СОЗЫЛМАЛЫ ЖАРАЛАР

Созылмалы жаралар асқазанның кіші иілімінде жайғасқан же­дел жаралар, осы аймақтық, қүрылымдық-қызметтік ерекшеліктеріне байланысты созылмалы жараға жиі өтеді. Созыл­малы жара жедел жарадан бірнеше белгілерімен ерекшеленіп түра-ды: 1) оның айналасында грануляциялы-тыртықты тіннің көп түзілуіне байланысты жиектері қатты (каллезді) болады; 2) олар ірі, көлденеңі 2-5 см-ге дейін жетеді; 3) олар кобінесе жалғыз бо­лады; 4) пішіні домалақ немесе сопақ болып, оның жиектері білеуленіп көтеріліп түрады, жараның түбі тегіс немесе кедір-бүдыр; 5) жараның кіреберіс бөлігі жиырылу нәтижесінде бірте-бірте оның түбіне қарай түсе бастайды да, ал шығаберіс бөлігі төмендеп жа-зықтала береді, бүл өзгерістер жараны үзындығы бойынша кесіп қарағанда анық көрінеді. Асқазанның жөне үлтабардың барлық созылмалы жараларьш екі топқа бөліп қарауға болады: 1) жай (олар-дың морфологиясы жогарыда жазылады) жөне 2) пенетрациялау-шы жаралар. Пенетрация дегеніміз жара түбінің кейбір ағзаларға өтіп (еніп) кетуі. Бүл жағдайда жараның түбін үйқы безі, бауыр, үлтабар байламдары, кейде басқа ағзалар қүрайды. Бүл қүбылыс-тың пайдалы жағы осы ағзалар тесіліп кеткен жараны бітеп оның өте асқынып кетуіне (перитонит дамуына) кедергі болады, ал зи-янды жағы осы ағзалардаң өзінде де елеулі өзгерістер дамиды. Мысалы: панкреатит, гепатит жене т.б.

Созылмалы жаралар асқазанның ет қабатын бүтіндей жойып жіберіп, өрі қарай дамиды, сондықтан бүлар өте терең боп көрінеді (115, 116-сурет).

Жара тубінің гистологиялық тузілісі оның асқыну немесе ба-сылу кезеңіне байланысты. Жараның басылу кезеңінде тыртықтан-ған тін көрінеді. Жараның асқыну кезеңінде оның түбі бірнеше қабат-тардан түрады: 1) экссудат, 2) фибриноидты некроз; 3) грануляци-ялық тін; 4) тыртықты тін қабаттары (117-сурет).

Жараның әрбір асқынуы грануляциялық тіннің некрозына соқтырып сол жердің бүтіндей бүзылуымен (жара түбінің тесілуімен) немесе тыртықты тіннің дамуымен аяқталады.

Осы айтылған өзгерістерден басқа жара түбіндегі қан тамырла-рында нерв талшықтарьшда да едәуір патология табылады. Жара­дан қан кетуі жара түбіндегі қан тамыры кенересінің іріп-шіруіне (лизисіне) байланысты, кейде осы жерде қабыргасы тесілген, саңы-лауы тромбпен тығындалган артерия қан тамырларьшан көреміз. Ал басқа жагдайларда жара түбіндегі қан тамырлары қабьшады (эн-дартериит). Жара түбіндегі нерв талшықтары неврома тәрізді өсіп

ЖАхметов. Патологиялық анатомия

14 бөлім. Асқорыту жүйесінің аурулары

 

іА^:М-

 

"Щ

-•>' • /./С>7іШМ

115-сурет.
Асқазандағы екі
созылмалы жара „

Сурет.

Асқазанның

тесіліп кеткен