Бап. Сервитутты тiркеу 1 страница

1. Егер осы бапта жјне жылжымайтын мїлiкке ќўќыќтарды мемлекеттiк тiркеу туралы Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiсiнде ґзгеше белгiленбесе, ќўќыќ иесiне бґтен жер учаскесiн шектеулi нысаналы пайдалану ќўќыєын беретiн сервитуттардыѕ туындауы, ґзгертiлуi жјне тоќтатылуы ќўќыќ кадастрында мемлекеттiк тiркелуге тиiс.

2. Сервитутты тiркеу кезiнде, сервитуттыѕ туындауына негiз болєан ќўжаттарєа осы сервитутты берушi тўлєа кујландырєан, сервитуттыѕ ќолданылу аясыныѕ шекарасы бейнеленген жер учаскесiнiѕ жоспары ќоса берiледi. Егер сервитут барлыќ жер учаскесiне ќатысты болса, жер учаскесiнiѕ жоспарын беру талап етiлмейдi.

3. Нормативтiк ќўќыќтыќ актiлер негiзiнде туындайтын сервитуттар, сондай-аќ жылжымайтын мїлiкке ќўќыќтарды мемлекеттiк тiркеу туралы Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiсiне сјйкес тiркеу объектiлерi болып табылмайтын ґзге де сервитуттар мемлекеттiк тiркеуге жатпайды.

8-тарау. Жер учаскесі мен жер пайдалану ќўќыєын
кепілге салу

76-бап. Кепiлдiѕ мјнi

1. Кепiл берушiге жеке меншiк ќўќыєымен немесе жер пайдалану ќўќыєымен тиесiлi жер учаскесi кепiл мјнi болуы мїмкiн.

2. Егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында ґзгеше белгiленбесе, жер учаскесiнiѕ жјне жер пайдалану ќўќыєыныѕ кепiлiне жылжымайтын мїлiк ипотекасы туралы ережелер ќолданылады.

3. Кепiлге салынєан жер учаскесi немесе жер пайдалану ќўќыєы осы Кодекске орай жер учаскесiне ќўќыєы жоќ тўлєаларєа ќатысты кепiл ўстаушыныѕ меншiгiне айналєан жаєдайда осы Кодекстiѕ 66-бабында белгiленген нормалар ќолданылады.

77-бап. Жер учаскесiн жјне жер пайдалану ќўќыєын
кепiлге салуды шектеу

1. Жep учаскесiне немесе жер пайдалану ќўќыєына ќатысты мјмiлелер жасауєа тыйым салынєан жаєдайларда (осы Кодекстiѕ 33-бабыныѕ 2-тармаєы жјне 36-бабы) жер учаскесiн жјне жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салуєа жол берiлмейдi.

2. Егер жер учаскесiнiѕ бiр бґлiгiн нысаналы маќсатына сјйкес дербес учаске ретiнде пайдалану мїмкiн болмаса, жер учаскесiнiѕ бўл бґлiгiн немесе оныѕ бiр бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салуєа жол берiлмейдi.
Кепiлге салуєа берiлген жер учаскесiнде немесе оныѕ кепiлге салуєа берiлетiн бґлiгiнде орналасќан їйдi (ќўрылысты, єимаратты) бiр мезгiлде кепiлге салмай, бґлiнетiн жер учаскесiн тїгелдей немесе оныѕ бiр бґлiгiн не бїкiл жер учаскесiне немесе оныѕ бiр бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салуєа жол берiлмейдi.
Бґлiнбейтiн жер учаскесiнде орналасќан їйдi (ќўрылысты, єимаратты) бiр мезгiлде кепiлге салмай, бґлiнбейтiн жер учаскесiн немесе оєан жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салуєа жол берiлмейдi.
Їй (ќўрылыс, єимарат) орналасќан жјне оны пайдалану їшiн ќажеттi, бґлiнетiн жер учаскесiнiѕ бiр бґлiгiн немесе бґлiнетiн жер учаскесiнiѕ бiр бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєын ќоса кепiлге салмай, не їй (ќўрылыс, єимарат) орналасќан бїкiл бґлiнбейтiн жер учаскесiн немесе бїкiл бґлiнбейтiн жер учаскесiне жер пайдалану ќўќыєын бiр мезгiлде кепiлге салмай, ол їйдi (ќўрылысты, єимаратты) кепiлге салуєа жол берiлмейдi.
Жер учаскесiнiѕ бiр бґлiгiне кепiлдi белгiлеген кезде осы Кодекстiѕ 51-бабыныѕ 3-тармаєында кґзделген талаптар саќталуєа тиiс.

3. Жер учаскесiн жалдау нысанында ўзаќ мерзiмдi уаќытша жер пайдалану ќўќыєын жалдау шартыныѕ ќолданылу мерзiмiне кепiлге салуєа жол берiледi.
Ќысќа мерзiмдi ґтеулi уаќытша жјне ґтеусiз уаќытша жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салуєа жол берiлмейдi.
Ескерту. 77-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279 Заѕымен.

78-бап. Їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) бар жер
учаскесiн немесе сондай жер учаскесiне
жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салу

1. Бґлiнетiн жер учаскесiнде орналасќан їйдi (ќўрылысты, єимаратты) кепiлге салу, егер тараптардыѕ келiсiмiмен жер учаскесiнiѕ кґрсетiлгеннен їлкен бґлiгi немесе жер учаскесiнiѕ бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєы не бїкiл жер учаскесi немесе бїкiл жер учаскесiне жер пайдалану ќўќыєы кепiлге берiлмесе, їй (ќўрылыс, єимарат) орналасќан жјне оєан ќызмет кґрсету їшiн ќажеттi, бґлiнетiн жер учаскесiнiѕ бґлiгi немесе бґлiнетiн жер учаскесiнiѕ бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєы бiр мезгiлде кепiлге берiлетiнiн бiлдiредi.
Бґлiнбейтiн жер учаскесiнде немесе онда орналасќан жылжымайтын мїлiкке ќызмет кґрсету їшiн арнайы белгiленген жер учаскесiнде орналасќан їйдi (ќўрылысты, єимаратты) кепiлге салу сонымен бiр мезгiлде бїкiл жер учаскесiнiѕ немесе бїкiл жер учаскесiне жер пайдалану ќўќыєыныѕ кепiлге берiлетiнiн бiлдiредi.
Їйлердi (ќўрылыстарды, єимараттарды) кепiлге салу кезiнде тиiстi жер учаскесiнiѕ немесе оныѕ бґлiнетiн бґлiгiнiѕ не жер учаскесiне немесе оныѕ бґлiнетiн бґлiгiне жер пайдалану ќўќыєыныѕ ќўны ескерiлуге тиiс.

2. Егер бґлiнбейтiн жер учаскесiнде ортаќ меншiктегi (ґзге де ортаќ заттыќ ќўќыќтаєы) їйлер (ќўрылыстар, єимараттар) орналасќан болса, їйдi (ќўрылысты, єимаратты) кепiлге салу сонымен бiр мезгiлде їйдi (ќўрылысты, єимаратты) орналастыру, кїтiп-ўстау жјне пайдалану їшiн ќажеттi жер учаскесiнiѕ кепiлге салынатынын бiлдiредi. Егер аталєан жаєдайларда кепiл мјнi їйдiѕ (ќўрылыстыѕ, єимараттыѕ) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен бґлiнген бґлiгi немесе ортаќ мїлiкке ќўќыќтаєы їлес болса, кепiлге берiлген їй (ќўрылыс, єимарат) бґлiгiнiѕ кґлемiне сјйкес келетiн жер учаскесiндегi їлеске кепiл бiр мезгiлде белгiленедi. Кондоминиум объектiсiнде орналасќан їй-жайды кепiлге салу сонымен бiр мезгiлде кондоминиумєа ќатысушылар арасындаєы ќатынастарды реттейтiн Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес айќындалатын ортаќ мїлiктегi жјне жер учаскесiндегi їлестiѕ де кепiл мјнi болатынын бiлдiредi.

3. Мемлекеттiк жер пайдаланушылар аталєан жер учаскесiнде орналасќан їйдi (ќўрылысты, єимаратты) жјне оныѕ осы їй (ќўрылыс, єимарат) орналасќан, оєан ќызмет кґрсетуге арналєан бґлiгiн кепiлге айналдырєан жаєдайда єана ґздерiне тиесiлi тўраќты жер пайдалану ќўќыєын кепiлге беруге ќўќылы (осы Кодекстiѕ 39-бабыныѕ 2-тармаєы).

79-бап. Жер учаскелерiн жјне жер пайдалану ќўќыєын
кепiлге салу тјртiбi

1. Жеке меншiк ќўќыєында немесе уаќытша ґтеулi ўзаќ мерзiмдi жер пайдалану ќўќыєында жер учаскелерi бар жеке жјне мемлекеттiк емес заѕды тўлєалар кепiлге берушi бола алады.
Мемлекеттiк жер пайдаланушылар осы Кодексте белгiленген тјртiппен жјне жаєдайларда ґздерiне тиесiлi тўраќты жер пайдалану ќўќыєын кепiлге беруге ќўќылы.

2. Жеке жјне заѕды тўлєалар кепiл ўстаушылар болуы мїмкiн.

3. Ортаќ бiрлескен меншiктегi немесе ортаќ бiрлескен жер пайдаланудаєы бґлiнбейтiн жер учаскесiн кепiлге беруге ортаќ меншiкке немесе ортаќ жер пайдалануєа ќатысушылардыѕ барлыєыныѕ жазбаша келiсiмi болєан кезде жол берiледi.
Жер учаскесiне ортаќ їлестiк меншiкке немесе ортаќ їлестiк жер пайдалануєа ќатысушы ґз їлесiн ортаќ меншiкке немесе ортаќ жер пайдалануєа басќа ќатысушылардыѕ келiсiмiнсiз кепiлге салуєа ќўќылы.

4. Ортаќ меншiк ќўќыєында жер учаскелерi бар тўлєалар ортаќ меншiкке ќатысушылардыѕ жалпы жиналысыныѕ шешiмi негiзiнде жер учаскелерiн кепiлге сала алады.
Мемлекеттен тґлеу мерзiмi ўзартылып жеке меншiкке сатып алынатын жер учаскелерiн кепiлге салуєа осы Кодекстiѕ 49-бабында белгiленген тјртiппен жјне жаєдайларда жол берiледi.

5. Жер учаскесiн немесе жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салу їшiн жеке жјне заѕды тўлєалар ыќтимал кепiл ўстаушыєа:
жер учаскесіне ќўќыќ белгілейтін жјне сјйкестендіру ќўжаттарын;
ортаќ бiрлескен меншiкке немесе ортаќ бiрлескен жер пайдалануєа ќатысушылардыѕ нотариаттыќ тјртіппен кујландырылєан жазбаша келiсiмiн;
жер учаскесіне тіркелген ќўќыќтар (ќўќыќ ауыртпалыќтары) туралы ќўќыќтыќ кадастрдыѕ мјліметтері.
Жер учаскесiнiѕ бґлiгiн немесе оєан жер пайдалану ќўќыєын кепiлге беру кезiнде жер учаскесiнiѕ жалпы жоспарында оныѕ кепiлге беруге кґзделген бґлiгi кґрсетiлуге тиiс.

6. Алып тасталды - ЌР 2006.01.10 N 116 Заѕымен.

7. Жер учаскесiнiѕ немесе жер пайдалану ќўќыєыныѕ ќўны туралы екi жаќты келiсiмге ќол жеткiзiлген кезде, негiзгi міндеттемені ќамтамасыз ету їшiн кепiлге берушi мен кепiл ўстаушы арасында жер учаскесiн немесе жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салу туралы шарт екi дана етiп жасалады.

8. Ипотека туралы шартта жер учаскесiн немесе жер пайдалану ќўќыєын кредиторєа немесе їшiншi тўлєаларєа берудi, маќсатына сјйкес ипотека туралы шарт бойынша кепiлге салынєан меншiктегi немесе жер пайдаланудаєы жер учаскесiн кепiлге берушiнiѕ жјне (немесе) їшiншi тўлєалардыѕ оны пайдалану ќўќыќтарын шектеудi, сондай-аќ бўл учаскеден жемiс жјне табыс алуды кґздеуге болмайды.

9. Алып тасталды - ЌР 2007.07.06. N 279 Заѕымен

10. Егер кепіл туралы шартта ґзгеше белгіленбесе, жер учаскесіне ќўќыќ белгілейтін жјне сјйкестендіру ќўжаттары кепіл ўстаушыєа немесе сенім білдірілген тўлєаєа беріледі.

11. Кепіл жер учаскесі орналасќан жер бойынша жылжымайтын мїлікке ќўќыќты тіркейтін органдарда мемлекеттік тіркеуден ґткен кезден бастап жер учаскесін кепілге салу ќўќыєы немесе жер пайдалану ќўќыєы туындайды.

12. Борышкер негiзгi мiндеттеменi орындамаєан жаєдайда кепiл ўстаушы Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ заѕнамасына сјйкес ґз талаптарын ќанаєаттандыруєа ќўќылы.
Ескерту. 79-бапќа ґзгерту енгізілді - ЌР 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 бастап ќолданысќа енгізіледі), 2007.07.06 N 279 , 2007.07.26 N 311 , 2011.03.25 N 421-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі), 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

80-бап. Жер учаскесiн немесе жер пайдалану ќўќыєын
кепiлге салуды тiркеу

Жер учаскесiн немесе жер пайдалану ќўќыєын кепiлге салу жылжымайтын мїлікке ќўќыќты тiркеу їшін белгіленген тјртiппен мемлекеттiк тiркелуге тиiс.
Ескерту. 80-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.26 N 311, 2011.03.25 N 421-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

9-тарау. Жер учаскесіне меншік ќўќыєын, жер пайдалану
ќўќыєын жјне ґзге де заттыќ ќўќыќтарды тоќтату

81-бап. Жер учаскесiне жеке меншiк ќўќыєын немесе жер
пайдалану ќўќыєын тоќтату негiздерi

1. Жер учаскесiне жеке меншiк ќўќыєы немесе жер пайдалану ќўќыєы:

1) меншiк иесi - жер учаскесiн немесе жер пайдаланушы жер пайдалану ќўќыєын иелiктен шыєарып басќа тўлєаларєа берген;

2) меншiк иесi меншiк ќўќыєынан немесе жер пайдаланушы жер пайдалану ќўќыєынан бас тартќан;

3) жер учаскесiне меншiк ќўќыєынан немесе жер пайдалану ќўќыєынан Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде кґзделген ґзге де жаєдайларда айырылєан ретте тоќтатылады.

2. Меншiк иесiнен жер учаскесiн жјне жер пайдаланушыдан жер пайдалану ќўќыєын олардыѕ келісімінсіз алып ќоюєа:

1) меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ мiндеттемелерi бойынша жер учаскесiнен немесе жер пайдалану ќўќыєынан ґндiрiп алу жїргiзiлген;

2) жер учаскесі мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарылєан;

3) осы Кодекстiѕ 92 жјне 93-баптарында кґзделген жаєдайларда, маќсатына сай пайдаланылмай отырєан немесе Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарын бўза отырып пайдаланылып жїрген жер учаскесi меншiк иесiнен немесе жер пайдаланушыдан мјжбїрлеп алып ќойылєан;

4) радиоактивті ластануєа ўшыраєан жер учаскесі оныѕ меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан, ќўны теѕ жер учаскесі беріле отырып, мјжбїрлеп иеліктен шыєарылєан;

5) тјркiленген реттен басќа жаєдайларда жол берiлмейдi.

3. Жер пайдалану ќўќыєы бўдан басќа да мынадай негiздер бойынша тоќтатылуы мїмкiн:

1) учаске берiлген мерзiмнiѕ ґтуi;

2) жер учаскесi кепiлде тўрєан жаєдайларды ќоспаєанда, жер учаскесiн жалєа беру шартыныѕ немесе ґтеусiз уаќытша жер пайдалану шартыныѕ мерзiмiнен бўрын тоќтатылуы;

3) жер пайдаланушыєа ќызметтiк жер телiмiн берумен байланысты туындаєан еѕбек ќатынастарыныѕ тоќтатылуы (осы Кодекстiѕ 41-бабы).
Ескерту. 81-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279 , 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

82-бап. Жеке меншiк ќўќыєынан немесе жер пайдалану
ќўќыєынан бас тарту

1. Меншiк иесi бўл туралы жария етiп, не жер учаскесiне ќатысты ґзiне тиесiлi ќўќыєын саќтау ниетiнсiз одан бас тартатынын айќын бiлдiретiн басќа да iс-јрекет жасап, ґзiне тиесiлi жер учаскесiне меншiк ќўќыєынан бас тарта алады.
Уаќытша жер пайдалану ќўќыєынан немесе жеке меншiктегi жер учаскесiн уаќытша пайдалану ќўќыєынан бас тарту жалдау шартын немесе ґтеусiз уаќытша жер пайдалану туралы шартты тоќтату їшiн белгiленген тјртiппен жїзеге асырылады.

2. Меншік иесі жер учаскесіне меншік иесі ќўќыєынан бас тартќан жаєдайда, бўл жер учаскесі Ќазаќстан Республикасы Азаматтыќ кодексініѕ 242-бабына сјйкес иесі жоќ жылжымайтын зат ретінде есепке алынады.
Мўндай жер учаскесі иесі жоќ жылжымайтын зат ретінде есепте болєан кезінде басќа тўлєаєа уаќытша жер пайдалануєа берілуі мїмкін.

3. Жер учаскесiне жеке меншiк ќўќыєынан ерiктi тїрде бас тартќан кезде, жер учаскесi меншiк иесiнiѕ нотариат кујландырєан жазбаша ґтiнiшi жер учаскесiн иесi жоќ жылжымайтын зат ретiнде есепке алуєа негiз болып табылады.
4. Осы баптыѕ ќаєидалары жер пайдаланушылар жер пайдалану ќўќыєынан бас тартќан жаєдайларєа да ќолданылады.
Ескерту. 82-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279 , 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

83-бап. Меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ
мiндеттемелерi бойынша жер учаскесiнен немесе
жер пайдалану ќўќыєынан ґндiрiп алу

Меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ мiндеттемелерi бойынша жер учаскесiнен немесе жер пайдалану ќўќыєынан ґндiрiп алу кезiнде (осы Кодекстiѕ 63-бабы) меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ жер учаскесiне меншiк ќўќыєы немесе жер пайдалану ќўќыєы Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында кґзделген тјртiппен меншiк ќўќыєы немесе жер пайдалану ќўќыєы ауысатын тўлєаныѕ алып ќойылєан жер учаскесiне меншiк ќўќыєы немесе жер пайдалану ќўќыєы туындаєан кезден бастап тоќтатылады.
Кепiлге берушiнiѕ ґтiнiшi бойынша сот дјлелдi себептер болєан кезде (дїлей апат жјне ґзге де тґтенше жаєдайлар), сондай-аќ ауыл шаруашылыєы маќсатындаєы жер кепiлге салынєан жаєдайда, кепiлге салынєан жер учаскесiнен (жер пайдалану ќўќыєынан) ґндiрiп алу туралы шешiмде оныѕ сатылуын бiр жылєа дейiнгi мерзiмге кейiнге ќалдыруєа ќўќылы.

84-бап. Жер учаскесiн мемлекет мўќтажы їшiн мјжбїрлеп
иелiктен шыєарудыѕ жалпы ережелері мен
принциптері

1. Жер учаскесi мемлекет мўќтажы їшiн ерекше жаєдайларда, бўл мўќтажды ґзге де тјсiлмен ќанаєаттандыру мїмкiн болмаєан жјне мїлiктi меншік иесініѕ немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушыныѕ келісімімен теѕ ќўны ґтелген кезде не сот шешiмi бойынша мјжбїрлеп иелiктен шыєарылуы мїмкін.

2. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшiн мјжбїрлеп иелiктен шыєару їшін мыналар:
1) Ќазаќстан Республикасы ратификациялаєан шарттардан туындайтын халыќаралыќ мiндеттемелер;
2) ќорєаныс жјне ўлттыќ ќауіпсіздік мўќтаждары, ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтар, сауыќтыру, рекреациялыќ жјне тарихи-мјдени маќсаттар їшін жер беру жјне арнайы экономикалыќ аймаќтардыѕ ќўрылуы мен олардыѕ жўмыс істеуі;
3) пайдалы ќазба кен орындарыныѕ табылуы жјне оларды ќазу;
4) автомобиль жјне темір жолдардыѕ ќўрылысы (реконструкциясы), јуежайлар, јуеайлаќтар, аэронавигация объектілері жјне авиатехникалыќ орталыќтар, теміржол кґлігі объектілері, кґпірлер, метрополитендер, тоннельдер, энергетика жїйесі мен электр тарату желілері, байланыс желiлерi объектілері, єарыш ќызметін ќамтамасыз ететін объектілер, магистральдыќ ќўбырлар, инженерлiк-коммуникациялыќ желiлер, концессиялыќ жобаларды іске асыру, елдi мекендердiѕ ортаќ пайдалануындаєы объектiлердiѕ ќўрылысы (реконструкциясы);
5) осы бапта белгiленген ерекше жаєдайлардыѕ тiзбесiне жатќызылатын объектiлердіѕ ќўрылысы бойынша елдi мекендердiѕ бас жоспарларын орындау, сондай-аќ мемлекеттiк баєдарламаларда кґзделген объектiлерді бюджет ќаражаты есебінен салу ерекше жаєдайлар болып табылады.

3. Егер жер пайдаланушы берiлген ќўќыќты мемлекеттен сатып алмаєан болса, жер пайдалануєа берілген жер учаскесiн мемлекет мўќтажы їшiн мјжбїрлеп иелiктен шыєару - жер пайдалану ќўќыєы сатып алынбай жїзеге асырылады, ал егер ол жер пайдалану ќўќыєын сатып алєан болса, осы Кодекске жјне «Мемлекеттік мїлік туралы» Ќазаќстан Республикасыныѕ Заѕына сјйкес жер пайдаланушыєа залалдар толыќ кґлемінде ґтеледі, оныѕ ќалауы бойынша басќа жер учаскесі берілуі мїмкін.

4. Жер учаскесін мјжбїрлеп иеліктен шыєаруєа, мемлекет мўќтажын ќанаєаттандыру їшін ќаншалыќты ќажет болса, сондай кґлемде єана жол беріледі.

5. Мемлекеттік емес заѕды тўлєалардыѕ коммерциялыќ маќсаттарын жјне мемлекеттік емес мїдделерді ќанаєаттандыру маќсаттарын кґздейтін кез келген иеліктен шыєару не мемлекеттік функцияларды жїзеге асырудан туындамайтын жјне ќоєамдыќ маѕызы бар маќсаттарды кґздемейтін ґзге де иеліктен шыєару жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару болып танылмауєа тиіс.
6. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару иеліктен шыєару рјсімініѕ жариялылыєы саќталєан кезде жїргізіледі.
Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ немесе жергілікті атќарушы органныѕ жер учаскесін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудыѕ басталуы туралы ќаулысы оны ќабылдаєан сјттен бастап їш жўмыс кїні ішінде тиісінше республикалыќ немесе жергілікті бўќаралыќ аќпарат ќўралдарында жариялануєа жатады.
7. Осы баптыѕ ережелерін орындамау жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудан соттыѕ бас тартуына жјне Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ немесе жергілікті атќарушы органныѕ жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудыѕ басталуы туралы ќабылдаєан ќаулысыныѕ кїшін жоюєа негіз болып табылады.
8. Жер учаскесі мемлекет мўќтажы їшін иеліктен шыєарылатын тўлєалардыѕ ќўќыќтарын ќорєау сот тјртібімен жїзеге асырылады.
9. Мемлекет мўќтажы їшін иеліктен шыєарылатын жер учаскесініѕ меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы осы Кодекске сјйкес жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудыѕ басталуы туралы ќаулы ќабылданєаннан кейін «Мемлекеттік мїлік туралы» Ќазаќстан Республикасы Заѕыныѕ 6-тарауында белгіленген тјртіппен келісім рјсімдеріне бастама жасауєа ќўќылы.
Ескерту. 84-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен, ґзгеріс енгізілді - ЌР 2012.02.13 N 553-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

85-бап. Жер учаскесiн мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп
иеліктен шыєару

1. Жер учаскесініѕ меншiк иесі немесе мемлекеттiк емес жер пайдаланушы «Мемлекеттік мїлік туралы» Ќазаќстан Республикасы Заѕыныѕ 6-тарауында белгіленген мерзімде жјне тјртіпте мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы жазбаша хабардар етілуге тиіс.
Жер учаскесініѕ меншiк иесі немесе мемлекеттiк емес жер пайдаланушы мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы жазбаша хабарлама алєан сјттен бастап мемлекет оны сатып алудыѕ басым ќўќыєына ие болады.

2. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару «Мемлекеттік мїлік туралы» Ќазаќстан Республикасы Заѕыныѕ 6-тарауында белгіленген тјртіппен жїзеге асырылады.

3. Жер учаскесi меншiк иесiніѕ меншік ќўќыєыныѕ жјне мемлекеттiк емес жер пайдаланушыныѕ жер пайдалану ќўќыєыныѕ тоќтатылуы жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін сатып алу туралы шарттыѕ немесе жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы сот шешімініѕ негізінде жылжымайтын мїлікке ќўќыќтарды мемлекеттік тіркеуді жїзеге асыратын органда Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгіленген тјртіппен мемлекеттік тіркелуге жатады.
Ескерту. 85-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

86-бап. Меншік иесініѕ немесе мемлекеттік емес жер
пайдаланушыныѕ жер учаскесін мемлекет мўќтажы
їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару кезіндегі
ќўќыќтары

1. Меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару рјсімініѕ басталуы туралы хабарлама алєан кїннен бастап жер учаскесіне мемлекеттік меншік ќўќыєы мемлекеттік тіркелгенге немесе жер пайдалану ќўќыєы тоќтатылєанєа дейін жер учаскесiне жјне ґзге де жылжымайтын мїлікке ґзiне тиесiлi ќўќыќты жїзеге асыруєа, осы мїлікті оныѕ нысаналы маќсатына сјйкес пайдалануды ќамтамасыз ететiн ќажеттi шыєындарды жасауєа ќўќылы. Бўл ретте меншiк иесi немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы кґрсетілген кезеѕде осындай жер учаскесіндегі жаѕа ќўрылысќа, їйлерді (ќўрылыстарды, єимараттарды) жјне ґзге де жылжымайтын мїлік объектілерін кеѕейтуге немесе реконструкциялауєа байланысты шыєындар мен залалдарды ґзi кґтеруге тјуекел жасайды.
Егер меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы жер учаскесініѕ бір бґлігі мемлекет мўќтажы їшін иеліктен шыєарылєаннан кейін ќалєан бґлігін бўрынєы нысаналы маќсаты бойынша пайдалана алмаса, онда бїкіл жер учаскесі сатып алынады.
2. Жер учаскесіне жјне ґзге де жылжымайтын мїлікке ќўќыќтар осы баптыѕ 1-тармаєында кґрсетілген уаќыт ішінде басќа тўлєаєа иеліктен шыєару жолымен немесе ґзге де негіздер бойынша ауысќан кезде, сондай-аќ јмбебап ќўќыќтыќ мирасќорлыќќа байланысты ќўќыќ иеленуші ауысќан кезде жер учаскесін мјжбїрлеп иеліктен шыєару рјсімі жаѕа ќўќыќ иеленушіге де ќатысты ќолданылады (жалєасады).
Ескерту. 86-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

87-бап. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп
иеліктен шыєарєан кезде оныѕ ќўнын ґтеу

Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарєан кезде оныѕ ќўнын ґтеу мґлшері, тґлем нысандары жјне тґлеу мерзімдері «Мемлекеттік мїлік туралы» Ќазаќстан Республикасы Заѕыныѕ 6-тарауында белгіленеді.
Ескерту. 87-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

88-бап. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін сот шешімі
бойынша алып ќою

1. Егер меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудыѕ басталуы туралы ќаулымен келіспесе не алып ќойылатын жер учаскесініѕ ќўны немесе басќа шарттар туралы онымен келісімге ќол жеткізілмесе, жергілікті атќарушы орган жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы талап-арызбен сотќа жїгінуге ќўќылы.
2. Жер учаскесініѕ меншік иесі немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушы жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы хабарламаны алєан сјттен бастап їш ай ґткен соѕ, біраќ, жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєарудыѕ басталуы туралы ќаулыда кґрсетілген мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєаруды жїзеге асыру мерзімінен (кїнінен) кешіктірілмей жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы талап-арыз келтірілуі мїмкін.
3. Жер учаскесін мемлекет мўќтажы їшін мјжбїрлеп иеліктен шыєару туралы талап-арыз бойынша азаматтыќ істер істі сотта ќарауєа дайындау аяќталєан кїннен бастап бір ай мерзімде ќаралады жјне шешіледі.
Ескерту. 88-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.03.01 N 414-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

89-бап. Мемлекеттiк ќажеттiктер їшiн мемлекеттiк жер
пайдаланушыдан жер учаскесiн алып ќою

Мемлекеттiк ќажеттiктер їшiн мемлекеттiк жер пайдаланушыдан жер учаскесiн алып ќою оны алып ќоюды жїзеге асыратын атќарушы органныѕ бiржаќты шешiмi негiзiнде жїргiзiледi.
Мўндай шешiмге жоєары тўрєан органєа не сот тјртiбiмен шаєым жасалуы мїмкiн. Шаєым беру алып ќою туралы шешiмнiѕ орындалуын тоќтата тўрады.

90-бап. Жекелеген санаттаєы жердi алып ќоюды шектеу

Суармалы ауыл шаруашылыєы алќаптарын, ауыл шаруашылыєы, биологиялыќ жјне ирригациялыќ-мелиорациялыќ, балыќ шаруашылыєы баєдарындаєы єылыми-зерттеу жјне оќу орындарыныѕ тјжiрибелiк алаѕдарыныѕ, орман жјне су ќорларыныѕ жерлерiн алып ќоюєа ерекше ќорєалатын табиєи аумаќтарды ќўру мен кеѕейтуге, халыќаралыќ мiндеттемелердi орындауєа, учаскенiѕ астынан баєалы пайдалы ќазбалардыѕ кен орныныѕ табылуына, жол, жаѕартылатын энергия кґздерін – кїн мен жел энергиясын пайдалану жґніндегі объектілерді, электр тарату желiлерiн, байланыс желiлерi мен магистральды ќўбырларды, елді мекендердіѕ ортаќ пайдаланудаєы инженерлік-коммуникациялыќ желілерін салуєа, сондай-аќ мемлекеттік маѕызы бар объектілерді ыќтимал орналастырудыѕ басќа нўсќалары болмаєан кезде оларды салуєа байланысты ерекше жаєдайларда єана жол берiледi.
Ескерту. 90-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.06 N 279, 2012.01.25 № 548-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

91-бап. Тґтенше жаєдайлар кезiнде жер учаскесiн
уаќытша алып ќою

1. Дїлей апаттар, соєыс жаєдайындаєы режим, авариялар, эпидемиялар, iндеттер жаєдайында жјне ґзге де тґтенше жаєдайлар кезiнде жер учаскесi жергiлiктi атќарушы органдардыѕ шешiмiмен меншiк иесiне немесе жер пайдаланушыєа олардыѕ шеккен шыєыны ґтеле отырып, олардан ќоєам мїддесi їшiн уаќытша алып ќойылуы мїмкiн. Меншiк иесiнiѕ немесе жер пайдаланушыныѕ шеккен шыєынын ґтеу баєасы сот тјртiбiмен даулануы мїмкiн.

2. Тґтенше жаєдайдыѕ ќолданылуы тоќтатылєан кезде жер учаскесi меншiк иесiне (жер пайдаланушыєа) ќайтарылуєа тиiс жјне дау туындаєан жаєдайда ол сот тјртiбiмен оныѕ ќайтарылуын талап етуге ќўќылы.

3. Жер учаскесiн меншiк иесiне немесе жер пайдаланушыєа ќайтару мїмкiн болмаєан жаєдайда жер учаскесiнiѕ немесе жер пайдалану ќўќыєыныѕ ќўны ґтеледi.

4. Жер учаскесiн уаќытша алып ќойєан кезде мїлiктi, соныѕ iшiнде жылжымайтын мїлiктi реквизициялау тјртiбi Ќазаќстан Республикасы азаматтыќ заѕдарыныѕ нормалары бойынша жїзеге асырылады.

92-бап. Маќсаты бойынша пайдаланылмаєан жер учаскесiн
меншiк иесiнен жјне жер пайдаланушыдан мјжбїрлеп
алып ќою

1. Егер ауыл шаруашылыєы ґндiрiсiне не тўрєын їй ќўрылысына немесе ґзге де ќўрылысќа арналєан жер учаскесi екi жыл iшiнде (егер Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында неєўрлым ўзаќ мерзiм кґзделмесе) тиiстi маќсатында пайдаланылмаса, ал ауыл шаруашылыєы ґндірісін жїргізу їшін, оныѕ ішінде шаруа немесе фермер ќожалыєын жїргізу їшін жер пайдалану ќўќыєында берілген жер учаскесі алєаш рет жер учаскесін маќсаты бойынша пайдаланбау аныќталєан кезден бастап есептелетін бесжылдыќ кезеѕде жалпы алєанда екі жыл пайдаланылмаса, онда мўндай жер учаскесi осы Кодекстiѕ 94-бабында кґзделген тјртiппен меншiк иесiнен жјне жер пайдаланушыдан мјжбїрлеп алып ќойылуєа жатады. Бўл кезеѕге осындай жер учаскесін игеруге ќажеттi уаќыт, сондай-аќ дїлей апаттар салдарынан немесе осылайша пайдалануєа мїмкiндiк бермеген ґзге де мјн-жайларєа байланысты кґрсетілген учаскенi маќсаты бойынша пайдалану мїмкiн болмаєан уаќыт кiрмейдi.
2. Жер учаскесін игерудіѕ мерзімі мен шарттарын облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, астананыѕ, аудандардыѕ, облыстыќ маѕызы бар ќалалардыѕ жергілікті атќарушы органдары, аудандыќ маѕызы бар ќалалардыѕ, кенттердіѕ, ауылдардыѕ (селолардыѕ), ауылдыќ (селолыќ) округтердіѕ јкімдері, ал арнайы экономикалыќ аймаќ аумаєында - тиісті јкімшілік-аумаќтыќ бґліністіѕ жергілікті атќарушы органдары немесе арнайы экономикалыќ аймаќтыѕ јкімшілігі, жер учаскелерін беру жґніндегі осы Кодексте белгіленген ґз ќўзыреті шегінде, осы аумаќта жерді аймаќтарєа бґлуге жјне ќала ќўрылысы регламенттеріне сјйкес белгіленген берілетін жер учаскесініѕ нысаналы маќсаты мен жердіѕ ќўќыќтыќ режиміне ќарай айќындайды.
Бўл ретте Ќазаќстан Республикасыныѕ сјулет, ќала ќўрылысы жјне ќўрылыс ќызметі туралы заѕнамасына сјйкес жобалау (жобалау-сметалыќ) ќўжаттамасы бойынша, сондай-аќ жобалау (жобалау-сметалыќ) ќўжаттамасынсыз не эскиздер (эскиздік жобалар) бойынша жїзеге асырылатын ќўрылыс їшін жјне ауыл шаруашылыєы маќсаттары їшін берілген жер учаскесiн игеру кемінде екі жыл мерзімге белгіленеді.
Ескерту. 92-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

93-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып
пайдаланылєан жер учаскесiн меншiк иесiнен жјне
жер пайдаланушыдан мјжбїрлеп алып ќою

1. Жер учаскесін немесе оныѕ бір бґлігін Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып пайдалану Ќазаќстан Республикасыныѕ јкімшілік ќўќыќ бўзушылыќ туралы заѕнамасына сјйкес жауаптылыќќа јкеп соєады.
Жер учаскесін немесе оныѕ бір бґлігін Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып пайдалану жаєдайына:
1) жер учаскесін немесе оныѕ бір бґлігін нысаналы маќсатына сјйкес пайдаланбау;
2) жер учаскесін немесе оныѕ бір бґлігін ауыл шаруашылыєы жерініѕ ќўнарлылыєын анаєўрлым азайтуєа не экологиялыќ жаєдайды едјуір нашарлатуєа јкеп соєатындай пайдалану жатады.
2. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын бўза отырып пайдаланылып жатќан жер учаскесі немесе оныѕ бір бґлігі Ќазаќстан Республикасыныѕ јкімшілік ќўќыќ бўзушылыќ туралы заѕнамасында кґзделген жазалау шаралары ќолданылєаннан кейін, осы Кодекстіѕ 94-бабында кґзделген тјртіппен меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан мјжбїрлеп алып ќойылуєа жатады.
3. Тґтенше жјне ырыќ бермейтін ахуал кезінде (еѕсерілмейтін кїш јрекеті) туындаєан жаєдайларды ќоспаєанда, осы бапта кґзделген жаєдайларда жер учаскесініѕ меншік иесі немесе жер пайдаланушы залалды Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтыќ заѕнамасына сјйкес мемлекетке ґтеуге міндетті.
Ескерту. 93-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.07.20 N 464-IV (алєашќы ресми жарияланєанынан кейін кїнтізбелік он кїн ґткен соѕ ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.