєа пайдалану їшiн ауыл шаруашылыєы алќаптарын алып ќоюдан туындаєан ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiндегi шыєасыны ґтеу нормативтерiн Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлейдi .

4. Ауыл шаруашылыєына арналмаєан жјне ормансыз алќаптардаєы бїлiнген жердi жаѕєырту шартымен ауыл шаруашылыєы алќаптарын уаќытша пайдалануєа алып ќойєан кезде шыєасы толыќ кґлемiнде ґтеледi.
Жер учаскесi берiлген заѕды немесе жеке тўлєаныѕ ќаражаты есебiнен ґнiмдiлiгi аз немесе ґнiм бермейтiн алќаптарєа ќўнарлы топыраќ ќабаты салынєан жаєдайда алќаптарды ќалпына келтiруге жўмсалатын сома есепке алынып, шыєасы Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлеген тјртiппен ґтеледi.

5. Шыєасыныѕ мґлшерi жер учаскесiнiѕ берiлуiне мїдделi тўлєамен келiсiледi жјне жергiлiктi атќарушы органныѕ шешiмiмен бекiтiлетiн жер учаскесiне ќўќыќ беру туралы актiмен ресiмделедi.

6. Жер сапасыныѕ нашарлауынан туындаєан шыєасыныѕ мґлшерi алќаптарды бiр тїрден екiншiсiне ауыстыруєа байланыссыз жаєдайларда олардыѕ сапасыныѕ тґмендеуiне сјйкес нормативтердiѕ (жердi кадастрлыќ баєалау бойынша) процентiмен аныќталады.
Алќаптар сапасыныѕ тґмендеуiне байланысты оларды бiр тїрден басќа тїрге ауыстырєан жаєдайда шыєасы мґлшерi алќаптардыѕ тиiстi тїрлерiне арналєан нормативтердiѕ айырмасы бойынша аныќталады.

7. Ўйымдар мен азаматтардыѕ ќызметi јсерiнiѕ нјтижесiнде жер сапасыныѕ нашарлауынан келген шыєасыны ґтеу жер учаскесі орналасќан жердегі облыстыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, ауданныѕ, облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ ујкілетті органыныѕ талап-арызы бойынша сот тјртiбiмен жїргiзiледi.
Ескерту. 106-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

11-тарау. Елді мекендер жері

107-бап. Елдi мекендер жерi ўєымы мен оныѕ ќўрамы

1. Ќалаларды, кенттердi, ауылдарды, селолар мен басќа да ќоныстарды дамыту їшiн берiлген жер учаскелерi елдi мекендер жерiнiѕ санатына жатады.

2. Елдi мекендердiѕ жерi ґзге јкiмшiлiк-аумаќтыќ ќўрылымдардыѕ жерiнен ќаланыѕ шегi, кенттiѕ шегi, ауылдыќ (селолыќ) елдi мекеннiѕ шегi арќылы шектеледi.

3. Елдi мекендер жерiнiѕ ќўрамына:

1) ќўрылыстар алып жатќан јрi кґп пјтерлi жјне кґп ќабатты тўрєын їйлер, їй iргесiндегi жер учаскелерi бар жеке тўрєын їйлер салуєа арналєан тўрєын жай салатын жер;

2) денсаулыќ саќтау, мјдениет, сауда, ќоєамдыќ тамаќтандыру, тўрмыстыќ ќызмет кґрсету, коммерциялыќ ќызмет объектiлерi, сондай-аќ мектепке дейінгі ўйымдар, орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі ўйымдар жјне жоєары бiлiм беру мекемелерi, јкiмшiлiк, єылыми-зерттеу мекемелерi, єибадат їйлерi мен ґзге де iскерлiк їйлерi, ќўрылыстар мен єимараттар салынєан жјне соларды орналастыруєа арналєан ќоєамдыќ iскерлiк ќўрылыс салатын жер;

3) ґнеркјсiп, коммуналдыќ жјне олардыѕ жўмыс iстеуiн ќамтамасыз ететiн ќойма объектiлерi, инженерлiк жјне кґлiк инфраќўрылымы объектiлерi салынєан жјне соларды орналастыруєа арналєан, сондай-аќ осы объектiлердiѕ санитарлыќ-ќорєау аймаќтарын белгiлеуге арналєан ґндiрiстiк ќўрылыс салатын жер;

4) темiр жол, автомобиль, ґзен, теѕiз, јуе жјне ќўбыр тасымалы жолдары, инженерлiк инфраќўрылым мен байланыс магистральдары ґтетiн жјне соларды салуєа арналєан кґлiк, байланыс, инженерлiк коммуникациялар жерi;

5) ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтар, сауыќтыру, рекреациялыќ жјне тарихи-мјдени маќсаттаєы жер;

5-1) орман ќорыныѕ жері;

6) ґзендер, табиєи жјне жасанды су айдындары мен акваториялар, су ќорєау аймаќтары, гидротехникалыќ жјне басќа да су шаруашылыєы ќўрылыстары орналасќан су айдындары мен акваториялар жерi;

7) ауыл шаруашылыєына пайдаланылатын жер;

8) алаѕдар, кґшелер, тротуарлар, ґтпе жолдар, жолдар, жаєалаулар, парктер, гїлзарлар, opмaн парктерi, бульварлар, су айдындары, жаєажайлар, зираттар жјне халыќтыѕ ќажеттерiн ќанаєаттандыруєа арналєан ґзге де объектiлер (су ќўбырлары, жылыту ќўбырлары, тазарту ќўрылыстары жјне жалпы жўрт пайдаланатын басќа да инженерлiк жїйелер, сондай-аќ жылу желілерініѕ кїзет аймаќтары мен ортаќ пайдаланудаєы инженерлік жїйелер) орналасќан жјне соларды орналастыруєа арналєан ортаќ пайдаланудаєы жер;

9) ќала ќўрылысы ќызметiне тартылмаєан, елдi мекендi аумаќтыќ тўрєыдан дамытуєа жјне ґзiндiк ќосалќы шаруашылыќты дамытуєа арналєан резервтегi жјне ґзге де жер;

10) крематорийлердi, мал ќорымы, тўрмыстыќ ќалдыќтар тастау орындарын жјне арнаулы нормативтер мен ережелер белгiленбейiнше пайдалануєа болмайтын ґзге де объектiлердi орналастыру їшiн бґлiнетiн арнайы маќсаттаєы жер;

11) ќорєаныс жјне ўлттыќ ќауіпсіздік мўќтаждары їшін берілген, сондай-аќ ґзге де пайдалану режиміндегі жер кіруі мїмкін.

4. Жер учаскелерiн елдi мекендер жерiндегi ортаќ пайдаланудаєы жерлерге жатќызуды, сондай-аќ олардыѕ нысаналы маќсатыныѕ ґзгеруiне байланысты ортаќ пайдаланудаєы жердiѕ ќўрамынан шыєаруды ґз ќўзыретiне сјйкес жергiлiктi атќарушы органдар жїзеге асырады.
Ескерту. 107-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279 , 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.25 № 548-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

108-бап. Елдi мекендердiѕ шекарасын (шегiн) белгiлеу
жјне ґзгерту

1. Елдi мекендердiѕ шекарасын (шегiн) белгiлеу мен ґзгерту жерге орналастырудыѕ, сјулет жјне ќала ќўрылысыныѕ тиiстi органдары бiрлесiп жасаєан ўсыныс бойынша белгiленген тјртiппен бекiтiлген ќала ќўрылысы ќўжаттамасы негiзiнде жїргiзiледi.

2. Республикалыќ маѕызы бар ќалалар мен Ќазаќстан Республикасы астанасыныѕ шекарасын (шегiн) Ќазаќстан Республикасы Їкiметiнiѕ ўсынуымен Ќазаќстан Республикасыныѕ Президентi белгiлейдi жјне ґзгертедi.

3. Облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ шекарасы (шегi) Ќазаќстан Республикасы Їкiметiмен келiсiм бойынша облыстыќ ґкiлдi жјне атќарушы органдардыѕ бiрлескен шешiмiмен белгiленедi жјне ґзгертiледi.

4. Аудандыќ маѕызы бар ќалалардыѕ шекарасы (шегi) облыстыќ ґкiлдi жјне атќарушы органдардыѕ бiрлескен шешiмiмен белгiленедi жјне ґзгертiледi.

5. Кенттер мен ауылдардыѕ (селолардыѕ) шекарасы (шегi) аудандыќ (ќалалыќ) ґкiлдi жјне атќарушы органдардыѕ бiрлескен шешiмiмен белгiленедi жјне ґзгертiледi.

6. Жep учаскелерiн ќала, кент, село шегiне ќосу осы учаскелерге меншiк ќўќыєын немесе жер пайдалану ќўќыєын тоќтатуєа јкеп соќпайды.

109-бап. Елдi мекендердiѕ жерiн пайдалану

1. Ќалалардыѕ, кенттердiѕ, селолыќ елдi мекендердiѕ барлыќ жерi олардыѕ бас жоспарларына, жоспарлау мен ќўрылыс салу жобаларына жјне аумаќтыѕ жер-шаруашылыќ орналастыру жобаларына сјйкес пайдаланылады.
Тўрєындар саны 5 мыѕєа дейінгі елдi мекендерде белгiленген тјртiппен бекiтiлген бас жоспарлар болмаєан жаєдайда осы елдi мекендi дамыту мен онда ќўрылыс салудыѕ бас жоспарыныѕ оѕайлатылєан схемасымен немесе белгiленген тјртiппен бекiтiлген ќала ќўрылысы ќўжаттамасымен жердi пайдалануєа жол берiледi.

2. Ортаќ пайдаланудаєы жерден жер учаскелерi азаматтар мен заѕды тўлєалардыѕ ортаќ пайдалануєа нўќсан келтiрмей, жеѕiл їлгiдегi ќўрылыстарды (caудa жасайтын шатырларды, киоскiлердi, жарнама ќўрылєыларын жјне басќа да сервис объектiлерiн) орналастыруы їшiн уаќытша жер пайдалануєа берiлуi мїмкiн. Бўл ретте ортаќ пайдаланудаєы жер ќўрамынан, оныѕ iшiнде базарлар, Алматы ќаласыныѕ ерекше мјртебесі жјне Ќазаќстан Республикасы астанасыныѕ мјртебесі туралы заѕнамалыќ актіге сјйкес республикалыќ маѕызы бар ќала, астана кґшелерініѕ бойындаєы оќшауланєан белдеулерде орналасќан аќылы автотўраќтарды (автомобиль ќоятын орындарды) ќоспаєанда, жол (кґше, ґтпелi жолдар) жиегiнен учаскелер беруге жол берiлмейдi.
Ортаќ пайдаланудаєы жерден жер учаскелерi жеке меншiкке оларды ортаќ пайдаланудаєы жер ќўрамынан шыєарєаннан кейiн єана берiлуi мїмкiн.
Елді мекендердіѕ ауыл шаруашылыєы їшін пайдаланылатын жерлерінен шаруа немесе фермер ќожалыєын, тауарлы ауыл шаруашылыєы ґндірісін, орман ґсіруді, ќосалќы ауыл шаруашылыєын, баќша жјне мал шаруашылыєын жїргізу їшін жер учаскелерін жеке меншік ќўќыєымен беруге болмайды.

3. Зираттар орналасќан жјне соларєа арналєан ортаќ пайдаланудаєы жерден елдi мекеннiѕ ќайтыс болєан јрбiр тўрєынын немесе осы елдi мекенде ќайтыс болєан тўрєылыќты жерi белгiсiз адамды жерлеу їшiн кемiнде алты шаршы метр жер учаскесi тегiн бґлiнедi.
Ескерту. 109-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279 , 2007.07.21 N 297 (ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

110-бап. Ќала маѕындаєы аймаќтар

1. Ќала маѕындаєы аймаќтар жерiнiѕ ќўрамына ќаламен бiртўтас јлеуметтiк, табиєи жјне шаруашылыќ аумаќ ќўрайтын ќала шегiнен тыс жер ќосылуы мїмкін.

2. Ќала маѕындаєы аймаќтарда ќала маѕындаєы ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiн ќарќынды дамыту, ќала ќўрылысын ерекше реттеу аймаќтарын (ќаланы дамытуєа, инженерлiк жјне кґлiк инфраќўрылымыныѕ ќалыпты жўмыс iстеуi їшiн ќажеттi єимараттарды орналастыру мен салуєа арналєан резервтегi аумаќтарды), ќорєау јрi санитарлыќ-гигиеналыќ ќызмет атќаратын жјне халыќтыѕ демалыс орны болып табылатын ормандар, opмaн парктерi жјне басќа да жасыл екпелер алып жатќан жасыл аймаќтарды белгiлей отырып, аумаќты аймаќтарєа бґлу жїзеге асырылады.

3. Аудандыќ маѕызы бар ќалалардыѕ ќала маѕындаєы аймаќтарыныѕ шекарасын облыстыѕ жергілікті атќарушы органыныѕ ўсынысы бойынша облыстыѕ жергілікті ґкілді органы белгілейді жјне ґзгертеді.
Республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ жјне облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ ќала маѕындаєы аймаќтарыныѕ шекарасын Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ жјне облыстардыѕ тиісті жергілікті ґкілді жјне атќарушы
органдарыныѕ бірлескен ўсынысы бойынша белгілейді жјне ґзгертеді. Республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ ќала маѕындаєы аймаќтарыныѕ шекарасы аумаєы ќала маѕындаєы аймаєына енгізілген облыстардыѕ тиісті жергілікті ґкілді жјне атќарушы органдарымен де
келісіледі.

4. Жердi ќала маѕы аймаєына ќосу бўл жерге меншiк ќўќыєы мен оны пайдалану ќўќыєыныѕ тоќтатылуына јкеп соќпайды.

5. Ќала маѕы аймаєына енгiзiлген жердi пайдаланудыѕ тјртiбi мен режимiн ќала маѕы аймаєын белгiлеген орган айќындайды.
Астана ќаласы мен республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ ќала маѕы аймаєына ќосылєан жердi пайдалану тјртiбi мен режимiн аумаєы ќала маѕы аймаєына ќосылєан тиiстi облыстыќ ґкілді жјне атќарушы органдармен келiсiлген, аталєан ќалалардыѕ ґкілді жјне атќарушы органдарыныѕ бірлескен ўсыныстары бойынша Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi белгiлейдi.
Ескерту. 110-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

12-тарау. Ґнеркјсіп, кґлік, байланыс, ќызметі, ќорєаныс, ўлттыќ ќауіпсіздік мўќтажына арналєан жер жјне ауыл шаруашылыєына арналмаєан ґзге де жер

Ескерту. 12-тараудыѕ таќырыбына ґзгеріс енгізілді - ЌР 2012.01.06 N 529-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік жиырма бір кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

111-бап. Ґнеркјсiп, кґлiк, байланыс жерi, єарыш ќызметі
мўќтажына арналєан жјне ауыл шаруашылыєына
арналмаєан ґзге де жер ўєымы жјне оныѕ ќўрамы

Ескерту. Таќырыбына ґзгеріс енгізілді - ЌР 2012.01.06 N 529-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік жиырма бір кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

1. Осы Кодекстe жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ ґзге де заѕ актiлерiнде белгiленген тјртiппен тиiстi нысаналы маќсат їшiн азаматтар мен заѕды тўлєаларєа берiлген жер ґнеркјсiп, кґлiк, байланыс жерi жјне ауыл шаруашылыєынан ґзге маќсатќа арналєан жер деп танылады.

2. Ґнеркјсiп, кґлiк, байланыс жерiн жјне ауыл шаруашылыєынан ґзге маќсатќа арналєан жердi пайдалану ерекшелiктерi Ќазаќстан Республикасыныѕ арнайы заѕдарымен белгiленедi.
Ескерту. 111-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2012.01.06 N 529-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік жиырма бір кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

112-бап. Ґнеркјсiп жерi

1. Ґнеркјсiп жерiне ґнеркјсiп объектiлерiн орналастыру мен пайдалану їшiн берiлген жер, оныѕ iшiнде олардыѕ санитарлыќ-ќорєау жјне ґзге де аймаќтар жатады.

2. Аталєан маќсаттарєа берiлетiн жер учаскелерiнiѕ мґлшерi белгiленген тјртiппен бекiтiлген нормаларєа немесе жобалау-техникалыќ ќўжаттамаларєа сјйкес айќындалады, ал жер учаскелерiн бґлiп беру оларды игеру кезектiлiгi ескерiле отырып жїргiзiледi.

113-бап. Кґлiк жерi

1. Автомобиль, теѕiз, iшкi су, темiр жол, јуе, ќўбыржол жјне ґзге де кґлiк тїрі объектiлерiнiѕ ќызметiн ќамтамасыз ету жјне (немесе) оларды пайдалану їшiн берiлген жер кґлiк жерi болып танылады.

2. Автомобиль, теѕiз, iшкi су, темiр жол, јуе, ќўбыржол жјне ґзге де кґлiк тїрi объектiлерiн дамыту, салу жјне ќайта жаѕєырту їшiн жаєдай жасау маќсатында осы Кодексте кґзделген тјртiппен жердi резервте ўстау жїзеге асырылуы мїмкiн.
Ескерту. 113-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2012.01.09 N 533-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

114-бап. Темiр жол кґлiгiнiѕ жерi

1. Темiр жол кґлiгi ќажеттерiне арналєан жерге:

1) магистраль жолдарына жјне солармен технологиялыќ байланыстаєы ќўрылыстар мен єимараттарєа (темiр жол белдеуi, кґпiрлер, тоннельдер, виадуктер, сигналдыќ жабдыќтар, ќызметтiк-техникалыќ їйлер);

2) кiрме жолдарєа;

3) энергетика, локомотив, вагон, жол жјне жїк шаруашылыќтары, сумен жабдыќтау жјне канализация ќўрылыстары, ќорєау жјне бекiту екпелерi, ќызметтiк жјне темiр жол кґлiгiне ќызмет кґрсететiн арнаулы маќсаттаєы ґзге де объектiлерi бар темiр жол станцияларына (вокзалдарєа);

4) темiр жолдарєа берiлген белдеулер мен кїзет аймаќтарына;

5) концессия шарттары бойынша темір жолдар мен темір жол кґлігініѕ объектілеріне бґліп берілген жер жатады.

2. Темiр жол кґлiгiнiѕ ќажеттерiне арналєан жер учаскелері темiр жолдар мен темiр жол станцияларын дамытудыѕ жобалау-техникалыќ ќўжаттамасына жјне бас схемасына сјйкес белгiленген тјртiппен бекiтiлетiн нормативтер бойынша берiледi.

3. Тўрєын халыќтыѕ ќауiпсiздiгiн ќамтамасыз ету, сондай-аќ темiр жол кґлiгi ќажеттерiне арналып бґлiнген белдеуге iргелес жер учаскелерiндегi объектiлердi ќауiпсiз пайдалану маќсатында жер пайдаланудыѕ ерекше шарттарымен кїзет аймаќтары белгiленедi, олардыѕ шегiнде аймаќтарды белгiлеу маќсаттарына сай келмейтiн ќызмет тїрлерi шектеледi немесе оларєа тыйым салынады.

4. Темiр жол кґлiгiнiѕ кїзет аймаќтарына: орманды ќорєау белдеулерi, кґлiк ќўрылыстарыныѕ, ќўрылєылары мен басќа да объектiлерiнiѕ саќталуын, тґзiмдiлiгi мен орныќтылыєын ќамтамасыз ету їшiн ќажеттi жер учаскелерi, сондай-аќ темiр жол кґлiгiне бґлiнетiн белдеуге iргелес орналасќан, сел ќаупi, кґшкiн ќаупi бар аймаќтардаєы жјне басќа да ќауiптi јсерлер тґнетiн жерлердегi жер учаскелерi кiредi.
Кїзет аймаќтары жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардан жер учаскелерiн алып ќоймай белгiленуi мїмкiн.
Ескерту. 114-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2008.07.05 N 66-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

115-бап. Автомобиль кґлiгiнiѕ жерi

1. Автомобиль кґлiгi ќажеттерiне арналєан жерге:

1) автомобиль жолдарына, олардыѕ конструкциялыќ элементтерi мен жол єимараттарына жјне олармен технологиялыќ байланысќан ќўрылыстар мен єимараттарєа; Z010245

2) автовокзалдар мен автостанцияларды, автомобиль кґлiгiнiѕ басќа объектiлерiн жјне жер бетi мен жерасты їйлерiн, ќўрылыстарын, єимараттарын, ќўрылєыларын пайдалану, кїтiп-ўстау, салу, ќайта жаѕєырту, жґндеу, дамыту їшiн ќажеттi жол шаруашылыєы объектiлерiн орналастыру їшiн;

3) автомобиль жолдарына бґлiнетiн белдеулердi белгiлеу їшiн бґлiнген жер жатады.

2. Автомобиль кґлiгiнiѕ ќажеттерi їшiн бґлiнетiн белдеуге арналєан жер учаскелерi жолдыѕ санатына байланысты жјне жобалау ќўжаттамасына сјйкес белгiленген нормалардыѕ негiзiнде берiледi.

3. Тўрєын халыќтыѕ ќауiпсiздiгiн ќамтамасыз ету жјне автомобиль жолдарын пайдалануєа жаєдай жасау їшiн жолда жїру ќауiпсiздiгiніѕ талаптары ескерiле отырып, оларды пайдаланудыѕ ерекше режимi белгiленiп, ортаќ пайдаланудаєы автомобиль жолдарына бґлiнетiн белдеулерге екi жаєынан iргелес жатќан жер учаскелерi тїрiнде жол бойындаєы белдеулер жасалады.
Жол бойындаєы белдеудіѕ мемлекеттік меншіктегі жер учаскелерін облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдары жеке жјне заѕды тўлєаларєа уаќытша жер пайдалануєа беруі мїмкін.

4. Жол ќызметі, сыртќы (кґрнекі) жарнама объектілерін, жол полициясы, санитариялыќ-эпидемиологиялыќ баќылау, кеден ќызметі, шекаралыќ, кґліктік баќылау бекеттерін, ветеринариялыќ жјне фитосанитариялыќ баќылау бекеттерін ќоспаєанда, ортаќ пайдаланудаєы автомобиль жолдары бойынан бґлінген жер белдеулерініѕ шегінде єимараттар мен ќўрылыстар салуєа, сондай-аќ инженерлік коммуникациялар тґсеуге тыйым салынады.
Ќўрылысы Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес жїзеге асырылатын жол ќызметі объектілерін жјне жол сервисі объектілерін ќоспаєанда, ортаќ пайдаланудаєы автомобиль жолы бойындаєы жол белдеуінде єимараттар мен ќўрылыстар салуєа тыйым салынады.
Ескерту. 115-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2010.12.28 N 369-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

116-бап. Теѕiз жјне iшкi су кґлiгiнiѕ жерi

Теѕiз жјне iшкi су кґлiгiнiѕ ќажеттерiне арналєан жерге теѕiз жјне ґзен порттарын, айлаќтар, пристаньдар, гидротехникалыќ єимараттар, жер бетi жјне жер асты їйлерiн, ќўрылыстарын, єимараттарын, ќўрылєыларын пайдалану, кїтiп-ўстау, салу, ќайта жаѕєырту, жґндеу, кеѕейтiп ўлєайту їшiн ќажеттi басќа объектiлердi жјне теѕiз жјне iшкi су кґлiгiнiѕ басќа да объектiлерiн орналастыру їшiн бґлiнiп берiлген жер жатады.

117-бап. Јуе кґлiгiнiѕ жерi

Јуе кґлiгiнiѕ ќажеттерiне арналєан жерге јуежайлар, јуеайлаќтар, аэровокзалдар, ўшып кґтерiлу-ќону белдеулерiн жјне жер бетi мен жер асты їйлерiн, ќўрылыстарын, єимараттарын, ќўрылєыларын пайдалану, кїтiп-ўстау, салу, ќайта ќўру, жґндеу, кеѕейтiп ўлєайту їшiн ќажеттi басќа да жер їстiндегi объектiлердi жјне јуе кґлiгiнiѕ басќа да объектiлерiн орналастыру їшiн бґлiнiп берiлген жер, сондай-аќ олардыѕ кїзет аймаќтары жатады.
Кїзет аймаќтары жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардан жер учаскелерiн алып ќоймай белгiленуi мїмкiн.

118-бап. Ќўбыр кґлігініѕ жерлері

Ќўбыр кґлiгiнiѕ мўќтаждарына арналєан жерлерге су ќўбырларын, газ ќўбырларын, мўнай ќўбырларын, мўнай ґнімдері ќўбырлары мен жербеті жјне жерасты їйлерiн, ќўрылыстарын, єимараттарын, ќўрылєыларын пайдалану, кїтiп-ўстау, салу, реконструкциялау, жґндеу, кеѕейтiп ўлєайту їшiн ќажеттi объектiлердi жјне ќўбыр кґлiгiнiѕ басќа да объектiлерiн орналастыру їшiн бґлiнiп берiлген жерлер жатады.
Аталєан жерлерге шекаралары Ќазаќстан Республикасыныѕ магистральдыќ ќўбыр туралы заѕнамасына сјйкес айќындалатын жер учаскелерін пайдаланудыѕ ерекше шарттары бар магистральдыќ ќўбырлардыѕ кїзет аймаќтарын ќоса алєанда, магистральдыќ ќўбырлардыѕ мўќтаждарына арналєан жерлер де жатады.
Кїзет аймаќтары жер учаскелерiнiѕ меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардан жер учаскелерiн алып ќоймай-аќ белгiленуi мїмкiн.
Магистральдыќ ќўбырлардыѕ желілік бґлігін орналастыру жјне пайдалану маќсаттарында жер учаскелерін бґлу ќауымдыќ сервитут ќаєидалары бойынша (осы Кодекстіѕ 69-бабыныѕ 4-тармаєы) жїзеге асырылады.
Ескерту. 118-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2012.06.22 N 21-V (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.